- za novembar 2017. godine, iznos od 12.975,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.12.2017. godine do isplate,

- za decembar 2017. godine, iznos od 14.235,95 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.01.2018. godine do isplate,

- za januar 2018. godine, iznos od 11.968,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.02.2018. godine do isplate i

- za februar 2018. godine, iznos od 11.954,75 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.03.2018. godine do isplate;

i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora i to:

- za mart 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.04.2017. godine do isplate,

- za april 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.05.2017. godine do isplate,

- za maj 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.06.2017. godine do isplate,

- za jun 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.07.2017. godine do isplate,

- za jul 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.08.2017. godine do isplate,

- za avgust 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.09.2017. godine do isplate,

- za septembar 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.10.2017. godine do isplate,

 - za oktobar 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.11.2017. godine do isplate,

- za novembar 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.12.2017. godine do isplate,

- za decembar 2017. godine, iznos od 4.454,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.01.2018. godine do isplate,

- za januar 2018. godine, iznos od 4.528,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.02.2018. godine do isplate i

- za februar 2018. godine, iznos od 4.528,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 16.03.2018. godine do isplate, sve u roku od 8 dana od prijema prepisa presude.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu naknadi troškove celog parničnog postupka u ukupnom iznosu od 218.584,00 dinara, u roku od 8 dana od prijema prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2330/19 od 03.11.2021. godine, stavovima prvim i drugim izreke, odbijen je kao neosnovan osnovni tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tuženi da mu na ime naknade troškova za ishranu u toku rada u periodu od od marta 2017. godine do februara 2018. godine isplati ukupno 132.810,60 dinara, kao i 53.604,04 dinara na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora u istom periodu, sve u pojedinačnim mesečnim iznosima i sa zakonskom zateznom kamatom, čija su visina i datumi dospeća bliže određeni ovim stavovima izreke. Stavom trećim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2545/22 od 16.08.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o istoj odluči u skladu sa odredbom člana 404. ZPP.

Pravnosnažnom presudom, odlučeno je o zahtevu tužioca za isplatu naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Imajući u vidu različitu praksu Apelacionog suda u Beogradu o ovom pravnom pitanju u odnosu na ostale apelacione sudove, kao i u odnosu na pravno shvatanje Vrhovnog suda i Vrhovnog kasacionog suda izraženo u predmetima sa identičnim pravnim i činjeničnim stanjem, proizilazi da u konkretnom slučaju postoji potreba odlučivanja o posebnoj reviziji, radi ujednačavanja sudske prakse, čime su ispunjeni uslovi iz člana 404. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), na osnovu čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. ZPP, pa je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tuženog na osnovu Aneksa broj ... ugovora o radu od 10.11.2016. godine Ovim aneksom ugovoreno je da tužilac ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, zarade po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca i drugih primanja po osnovu radnog odnosa u skladu sa Kolektivnim ugovorom za „Železnice Srbije“. Aneks kolektivnog ugovora za JP „Železnice Srbije“ iz 2006. godine, kao i važeći Kolektivni ugovor iz 2015. godine, sadrže identičnu odredbu, shodno kojoj je u vrednost jednog radnog časa uračunata mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora, svedena na 1 radni čas. U toku prvostepenog postupka obavljeno je ekonomsko- finansijsko veštačenje (koje su nižestepeni sudovi cenili i isti prihvatili u obračunskom - matematičkom delu) i obračun je izvršen prema parametrima iz Kolektivnog ugovora za JP „Železnice Srbije“ iz 1995. godine. Tuženi kroz obračun zarade u utuženom periodu tužiocu nije iskazao iznose naknade troškova za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora. Tužilac tužbom u ovoj pravnoj stvari potražuje naknadu troškova za ishranu u toku rada i naknadu troškova za regres u periodu od marta 2017. godine zaključno sa februarom 2018. godine, navodeći da mu u spornom periodu tuženi ove naknade nije isplaćivao.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev nalazeći da su tužiocu tražene naknade za ishranu u toku rada i za regres isplaćene, tako što su mu uračunate prilikom obračuna zarade i utvrđene kroz vrednost radnog časa, uz dodatni argument drugostepenog suda da ni u posebnim ni u opštim aktima ne postoji osnov za ostvarivanje prava tužioca za naknadu traženih troškova za utuženi period, jer nema odgovarajućeg opšteg akta na osnovu kog bi to pravo mogao ostvariti, zbog čega ne može sa uspehom potraživati novčanu isplatu po ovim osnovima.

Međutim, po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom ukazuje da se stanovište nižestepenih sudova u pogledu osnovanosti tužbenog zahteva zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora je zakonom ustanovljeno pravo zaposlenog. Opštim ili pojedinačnim aktom poslodavca morali su biti predviđeni parametri za obračun tih naknada, na način da se jasno može utvrditi da su ove naknade isplaćene zaposlenima i u kom iznosu. Predmetne naknade su morale biti isplaćene svim zaposlenima u istom iznosu, bez obzira na stručnu spremu, i morale su biti iskazane u nominalnom iznosu u obračunskim platnim listama. Sledi da naknade koje su predmet tužbenog zahteva nisu mogle biti isplaćene kroz cenu rada. U situaciji kada važeći Kolektivni ugovor predviđa pravo zaposlenih na naknadu za troškove u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, a ne sadrži konkretnu odredbu o načinu obračuna tih naknada, visina naknada se utvrđuje primenom paramatera iz ranije važećeg propisa. Na opisani način tužiocu nisu dosuđene naknade na osnovu propisa koji nije bio na pravnoj snazi u utuženom periodu, budući da i važeći Kolektivni ugovor predviđa isplatu navedenih naknada zaposlenima.

Iz navedenih razloga, primenom člana 416. stav 1. ZPP Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu članova 153. stav 1, 154. i 163. stav 2. ZPP pripadaju potrebni troškovi celog postupka prema ostvarenom uspehu u sporu. Visina je odmerena na ime traženih i opredeljenih troškova za sastav tužbe i dva obrazložena podneska od strane advokata ukupno iznos od 18.000,00 dinara, zastupanja na pet održanih ročišta ukupno iznos od 43.500,00 dinara, sastava žalbe i revizije iznos od po 18.000,00 dinara, prema tarifnom broju 13. Tarife o nagradama i naknadama za rad advokata važećoj u trenutku preduzetih radnji, troškova veštačenja od 10.000,00 dinara, kao i na ime sudskih taksi za: tužbu 2.860,00 dinara, prvostepenu odluku, žalbu i drugostepenu odluku iznos od po 13.528,00 dinara, reviziju 27.056,00 dinara i revizijsku odluku 40.584,00 dinara, odmereno prema tarifnom broju 1. i 2. taksene tarife Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ broj 128/24...106/15).

Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić