U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Božidara Vujičića, predsednika veća, Vesne Subić i Jelice Bojanić Kerkez, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Zoran Radenović, advokat iz ..., protiv tužene Opština Lebane, koju zastupa Opštinsko pravobranilaštvo u Lebanu, radi poništaja rešenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 933/2019 od 04.12.2019. godine, u sednici veća održanoj 04.11.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 933/2019 od 04.12.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 933/2019 od 04.12.2019. godine, odbijena je, kao neosnovana, žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Lebanu P1 82/17 od 04.02.2019. godine, kojom je odbijen, kao neosnovan, tužbeni zahtev da se poništi, kao nezakonito, rešenje Skupštine opštine Lebane od 03.01.2014. godine i obavezan je tužilac da tuženoj na ime naknade parničnih troškova isplati iznos od 88.500,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", br. 72/2011, 49/2013-US, 74/2013- US, 55/2014, 87/2018, 18/2020, u daljem tekstu: ZPP), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nisu učinjene ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. ZPP, zbog kojih se revizija može izjaviti. Neosnovano se revizijom ukazuje da je u postupku pred drugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi 386. ZPP, jer na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 4. ZPP učinjenu pred prvostepenim sudom, drugostepeni sud ne pazi po službenoj dužnosti, a tužilac na tu bitnu povredu odredaba parničnog postupka nije ukazivao u žalbi.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je počev od 15.06.2001. godine odlukama Skupštine opštine Lebane tri puta bio imenovan na funkciju Opštinskog pravobranioca.

Pobijanim rešenjem Skupštine opštine Lebane od 03.01.2014. godine utvrđeno je da je tužiocu prestala dužnost javnog pravobranioca zbog isteka mandata.

Tužilac tvrdi da je pobijano rešenje nezakonito, jer suprotno odredbama Zakona o opštem upravnom postupku rešenje ne sadrži obrazloženje niti pravnu pouku, kao obavezni i sastavni deo svakoga rešenja.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje, nižestepeni sudovi su primenom materijalnog prava iz odredbi Zakona o pravobranilaštvu, Zakona o lokalnoj samoupravi, Zakona o opštem upravnom postupku i Zakona o radnim odnosima u državnim organima ocenili da tužbeni zahtev nije osnovan. Prema datim razlozima pobijano rešenje je deklarativnog, a ne konstitutivnog karaktera. Njime se ne uspostavljaju niti ukidaju određena prava tužioca, već samo konstatuje činjenica isteka roka na koji je tužilac bio imenovan na funciju javnog pravobranioca, pri čemu tužilac kao diplomirani pravnik sa položenim pravosudnim ispitom nije pravno neuka stranka, tako da izostanak pravne pouke ne utiče na zakonitost pobijanog rešenja.

Prema članu 189. Zakona o državnim službenicima ("Sl. glasnik RS", br. 79/2005) odredbe Zakona o radnim odnosima u državnim organima nastavljaju da se shodno primenjuju na radne odnose u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave do donošenja posebnog zakona. Prema članu 202. stav 1. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajnama i jedinicama lokalne samouprave ("Službeni glasnik RS", br. 21/2016 od 04.03.2016. godine, a koji se primenjuje od 01.01.2019. godine) danom početka primene ovog zakona na funkcionere, službenike i nameštenike u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave prestaje shodna primena Zakona o radnim odnosima u državnim organima ("Službeni glasnik RS", br. 48/91…23/13).

Zakonom o radnim odnosima u državnim organima ("Službeni glasnik RS", br. 48/91…23/13, koji je bio na snazi u vreme donošenja pobijanog rešenja) uređena su prava, obaveze i odgovornosti iz radnih odnosa zaposlenih u državnim organima, između ostalog, u javnom pravobranilaštvu i odrebe tog zakona se primenjuju i na izabrana odnosno postavljena lica.

U smislu člana 71. Zakona o radnim odnosima u državnim organima protiv svakog rešenja ili drugog akta kojim je odlučeno o pravima i obavezama zaposlenog, odnosno postavljenog lica, zaposleni u državnom organu, odnosno postavljeno lice se ima pravo da podnese prigovor funkcioneru koji rukovodi državnim organom u roku od 8 dana od dana uručenja rešenja ili drugog akta, a funkcioner je dužan da o njemu odluči u roku od 15 dana, od dana podnošenja prigovora. Ako funkcioner u utvrđenom roku ne odluči o podnetom prigovoru ili ako zaposleni, odnosno postavljeno lice, nije zadovoljan odlukom funkcionera povodom podnetog prigovora, zaposleni, odnosno postavljeno lice može se obratiti nadležnom sudu u roku od 15 dana.

U konkretnom slučaju, sporno rešenje tužena je donela 03.01.2014. godine, a tužbu radi poništaja spornog rešenja tužilac je podneo 06.06.2017. godine, po isteku zakonom propisanog roka za njeno podnošenje.

Propuštanje prekluzivnog roka za podnošenje tužbe dovodi do gubitka prava na sudsku zaštitu, što ima za posledicu nemogućnost suda da o predmetu takvog spora meritorno odlučuje. Međutim, kako su pravne posledice odluke o odbijanju zahteva za poništaj spornog rešenja iste kao i u slučaju da je tužba odbačena kao neblagovremena, Vrhovni kasacioni sud je, primenom člana 414. ZPP reviziju tužioca odbio kao neosnovanu.

Predsednik veća – sudija

Božidar Vujičić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić