Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju zbog bitnih povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408., u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 18/20) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti a ni druge bitne povrede na koje revident u reviziji neosnovano ukazuje u smislu odredbe člana 374.stav. 1 tog Zakona. Ukazivanje revidenta na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374.stav 2. tačka 12. Zakona o parničnom postupku, je bez uticaja na odlučivanje jer ta bitna povreda nije razlog zbog kog revizija može da se izjavu u smislu odredba člana 407. stav 1. tačka 2. Zakona o parničnom postupku.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tuženog na radnom mestu ''...'' sa koeficijentom za obračun zarade 1,7. Radni odnos je zasnovao na određeno vreme počev od 03.11.2015. godine, a ugovor o radu na neodređeno vreme zaključio je 03.11.2017. godine, tako što na istim poslovima radi i danas. U utuženom periodu od oktobra 2016.godine zaključno sa oktobrom 2019.godine, tužilac je radio u smenama, a tuženi mu nije vršio obračun dela zarade po osnovu smenskog rada, niti je vršio isplatu po osnovu smenskog rada, pošto ugovorom o radu nije ugovorena isplata uvećane zarade za rad u smenama. Kolektivnim ugovorom tuženog iz marta 2011.godine, smenski rad nije predviđen kao osnov za uvećanje zarade, pošto je isti vrednovan u okviru koeficijenta 1,7 za poslove ... . Pravilnikom o radu tuženog od 17.04.2015. godine, smenski rad takođe nije predviđen kao osnov za uvećanje zarade, budući da je određeno da su u okviru pripadajućih koeficijenata vrednovani uslovi rada koji se odnose na rad na terenu i na rad u smenama. Veštačenjem od strane sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da bi uvećana zarada tužiocu po osnovu smenskog rada u utuženom periodu, odgovarala pojedinačnim mesečnim iznosima navedenim u izreci prvostepene presude.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužioca usvojio, nalazeći da tužiocu zarada nije pravilno obračunata i isplaćena i da je tuženi dužan da mu po osnovu smenskog rada isplati iznose utvrđene veštačenjem.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je tužbeni zahtev tužioca odbio, nalazeći da Pravilnikom o radu tuženog smenski rad nije predviđen, kao osnov, za uvećanje zarade pošto je predviđeno da su u okviru pripadajućih koeficijenata vrednovani uslovi rada koji se odnose na rad na terenu i na rad u smenama, zbog čega ni Kolektivnim ugovorom tuženog iz 2011.godine takođe nije predviđen smenski rad, kao osnov za uvećanje zarade, pošto je isti vrednovan u okviru koeficijenta radnog mesta tužioca (1,7), pa tako ni ugovorom o radu koji su stranke zaključile, nije ugovorena isplata po osnovu smenskog rada.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo.

Odredbom člana 108. stav 1. Zakona o radu (''Službeni glasnik RS'', br. 24/05 sa izmenama i dopunama objavljenim u ''Službenom glasniku RS'', br. 75/201 i 13/2017), propisano je da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu i to za rad na dane praznika, za rad noću, za prekovremeni rad i za minuli rad. Prema odredbi stava 4. istog člana Zakona, opštim aktom i ugovorom o radu mogu da se utvrde i drugi slučajevi u kojima zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu, kao što je uvećanje zarade po osnovu rada u smenama.

Dakle, poslodavac ima ovlašćenje da svojim opštim aktom i ugovorom o radu zaključenim sa zaposlenim utvrdi pravo zaposlenog na uvećanu zaradu i visinu te zarade, ali takođe može da svojim opštim aktom vrednuje rad u smenama kao element za utvrđivanje osnovne zarade.

U konkretnom slučaju, opštim aktima tuženog poslodavca –Kolektivnim ugovorom od 27.04.2011. godine, u članu 45. i Pravilnikom o radu od 17.04.2015. godine, u članu 42. stav 2. tačka 2., između ostalog je propisano da su u okviru pripadajućih koeficijenata za sistematizovane poslove vrednovani i uslovi rada koji se odnose na rad u smenama. Dakle, opštim aktima poslodavca pravo na uvećanu zaradu nije utvrđeno kao posebno pravo zaposlenih, a ugovorom o radu na neodređeno vreme koji je tužilac zaključio sa tuženim 03.11.2017. godine, nije ugovoreno da tužilac ima pravo na uvećanu zaradu po osnovu smenskog rada, iako je takva mogućnost predviđena nakon izmena i dopuna Zakona o radu od 29.07.2014. godine. Zbog toga, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, tuženi nije postupio suprotno zakonu, već je u svemu ispunio svoju obavezu prema tužiocu tako što mu je, u utuženom periodu, isplaćivana zarada uračunavanjem koeficijenta za smenski rad u osnovicu.

Revizijom tužioca osporava se utvrđena činjenica da je smenski rad vrednovan kroz osnovnu zaradu, uz ukazivanje da se koeficijent za obračun zarade nije menjao od donošenja kolektivnog ugovora iz 2011. godine. Međutim, na osnovu odredbe člana 42. stav 2. Pravilnika o radu tuženog od 17.04.2015. godine, u okviru pripadajućih koeficijenata za sistematizovane poslove, vrednovani su i uslovi rada koji se odnose na rad u smenama. Tužiocu, kao i svim zaposlenima kod tuženog, zarada je morala biti obračunata na način kako to predviđa važeći opšti akt tuženog. Pošto je u opštem aktu tuženog rad u smenama vrednovan kao element za utvrđivanje osnovne zarade, sledi da nema osnova za isplatu koeficijenta uvećanja od 26%, prema obračunu sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke, zbog čega je pobijanom drugostepenom odlukom pravilno odbijen tužbeni zahtev tužioca.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je primenom odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić