Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 1266/2023
07.02.2024. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića, Marije Terzić, Vesne Mastilović i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Kukureković, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Štrpce, koju zastupa punomoćnik Dragan Veljković, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5346/22 od 21.12.2022. godine, u sednici održanoj 07.02.2024. godine, doneo je
P R E S U D U
DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5346/22 od 21.12.2022. godine.
PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 5346/22 od 21.12.2022. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 259/20 od 05.10.2022. godine u stavu drugom, trećem i petom izreke, tako što se USVAJA tužbeni zahtev i obavezuje tužena da tužiocu za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine na ime naknade štete isplati:
na ime razlike između minimalne i isplaćene zarade ukupan iznos od 45.043,14 dinara i to:
- za maj 2017. godine iznos od 1.579,83 dinara,
- za jun 2017. godine iznos od 494,07 dinara,
- za avgust 2017. godine iznos od 1.579,83 dinara,
- za oktobar 2017. godine iznos od 494,07 dinara,
- za novembar 2017. godine iznos od 494,07 dinara,
- za januar 2018. godine iznos od 4.077,08 dinara,
- za februar 2018. godine iznos od 494,07 dinara,
- za mart 2018. godine iznos od 2.882,74 dinara,
- za april 2018. godine iznos od 1.694,88 dinara,
- za maj 2018. godine iznos od 4.092,71 dinar,
- za jun 2018. godine iznos od 1.694,88 dinara,
- za jul 2018. godine iznos od 2.893,79 dinara,
- za avgust 2018. godine iznos od 4.092,71 dinar,
- za septembar 2018. godine iznos od 495,97 dinara,
- za oktobar 2018. godine iznos od 4.092,71 dinar,
- za novembar 2018. godine iznos od 2.893,79 dinara,
- za decembar 2018. godine iznos od 1.694,88 dinara,
- za januar 2019. godine iznos od 6.204,64 dinara,
- za mart 2019. godine iznos od 120,56 dinara,
- za april 2019. godine iznos od 534,69 dinara,
- za maj 2019. godine iznos od 948,82 dinara,
- za jul 2019. godine iznos od 948,82 dinara,
- za avgust 2019. godine iznos od 36,71 dinar i
- za oktobar 2019. godine iznos od 508,83 dinara, i
na ime razlike između dodatka na zaradu u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade i isplaćenog dodatka na zaradu ukupan iznos od 21.310,07 dinara i to:
- za maj 2017. godine iznos od 756,61 dinar,
- za jun 2017. godine iznos od 236,61 dinar,
- za avgust 2017. godine iznos od 756,61 dinar,
- za oktobar 2017. godine iznos od 236,61 dinar,
- za novembar 2017. godine iznos od 236,61 dinar,
- za januar 2018. godine iznos od 1.952,61 dinar,
- za februar 2018. godine iznos od 236,61 dinar,
- za mart 2018. godine iznos od 1.380,61 dinar,
- za april 2018. godine iznos od 808,61 dinar,
- za maj 2018. godine iznos od 1.952,61 dina,
- za jun 2018. godine iznos od 808,61 dinar,
- za jul 2018. godine iznos od 1.380,61 dinar,
- za avgust 2018. godine iznos od 1.952,61 dinar,
- za septembar 2018. godine iznos od 236,61 dinar,
- za oktobar 2018. godine iznos od 1.952,61 dinar,
- za novembar 2018. godine iznos od 1.380,61 dinar,
- za decembar 2018. godine iznos od 808,61 dinar,
- za januar 2019. godine iznos od 2.959,27 dinara,
- za mart 2019. godine iznos od 60,27 dinara,
- za april 2019. godine iznos od 267,34 dinara,
- za maj 2019. godine iznos od 474,41 dinar i
- za jul 2019. godine iznos od 474,41 dinar,
sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema pisanog prepisa presude,
a ODBIJA zahtev tužene za naknadu troškova postupka.
OBAVEZUJE SE tužena da naknadi tužiocu troškove celog postupka u ukupnom iznosu od 53.000,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.
ODBIJA SE zahtev tužene za naknadu sastava odgovora na reviziju.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 259/20 od 05.10.2022. godine, stavom I. izreke, odbijen je prigovor stvarne nenadležnosti Osnovnog suda u Leskovcu za postupanje u ovom predmetu kao neosnovan. Stavom II i III. izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene zarade ukupan iznos od 45.043,14 dinara i na ime naknade štete u visini razlike između pripadajućeg dodatka na zaradu prema Zaključku Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine i isplaćenog dodatka ukupan iznos od 21.310,07 dinara, sve sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno opredeljene iznose počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, kao neosnovan. Stavom IV izreke, utvrđeno je da je tužba tužioca radi isplate naknade štete zbog neisplaćenih troškova za dolazak i odlazak sa rada za period od 01.01.2016. godine do 01.01.2020. godine povučena. Stavom V izreke, obavezan je tužilac da tuženoj na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 33.000,00 dinara.
Apelacioni sud u Nišu je presudom Gž1 5346/22 od 21.12.2022. godine, stavom prvim izreke, odbio kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio presudu Osnovnog suda u Leskovcu P1 259/20 od 05.10.2022. godine u stavu drugom, trećem i petom izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu reviziju je blagovremeno izjavio tužilac, zbog pogrešne primene materijalnog prava, a radi ujednačavanja sudske prakse, sa predlogom da se o istoj odluči u skladu sa odredbom člana 404. Zakona o parničnom postupku.
Tužena je dala odgovor na reviziju.
Prema odredbi člana 404. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23), u vezi sa odredbom člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, br. 10/23), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).
Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse, pa je na osnovu člana 404. stav 2. tog zakona odlučeno kao u stavu prvom izreke.
Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408. ZPP i ocenio da je revizija tužioca osnovana.
U postupku donošenja pobijane drugostepene presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u utuženom periodu bio u radnom odnosu kod tužene na neodređeno vreme u zvanju višeg referenta sa utvrđenim koeficijentom za isplatu zarade u visini od 8,85. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko – finansijske struke, utvrđeni su pojedinačni iznosi tražene razlike zarade za sporni period u dve varijante. Prema prvoj varijanti, visina razlike između minimalne i osnovne zarade koja je tužiocu isplaćena bez uvećanja po Zaključku Vlade Republike Srbije iznosi 45.043,14 dinara, dok visina razlike na ime tzv. „kosovskog dodatka“ obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade iznosi 21.310,07 dinara, a prema ovoj varijanti je tužbeni zahtev opredeljen. Po drugoj varijanti, nema razlike u zaradi koju tužilac potražuje, jer je zarada koju je tužilac primio sa tzv.„kosovskim dodatkom“ veća od minimalne zarade.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev tužioca smatrajući da isplaćena zarada tužiocu pravilno obračunata uz uvećanje od 50% mesečno, jer je sa tzv. „kosovskim dodatkom“ realizovana u većem iznosu od minimalne zarade. Stoga po nalaženju nižestepenih sudova tužilac neosnovano potražuje utuženu razliku.
Vrhovni sud ne prihvata ovakvo stanovište nižestepenih sudova, jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Tužilac na osnovu člana 5. stav 2. Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne uprave („Službeni glasnik RS“ br. 113/17 i 86/19) ima pravo na isplatu minimalne zarade. Osim tog, tužiocu u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine i Zakonom o budžetu pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno na ime tzv. „kosovskog dodatka“. Prema nalazu veštaka tužiocu je u spornom periodu plata obračunata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno uvećanje od 50% mesečno. Takav obračun nije pravilan. Tužilac ima pravo na isplatu plate u visini minimalne zarade i uvećanje od 50% obračunato na taj iznos. Isplaćena ukupna zarada tužiocu sa tzv. „kosovskim dodatkom“ u spornom periodu je veća od minimalne zarade, ali je manja od iznosa koji se dobija obračunom plate u visini minimalne zarade uz uvećanje za 50% mesečno. Iz ovih razloga tužilac ima pravo na utuženu razliku plate, pa su nižestepene presude preinačene i tužbeni zahtev tužioca usvojen.
Kako su preinačene nižestepene presude i usvojen tužbeni zahtev povodom revizije tužioca, to su preinačene nižestepene presude i u pogledu odluke o troškovima, tako što je odbijen zahtev tužene za naknadu troškova postupka.
Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.
Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu člana 153. stav 1, 154. i 163. stav 2. Zakona o parničnom postupku, pripadaju potrebni troškovi celog postupka prema ostvarenom uspehu u sporu u ukupnom iznosu od 53.000,00 dinara. Visina je odmerena na ime traženih i opredeljenih troškova za sastav tužbe u iznosu od 9.000,00 dinara, sastava žalbe u iznosu od 18.000,00 dinara i sastava revizije u iznosu od 18.000,00 dinara, sve prema važećoj AT i troškova veštačenja u iznosu od 8.000,00 dinara. Tužiocu nisu priznati troškovi na ime zastupanja od strane punomoćnika iz reda advokata na ročištima budući da ovi troškovi nisu opredeljeni po broju preduzetih radnji, kao ni troškovi sudskih taksi, u kom delu zahtev takođe nije opredeljen u smislu člana 165. stav 2. ZPP.
Tuženoj ne pripadaju troškovi odgovora na reviziju iz razloga što se ne radi o trošku koji je potreban za vođenje parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP.
Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP Vrhovni sud je odlučio o troškovima postupka kao u stavovima trećem i četvrtom izreke.
Predsednik veća - sudija
Gordana Komnenić, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković