Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju, iz svih zakonskih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu propisanu članom 408. i 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nema bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni drugih bitnih povreda postupka predviđenih članom 407. stav 1. ZPP, a koje bi mogle da predstavljaju revizijski razlog pod uslovom da su učinjene u postupku pred drugostepenim sudom, što ovde nije slučaj.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je na službi u Vojsci Srbije, na radnom mestu profesionalno vojno lice - ... Prilikom izvršavanja redovnih zadataka dana .... godine, u reonu sela ..., tužilac se nalazio u sastavu posade aviona ..., koja je izvršavala zadatak manevra, kada je prilikom pada aviona došlo do povređivanja tužioca i to tako što je tužilac, kao opitni pilot, prilikom ispitivanja aviona, napustio vazduhoplov katapultiranjem. Nakon pada, tužilac je hitno prevežen na VMA gde je pregledan od strane ordinirajućih lekara, indikovana je hitna dijagnostika, stabilizovano opšte stanje i nakon egzaktne dijagnostike i adekvatne preoperativne pripreme učinjene su operacije. Zadatak tužioca je bio da ispita rad aviona na velikoj visini, pri velikoj brzini, te kada se avion popeo na visinu od 8.000 do 9.000 metara, tada su dali ubrzanje i ubrzali avion po planu i programu, nakon tog su oduzeli snagu aviona i avion je po pravilu trebao da se spusti na nižu visinu i da uspori, oni su bili strpljivi i čekali su, ali avion nije usporio, već je počeo nekontrolisano da ubrzava i tada su odlučili da moraju da se katapultiraju. Prema nalazu i mišljenju veštaka ortopeda tužilac je prilikom iskakanja iz aviona zadobio teške telesne povrede i to prelom leve nadlaktične kosti u srednjoj trećini, prelom rebara od četvrtog do šestog sa leve strane, iščašenje oba lakta, povredu glave sa krvarenjem ispod meke moždane opne i nagnječenje pluća. Navedene povrede u momentu povređivanja bile su opasne po život. Zbog ovih povreda tužilac je trpeo bolove jakog intenziteta ukupno pet dana, bolove srednjeg intenziteta oko tri nedelje, a bili su prisutni u toku neprekidnog lečenja, posle povrede i operacije i u toku fizikalnog tretmana. Bol slabog intenziteta trajao je do kraja neprekidnog lečenja, odnosno do juna 2019. godine, a bolove ima i povremeno zbog čega uzima analgetike po potrebi. Estetsko oštećenje je srednjeg stepena, a ogleda se u ožiljku na levoj nadlaktici sa spoljne strane, dužine oko 15cm i širine 2,3cm. Manji ožiljci su na laktovima od operacije. Umanjena životna aktivnost je 30% trajno i ogleda se u prelomu rebara od četvrtog do šestog, sanirana uz dislokaciju sa nagnječenjem plućnog tkiva i sa oštećenjem plućne funkcije restriktivnog tipa u lakom stepenu, kontrakturi desnog lakatnog zgloba, desno u srednjem stepenu, i levog ramenog zgloba i lakatnog zgloba lakog stepena, zbog čega svakodnevne potrebe vezano za duže stajanje i hodanje, priprema hrane, održavanje higijene obavlja sa pojačanim naporom. Prema nalazu i mišljenju veštaka neupropsihijtra, tužilac je nakon pada bio u nesvesnom stanju, a dolaskom svesti trpeo je sekundarni strah jakog intenziteta u trajanju od oko 48 sati, zatim sekundarni strah srednjeg intenziteta u trajanju od oko dva meseca, kao i strah slabog intenziteta u trajanju od oko tri do četiri meseca, uz anksioznost, kognitivne smetnje, te slaboj prilagodljivosti, a umanjena životna aktivnost je 18% i u uzročno posledičnoj su vezi sa politraumom. Iz konzilijarnog mišljenja veštaka neuropsihijatra i ortopeda utvrđeno je da je ukupno umanjenje životne aktivnosti 40%.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnost stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da postoji odgovornost tužene, kao poslodavca za štetu koju je tužilac pretrpeo zbog povrede na radu, s obzirom da je do štete došlo usled pada aviona kao opasne stvari, odnosno ispitivanja granica manevra aviona, opasne delatnosti, pa je u smislu člana 173. i 174. Zakona o obligacionim odnosima, a u vezi člana 164. Zakona o radu, ocenio da je tužbeni zahtev tužioca delimično osnovan. Ocenili su da nema doprinosa tužioca shodno članu 192. u vezi člana 205. Zakona o obligacionim odnosima.

Odredbom člana 164. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 75/14), propisano je da ako zaposleni pretrpi povredu ili štetu na radu ili u vezi sa radom, poslodavac je dužan da mu naknadi štetu u skladu sa zakonom i opštim aktom.

Odredbom člana 173. Zakona o obligacionim odnosima, propisano je da šteta nastala u vezi sa opasnom stvari, odnosno opasnom delatnošću smatra se da potiče od te stvari, odnosno delatnosti, izuzev ako se dokaže da one nisu bile uzrok štete. Članom 174. istog zakona, propisano je da za štetu od opasne stvari odgovara njen imalac, a za štetu od opasne delatnosti odgovara lice koje se njome bavi.

U konkretnm slučaju, tužilac je na svom radnom mestu kao opitni pilot prilikom ispitivanja aviona, pretrpeo povredu na radu prilikom obavljanja redovnih radnih aktivnosti, jer se kretanje aviona na velikoj visini i brzini smatra opasnom stvari, odnosno opasnom delatnošću, a što predstavlja odgovornost tužene kao poslodavca, pa s obzirom na primarnu odgovornost tužene kao organizatora delatnosti, tužena je odgovorna za štetu u smislu člana 164. Zakona o radu i člana 173. i 174. Zakona o obligacionim odnosima.

Drugostepeni sud je ocenio da je prvostepeni sud pogrešno primenio odredbu člana 200. Zakona o obligacionim odnosima, smatrajući da su dosuđeni iznosi nematerijalne štete po navedenim vidovima nisko odmereni.

S obzirom na sve okolnosti slučaja i cilj kome služi naknada nematerijalne štete, stepen umanjenja životne aktivnosti od 40% trajno i životnoj dobi tužioca (u vreme povređivanja imao je 41 godinu), a uzimajući u obzir i okolnosti pod kojima je šteta nastala, pad sa velike visine koji je opasan po život, kao i jačina i intenzitet straha koji je tužilac imao prilikom povređivanja, drugostepeni sud je dosudio iznose kao u izreci presude.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, nisu osnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava. Šteta je nastala u toku radnog vremena, u obavljanju radnog zadatka, padom sa velike visine opasne po život, koju tužilac nije mogao da izbegne ili ublaži. Iz tih razloga su pravilno primenjene citirane zakonske odredbe.

Neosnovani su i revizijski navodi o postojanju doprinosa tužioca nastanku nezgode. Tužena, na kojoj je bio teret dokazivanja, nije dokazala činjenicu da je tužilac svojom krivicom doprineo padu aviona.

Ostalim navodima revizije osporava se utvrđeno činjenično stanje, što u smislu člana 407. stav 2. ZPP ne može biti revizijski razlog.

Na osnovu iznetog, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Božidar Vujičić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić