Protiv pravnosnažne drugostepene presude tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, predlažući da se revizija smatra izuzetno dozvoljenom prema članu 395. ZPP.

Rešenjem Gž1 br. 2191/14 od 23.07.2014. godine Apelacioni sud u Beogradu je predložio Vrhovnom kasacionom sudu odlučivanje o izjavljenoj reviziji u smislu odredbe člana 395. ZPP.

Imajući u vidu različitu sudsku praksu u istoj pravnoj situaciji izraženu u priloženim presudama Okružnog suda u Beogradu, Kragujevcu i Čačku, kao i u odlukama Apelacionog suda u Beogradu i Kragujevcu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi iz člana 395. ZPP, da se revizija tuženog smatra izuzetno dozvoljenom, pa je radi potrebe ujednačavanja sudske prakse doneo odluku kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 399. ZPP ("Službeni glasnik RS", br. 125/04, 111/09), koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. ZPP ("Službeni glasnik RS", br. 72/11), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilje su bile u radnom odnosu kod tuženog. Radni odnos im je prestao 31.12.2004. godine po osnovu sporazuma o prestanku radnog odnosa na inicijativu tuženog, uz isplatu jednokratne stimulativne naknade po Fondu finansijskih sredstava za stimulisanje dobrovoljnog odlaska iz preduzeća. Odlukom tuženog od 25.04.2005. godine utvrđeno je pravo na isplatu po osnovu dobiti za 2004. godinu, ali su iz ove odluke tužilje izostavljene iako su radile 2004. godine, zbog toga što su ostvarile pravo na jednokratnu isplatu radi stimulisanja dobrovoljnog odlaska iz preduzeća.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da tužilje nisu mogle biti isključene iz ostvarivanja prava na isplatu po osnovu učešća u dobiti za 2004. godinu, u kojoj su radile i ostvarivale zaradu, zbog ostvarenog prava na jednokratnu isplatu za stimulisanje dobrovoljnog odlaska iz preduzeća, čime su dovedene u neravnopravan položaj u odnosu na ostale zaposlene, suprotno odredbama člana 18. i 104. Zakona o radu, zbog čega su tužbene zahteve tužilja usvojili.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da se osnovano revizijom tuženog ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Naime, učešće zaposlenog u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini primenom člana 14. Zakona o radu ("Službeni glasnik RS" br. 24/05 ...), može se utvrditi ugovorom o radu ili odlukom poslodavca u skladu sa zakonom i opštim aktom, što znači da je pravo zaposlenog na učešće u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini, predviđeno kao mogućnost (a ne obaveza poslodavca), koje utvrđuje poslodavac ugovorom o radu ili odlukom, što je u konkretnom slučaju i učinjeno. Skupština akcionara tuženog je na predlog Upravnog odbora u skladu sa finansijskim izveštajem i na osnovu ovlašćenja iz člana 27. stav 1. Statuta tuženog, utvrdila politiku raspodele dobiti za 2004. godinu, na osnovu čega je generalni direktor tuženog odlukom od 25.04.2005. godine utvrdio da pravo na isplatu imaju zaposleni koji su u radnom odnosu na dan donošenja odluke i zaposleni kojima je prestao radni odnos po osnovu ispunjenja uslova za odlazak u penziju, ali pod uslovom da nisu ostvarili pravo na jednokratnu isplatu iz Fonda za stimulaciju dobrovoljnog odlaska iz preduzeća.

Statutom tuženog, na osnovu člana 14. Zakona o radu, tuženom je kao poslodavcu, priznato pravo na utvrđivanje učešća zaposlenih u dobiti ostvarenoj u poslovnoj godini, pa Vrhovni kasacioni sud nalazi da je generalni direktor tuženog, na osnovu odluke Skupštine akcionara, donete u skladu sa odredbama Statuta tuženog i na predlog Upravnog odbora, imao pravo na utvrđivanje kruga lica - zaposlenih koji će učestvovati u ostvarivanju dobiti preduzeća. Isključivanje prava na učešće u dobiti za 2004. godinu zaposlenima koji su ostvarili pravo na stimulativnu naknadu prilikom prestanka radnog odnosa ne predstavlja diskriminaciju ovih lica. Naime, tužilje i ostali zaposleni koji su radnom odnosu kod tuženog, ne nalaze se u istoj činjenično-pravnoj situaciji, s obzirom da ova vrsta naknade nije isplaćena i ostalim zaposlenima, koji su ostali u radnom odnosu kod tuženog, pa se ne može govoriti ni o diskriminaciji tužilja primenom člana 18. i 20. Zakona o radu.

Imajući u vidu da je odluka generalnog direktora tuženog od 25.04.2005. godine doneta u postupku i na osnovu ovlašćenja predviđenih odredbama statuta i Zakona o radu, a da prilikom utvrđivanja kruga zaposlenih koji imaju pravo na dobit, tužilje nisu diskriminisane (u smislu člana 18. i 20. Zakona o radu) u odnosu na ostale zaposlene kojima je to pravo priznato, jer nisu u istoj činjenično-pravnoj situaciji, Vrhovni kasacioni sud nalazi da tužilje neosnovano potražuju pravo na učešće u dobiti i njegovu isplatu, zbog čega je obe nižestepene presude na osnovu člana 407. stav 1. ZPP preinačio, a tužbeni zahtev odbio kao neosnovan.

Predsednik veća - sudija

Ljubica Milutinović, s.r.