U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Biljane Dragojević, članova veća, u parnici tužilaca AA, BB, VV, GG, DD, ĐĐ, EE, ŽŽ, ZZ, II i JJ, svi iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Milanka Tanasković, advokat iz ..., protiv tuženih PD „KK“ DOO ... i PD „LL“ DOO ..., čiji je zajednički punomoćnik Lea Gerasimović, advokat iz ..., radi isplate razlike u zaradi, odlučujući o reviziji tužilaca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2854/17 od 01.02.2018. godine, u sednici održanoj 13.02.2019. godine doneo je

P R E S U D U

USVAJA SE revizija tužilaca i preinačuje presuda Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2854/17 od 01.02.2018. godine, tako što se odbija, kao neosnovana žalba tuženih i potvrđuje presuda Osnovnog suda u Raškoj P1 101/16 od 19.05.2017. godine.

OBAVEZUJU SE tuženi da tužiocima na ime troškova revizijskog postupka plate 245.600,00 dinara.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Raškoj P1 101/16 od 19.05.2017. godine stavom prvim izreke, obavezani su tuženi, kao solidarni dužnici, da tužiocima na ime razlike u zaradi isplate i to: a) AA za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 344.512,69 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; b) BB za period od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine 388.186,66 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; v) VV za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 341.553,32 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; g) GG za period od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine 401.610,43 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; d) DD za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 209.325,82 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; đ) ĐĐ za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 374.843,4482 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; e) EE za period od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine 434.220,36 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; ž) ŽŽ za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 457.852,53 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; z) ZZ za period od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine 526.689,40 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; i) II za period od 01.06.2009. godine do 31.03.2010. godine 454.481,30 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate; j) JJ za period od 01.06.2009. godine do 31.10.2009. godine 230.651,62 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate. Stavom drugim izreke, obavezani su tuženi da tužiocima solidarno na ime troškova postupka plate 2.078.100,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2854/17 od 01.02.2018. godine, stavom prvim izreke preinačena je prvostepena presuda i odbijeni su zahtevi tužilaca kojim su tražili da se obavežu tuženi da im solidarno na ime razlike u zaradi za period od 01.06.2009. do 31.03.2010. godine odnosno do 31.05.2010. godine isplate iznose bliže navedene u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene ovim stavom izreke, od dospelosti svakog iznosa do isplate. Stavom drugim izreke, obavezani su tužioci da tuženima na ime troškova postupka plate 261.000,00 dinara.

Protiv drugostepene presude tužioci su blagovremeno izjavili reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi su podneli odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br.72/11, 55/14) i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužioci su bili u radnom odnosu kod Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ..., do prodaje imovine kompanije tuženom PD „KK“ DOO Beograd, po osnovu ugovora o prodaji imovine metodom javnog tendera zaključenog i overenog od strane Drugog opštinskog suda u Beogradu 26.12.2008. godine između Agencije za privatizaciju RS i Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ... u restrukturiranju, kao prodavaca i tuženog PD „KK“ DOO ..., kao kupca. Prema navedenom ugovoru obaveza tuženog PD „KK“ DOO ... je bila da formira novo društvo i da u isto unese imovinu Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ... . Sastavni deo ugovora je Prilog 5 – Socijalni program, prema kom programu je obaveza tuženg PD „KK“ DOO ... bila i da obezbedi: da novo društvo, najkasnije u roku od sedam dana od dana ispunjenja, ugovorom o radu zasnovati radni odnos sa svim licima navedenim u Aneksu 1 (A i B) ovog dokumenta, koja će preuzeti zajedno sa imovinom Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ...; da svaki zaposleni ima najmanje prava i obaveze utvrđene Kolektivnim ugovorom zaključenim 2005. godine, sa svim važećim Aneksima; da se zarada svakog zaposlenog utvrđuje na bazi podataka iz Aneksa 1 (A i B) Socijalnog programa i da ne može biti niža od proseka zarade predmetnog zaposlenog u poslednja tri meseca koji su prethodili objavi javnog poziva za prodaju; da novo društvo poštuje Kolektivni ugovor sa svim važećim Aneksima u periodu od jedne godine od dana ispunjenja. Tuženi PD „KK“ DOO ... je postupio u skladu sa ugovorenim obavezama i osnovao novo društvo - tuženog PD „LL“ DOO ..., u koje društvo je uneo imovinu Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ... i koje je privredno društvo 01.06.2009. godine zasnovalo radne odnose sa svim zaposlenima kod Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ..., tako i sa tužiocima. Tuženi PD „LL“ DOO Kopaonik tužiocima je u periodu od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine isplaćivao zaradu obračunatu u skladu sa Pojedinačnim kolektivnim ugovorom Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ... iz 2005. godine, a u visini prosečne tromesečne zarade koju im je Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... isplatila za april, maj i jun 2008. godine.

Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... tužiocima je u periodu od 01.01.2007. godine do 31.08.2008. godine isplaćivala zaradu po cenama rada iz Pojedinačnog kolektivnog ugovora, a ne po cenama rada iz granskog kolektivnog ugovora, koje su bile više od cene rada iz Pojedinačnog kolektivnog ugovora, zbog čega je pravnosnažnim presudama Opštinskog suda u Raškoj P1 224/08 od 18.11.2008. godine, P1 423/08 od 18.5.2009. godine, P1 134/08 od 27.01.2009. godine, P1 210/08 od 03.12.2008. godine, P1 563/08 od 25.12.2008. godine, P1 114/08 od 25.12.2008. godine, P1 38/08 od 06.01.2009. godine, P1 731/08 od 26.03.2009. godine, P1 197/08 od 08.11.2008. godine, P1 138/08 od 25.12.2008. godine, P1 404/10 od 12.04.2011. godine, obavezana da tužiocima na ime razlike isplaćenih i pripadajući zarada po granskom kolektivnom ugovoru, za period od 01.01.2007. godine do 31.08.2008. godine isplati iznose bliže označene u izrekama napred navedenih presuda, sa zakonskom zateznom kamatom.

Tužioci traže isplatu razlike između isplaćenih zarada prema Pojedinačnom kolektivnom ugovoru i zarada obračunatih primenom cene rada iz posebnog kolektivnog ugovora za delatnost ugostiteljstva i turizma za sporni period, a visina razlike zarade utvrđena je na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomske struke.

Prvostepeni sud je usvojio zahtev tužilaca i obavezao tužene da tužiocima isplate razliku zarade za traženi period, sa obrazloženjem da se tuženi PD „KK“ DOO ... ugovorom o prodaji imovine Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ..., koji sadrži i Prilog broj 5-Socijalni program, obavezao da osnuje novo društvo, u koje će da unese imovinu Kompanije „LJLJ“ DP ... TC ... i da će novo društvo da preuzme zaposlene Kompanije, čiji minimum prava, uključujući i pravo na zaradu, neće biti manji od prava ugovorenih Kolektivnim ugovorom iz 2005. godine i da su – zbog činjenice da je Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... bila dužna da zarade zaposlenima, pa i tužiocima, obračunava i isplaćuje po cenama rada iz granskog kolektivnog ugovora, da su i tuženi bili dužni da zaradu tužiocima obračunavaju i isplaćuju po cenama rada iz granskog kolektivnog ugovora, kao i da su oba tužena solidarni dužnici obaveza predviđenih i preuzetih Socijalnim programom, koji čini sastavni deo ugovora.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio, kao neosnovan zahtev tužilaca, nalazeći da je tuženi PD „KK“ DOO ..., kao kupac u celosti ispunio svoju obavezu preuzetu ugovorom o prodaji imovine metodom javnog tendera, čiji sastavni deo je bio Socijalni program, a tuženi PD „LL“ DOO ... je tužiocima isplatio zaradu u spornom periodu prema ugovorom preuzetoj obavezi u visini utvrđenoj na osnovu prosečne tromesečne zarade koju im je Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... isplatila za april, maj i jun 2008. godine.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda drugostepenom odlukom je na utvrđeno činjenično stanje pogrešno primenjeno materijalno pravo.

Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... je, kao član MM, bila dužna da primenjuje odredbe posebnog kolektivnog ugovora za delatnosti ugostiteljstva i turizma Srbije. Kolektivnim ugovorom za delatnosti ugostiteljstva i turizma („Službeni glasnik RS“, br.81/03, 96/03), članom 41. bila je propisana cena rada u bruto mesečnom iznosu od 6.850,00 dinara za pun fond radnih sati, a članom 2. je bilo propisano da će se ovaj kolektivni ugovor primeniti neposredno ako se kod poslodavca pojedinačnim kolektivnim ugovorom ili opštom aktom poslodavca zaposlenima daju manja prava i utvrđuju nepovoljniji uslovi rada od prava utvrđenih zakonom i posebnim kolektivnim ugovorom. Posebnim kolektivnim ugovorom za delatnost ugostiteljstva i turizma Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 74/07), koji je stupio na snagu 17.08.2007. godine, članom 44. stav 2. propisano je da se osnovna zarada za najjednostavniji posao koeficijenat 1 utvđuje po radnom času u visini minimalne zarade utvrđene odlukom Socijalno ekonomskog saveta Republike Srbije, u skladu sa zakonom, a članom 2. je preuzeta istovetna odredba u pogledu neposredne primene kolektivnog ugovora u slučaju nepovoljnijih uslova rada ili manjih prava u pojedinačnim ugovorima poslodavca.

U ovom slučaju, raniji poslodavac Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... je tužiocima u periodu od 01.01.2007. godine do 31.08.2008. godine (koji je prethodio objavi javnog poziva za prodaju) isplaćivala zaradu po cenama rada iz Pojedinačnog kolektivnog ugovora, a ne po cenama rada iz granskog kolektivnog ugovora, koje su bile više od cene rada iz Pojedinačnog kolektivnog ugovora, zbog čega je napred navedenim pravnosnažnim presudama Opštinskog suda u Raškoj obavezana da tužiocima isplati razliku između isplaćenih i pripadajućih zarada po granskom kolektivnom ugovoru za period od 01.01.2007. godine do 31.08.2008. godine, koje presude su donete pre zaključenja ugovora o prodaji imovine metodom javnog tendera. Prema ugovoru o prodaji imovine metodom javnog tendera zaključenog i overenog 26.12.2008. godine tuženi PD „KK“ DOO ... je bio u obavezi da će zaposlenima dati najmanje prava i obaveze utvrđene Kolektivnim ugovorom zaključenim 2005. godine sa svim važećim aneksima, a koju obavezu je imao i tuženi PD „LL“ DOO ..., koga je osnovao tuženi PD „KK“ DOO ... i sa kojim su tužioci zasnovali radni odnos. S obzirom na to da je tuženi PD „LL“ DOO ... tužiocima u periodu od 01.06.2009. godine do 31.05.2010. godine isplaćivao zaradu obračunatu u skladu sa Pojedinačnim kolektivnim ugovorom iz 2005. godine, u visini prosečne tromesečne zarade koju im je Kompanija „LJLJ“ DP ... TC ... isplatila za april, maj i jun 2008. godine (periodu koji je prethodio objavi javnog poziva za prodaju), a ne po cenama rada iz granskog kolektivnog ugovora, koje su bile više od cene rada iz Pojedinačnog kolektivnog ugovora, to tužiocima pripada razlika zarade za sporni period. Tuženi su, a u skladu sa navedenim ugovorom o prodaji imovine metodom javnog tendera, u obavezi da tužiocima solidarno isplate razliku zarade za sporni period, koja je utvrđena na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka.

Sa napred navedenih razloga, odlučeno je kao u stavu prvom izreke, primenom člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Odluka o troškovima revizijskog postupka, sadržana u stavu drugom izreke, doneta je u skladu sa članom 153. i 165. Zakona o parničnom postupku, s obzirom na to da su tužioci uspeli u postupku po reviziji, a koji troškovi se odnose na sastav revizije od strane advokata u iznosu od 108.000,00 dinara, s obzirom da je od sstrane advokata zastupano 11 tužilaca i troškove na ime takse na reviziju i odluku o reviziji u iznosu od 137.000,00 dinara, sve prema važećoj Advokatskoj tarifi i Taksenoj tarifi.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić