.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 1670/2022
20.12.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Katarine Manojlović Andrić, predsednika veća, Gordane Džakula i Jelene Ivanović, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Željko Lekić, advokat iz ..., protiv tuženog Holding korporacija „Krušik“ a.d. Valjevo, čiji je punomoćnik Nikola Urošević, advokat iz ..., radi poništaja rešenja o otkazu ugovora o radu i utvrđenja radnog odnosa, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 91/22 od 28.01.2022. godine, u sednici održanoj 20.12.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 91/22 od 28.01.2022. godine.
ODBIJA SE zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.
O b r a z l o ž e nj e
Delimičnom presudom Osnovnog suda u Valjevu P1 237/21 od 15.11.2021. godine, stavom prvim, izreke usvojen je tužbeni zahtev tužilje i poništeno rešenje tuženog br. .. od 23.02.2021. godine kao nezakonito. Stavom drugim izreke, utvrđeno je da je tužilja zasnovala radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog počev od 08.02.2020. godine. Stavom trećim izreke, obavezan je tuženi da tužilju vrati na rad i rasporedi je na poslove radnog mesta koje je obavljala pre prestanka radnog odnosa „ BB“ ili na poslovima koji odgovaraju njenoj stručnoj spremi, znanju i sposobnostima, stečenim radom kod tuženog.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 91/22 od 28.01.2022. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je delimična presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 237/21 od 15.11.2021. godine, u stavu prvom, drugom i delu stava trećeg izreke kojim je obavezan tuženi da tužilju vrati na rad na poslove koje je obavljala pre prestanka radnog osnosa – BB i u tom delu odbijena kao neosnovana žalba tuženog. Stavom drugim izreke, ukinuta je delimična presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 237/21 od 15.11.2021. godine u preostalom delu stava trećeg izreke, kojim je obavezan tuženi da tužilju vrati i rasporedi na poslove koji odgovaraju njenoj stručnoj spremi, znanju i sposobnostima, stečenim radom kod tuženog i tužba tužilje u tom delu odbačena.
Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2) Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14, 87/18 i 18/20) – u daljem tekstu: ZPP i utvrdio da je revizija tuženog neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a ukazivanje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz tačke 12) navedenog člana, ne predstavlja razlog zbog koga revizija, u smislu člana 407. stav 1. tačka 2) ZPP, može da se izjavi.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je kod tuženog zaključenim ugovorom o radu broj .., zasnovala radni odnos na određeno vreme od 30.01.2018. godine do 30.04.2018. godine, za obavljanje posla „BB“, koji su sistematizovani pod rednim brojem .., grupa složenosti 9. Aneksom ugovora o radu broj ... od 01.05.2018. godine, tužilji je porodužen radni odnos na određeno vreme do 30.06.2018. godine. Aneksom ugovora o radu od 22.06.2018. godine izvršena je izmena tačke 2. osnovnog ugovora o radu tako da je tužilja u radnom odnosu na određeno vreme do 31.08.2018. godine, zbog potrebe realizacije projekta po ugovoru broj .., a zatim, za period od 01.09.2018. do 31.03.2020. godine, po osnovu više zaključenih Aneksa ugovora o radu, zbog potrebe realizacije projekta po ugovoru broj .. (Aneksi ugovora o radu od 29.08.2018. godine, 20.12.2018. godine, 12.03.2019. godine, 17.04.2019. godine, 26.08.2019. godine, 25.11.2019. godine i 29.01.2020. godine), a nakon toga po osnovu više zaključenih Aneksa ugovora o radu, zbog potrebe realizacije projekta po ugovorima broj .., .., .. i .. (Aneksi ugovora o radu od 23.03.2020. godine, 25.05.2020. godine, 23.07.2020. godine, 26.08.2020. godine, 14.09.2020. godine, 20.10.2020. godine, 26.11.2020. godine, 08.12.2020. godine i 26.01.2021. godine) za period od 01.04.2020. godine do 28.02.2021. godine. Osporenim rešenjem tuženog od 23.02.2021. godine tužilji se otkazuje ugovor o radu na određeno vreme, zbog isteka roka na koji je zasnovan ugovorom o radu od 30.01.2018. godine.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da je rešenje tuženog od 23.02.2021. godine nezakonito, zbog čega je poništeno i utvrđeno da je tužilja kod tuženog zasnovala radni odnos na neodređeno vreme na osnovu člana 37. Zakona o radu.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.
Odredbom člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 24/05, ... 75/14), propisano je da ugovor o radu može da se zaključi na određeno vreme, za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba (stav 1), poslodavac može zaključiti jedan ili više ugovora o radu iz stava 1. ovog člana na osnovu kojih se radni odnos sa istim zaposlenim zasniva za period koji sa prekidima ili bez prekida ne može biti duži od 24 meseca (stav 2), ako je ugovor o radu na određeno vreme zaključen suprotno odredbama ovog zakona ili ako zaposleni ostane da radi kod poslodavca najmanje pet radnih dana po isteku vremena za koje je ugovor zaključen, smatra se da je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme (stav 6).
Saglasno navedenom, za primenu citiranih zakonskih odredaba potrebno je imati u vidu da se više zaključenih ugovora o radu na određeno vreme (sukcesivni ugovori) imaju smatrati jednim ugovorom. Ako zaposleni radi na poslovima (čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba u smislu citirane odredbe člana 37. stav 1. Zakona o radu), ukupno trajanje rada po više ugovora ne može biti duže od 24 meseca. Za preobražaj radnog odnosa je dovoljno da zaposleni radi još pet radnih dana po isteku 2 godine (24 meseca) kao u konkretnom slučaju.
U konkretnom slučaju tužilja je sa tuženim zaključila ugovor o radu na određeno vreme i više aneksa ugovora o radu za period duži od dve godine neprekidnog rada u kome je obavljala iste poslove. Stoga je pravilan zaključak nižestepenih sudova da je, u smislu odredbe člana 37. st. 1. i 6. Zakona o radu, došlo do preobražaja radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme, zbog čega je usvojen tužbeni zahtev (kako je to opredeljeno tužbenim zahtevom). Stoga su neosnovani revizijski navodi tuženog kojima se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.
Revizijski navodi da je tužilja zasnovala radni odnos na određeno usled povećanog obima posla i realizacije projekta tuženog po više zaključenih ugovora u smislu odredbe člana 37. stav. 4. tačka 2) Zakona o radu su irelevantni. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda navedena oklonost nema značaja, zato što je do preobražaja radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme došlo istekom 24 meseca rada tužilje na istim sistematizovanim poslovima na kojima je postojala stalna potreba za radom tužilje, a za suprotno tuženi nije pružio dokaze.
Revizijski navodi kojima se ukazuje da su nižestepene presude nejasne jer sudovi ne daju razloge iz kojih su utvrdili da je tužilja u radnom odnosu na neodređeno vreme počev od 08.02.2020. godine bez uticaja su. U konkretnom slučaju je tužilja radni odnos na određeno vreme zasnovala ugovorom o radu za period od 30.01.2018. do 30.04.2018. godine, koji je produžavan kasnije zaključenim aneksima ugovora o radu, između ostalog i anksom ugovora o radu broj .. od 25.11.2019. godine, kojim je tačka 2 osnovnog ugovora izmenjena tako što je ugovoreno da je tužilja u radnom odnosu na određeno vreme od 01.12.2019. godine do 31.01.2020. godine. Kako je tužilja istekom vremena na koje je ovaj aneks ugovora o radu zaključen, zaključenjem novog aneksa ugovora o radu nastavila da radi najmanje pet radnih dana, to su se 08.02.2020. godine kao prvog radnog dana nakon isteka petog radnog dana u nastavku rada stekli uslovi iz člana 37. stav 6. Zakona o radu.
Kako su nižestepeni sudovi utvrdili da je tužilji radni odnos prerastao u radni odnos na neodređeno vreme počev od 08.02.2020. godine (u skladu sa tužbenim zahtevom), a tužilja tražila da se poništi sporno rešenje tuženog od 23.02.2021. godine, to je, s obzirom da je tužilji nezakonito prestao radni odnos kod tuženog, pravilna pobijana odluka i u delu za poništaj rešenja kojim je tužilji otkazan ugovora o radu.
Kako se ostalim navodima revizije osporava ocena izvedenih dokaza i utvrđeno činjenično stanje, zbog čega se revizija ne može izjaviti prema članu 407. stav 2. ZPP, to je primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud odlučio kao u stavu prvom izreke.
Kako je revizija tuženog odbijena kao neosnovana, odbijen je i njegov zahtev za naknadu troškova revizijskog postupka, pa je na osnovu čl. 153. i 154. stav 1. ZPP, odlučeno kao u stavu drugom izreke.
Predsednik veća – sudija
Katarina Manojlović Andrić,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
