Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je po ugovoru o radu od 11.06.2004. godine bila u radnom odnosu kod tužene i obavljala poslove likvidatorsko-blagajničke, uplata i isplata dinarskih, deviznih sredstava, žiro i tekućih računa i poslove platnog prometa u Ž.. Aneksom tog ugovora od 23.10.2006. godine premeštena je na radno mesto referenta šaltera Ž. u F. N.B. AD u A., a potom aneksom od 21.05.2007. godine - na poziciju saradnika za tekuće račune E.Ž. O. B.S. AD N.S.. Aneksom od 15.05.2008. godine raspoređena je na poslove saradnika za tekuće račune, E.Ž., na koje poslove je u Sektoru poslova sa stanovništvom raspoređena i po aneksu od 20.11.2008. godine. Konačno, aneksom od 02.06.2009. godine raspoređena je na poslove saradnika za tekuće račune sa zvanjem samostalni saradnik u F.Ž.. Rešenjem od 16.07.2009. godine tužena je tužilji otkazala ugovor o radu sa svim aneksima primenom čl. 179. tačka 2. i 3. Zakona o radu i čl. 33. Pravilnika o radu tužene od 27.10.2008. godine sa izmenama i dopunama. Prema iznetim razlozima, od kraja 2007. do 12.03.2009. godine, više puta, bez pismenog ovlašćenja klijenta tužene banke, tužilja je formirala nalog za isplatu, potpisivala klijenta na isplatnom nalogu - falsifikovala njen potpis i podizala novac sa njenog tekućeg računa. Tužilja je 15.04.2009. godine izvršila uplatu na račun klijenta banke u iznosu od 76.000,00 dinara. Na svakoj uplatnici u rubrici „model i poziv na broj“ unela je datum pod kojim je ranije izvršila isplatu sa računa klijenta, a neki od naloga za isplatu nisu potpisivani od strane tužilje niti od strane klijenta banke, a nisu bili ni overeni pečatom banke. Tužena banka je od oštećenog klijenta 03.06.2009. godine primila zahtev za naknadu štete. Potom je, u vezi ovih događaja, 29.06.2009. godine tužena dostavila tužilji upozorenje na postojanje razloga za otkaz ugovora o radu. To upozorenje tužilja je primila i izjasnila se, a dostavljeno je i sindikatu tužene, koji je dopisom od 03.07.2009. godine obavestio tuženu da tužilja nije član sindikata.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo, kada su zaključili da je tužilji zakonito prestao radni odnos otkazom ugovora o radu.

U konkretnom slučaju, tužena je u rešenju o otkazu ugovora o radu tužilji upotrebila dva otkazna razloga iz čl. 179. stav 1. tačka 2. i 3. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05 sa izmenama). Radi se o opravdanim razlozima za otkaz ugovora o radu koji se odnose na ponašanje zaposlenog - ukoliko svojom krivicom učini povredu radne obaveze utvrđene opštim aktom ili ugovorom o radu (tačka 2) i ukoliko ne poštuje radnu disciplinu propisanu aktom poslodavca, odnosno ako je njegovo ponašanje takvo da ne može da nastavi rad kod poslodavca (tačka 3). U rešenju o otkazu ugovora o radu tuženi je kao povrede radnih obaveza naveo nesavesno i nemarno izvršavanje radnih obaveza, nepridržavanje odluka, procedura i uputstava nadležnih organa banke (procedure za otvaranje i vođenje dinarskih i tekućih računa građana kod tužene banke od 21.05.2007. godine), povrede radne obaveze koja u sebi sadrži elemente krivičnog dela zloupotrebe službenog položaja i falsifikovanje isprave, sticanje ili omogućavanje sticanja protivpravne imovinske koristi sebi ili drugima i prouzrokovanje ili stvaranje mogućnosti za prouzrokovanje materijalne štete poslodavcu, prema članu 33. Pravilnika o radu tužene sa izmenama i dopunama. Neblagovremeno, nesavesno i nemarno izvršavanje radnih obaveza, kao povreda radne obaveze, propisana je ugovorom o radu, koji je zaključen između parničnih stranaka 11.06.2004. godine u članu 10. tačka 1, ali i u članu 33. stav 1. tačka 6. Pravilnika o radu tužene. Istim Pravilnikom u stavu 12. člana 33, kao povreda radne obaveze, propisano je i sticanje ili omogućavanje sticanja protivpravne imovinske koristi sebi ili drugima. Takođe, prema Proceduri tužene banke za otvaranje i vođenje dinarskih tekućih računa građana u odeljku 5 propisan je način isplate sa računa, koji se vrši prethodnom identifikacijom klijenta na osnovu odgovarajućeg identifikacionog dokumenta, pri čemu isplate (gotovinske ili bezgotovinske) mogu da se obavljaju samo do visine raspoloživog iznosa sredstava na računu.

Prema članu 3. pomenutog Pravilnika o radu tužene, o pojedinačnim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih iz radnog odnosa odlučuje Izvršni odbor banke, odnosno zaposleni koga Izvršni odbor ovlasti, u skladu sa zakonom i odredbama ovog Pravilnika.

Članom 75. Zakona o bankama („Službeni glasnik RS“, br. 107/05 sa izmenama) propisan je sastav Izvršnog odbora banke. Stavom 1 ovog člana propisano je da Izvršni odbor čine najmanje dva člana, uključujući i predsednika, koji predstavlja i zastupa banku (stav 2). Pri zaključivanju pravnih poslova i preduzimanju pravnih radnji iz delokruga Izvršnog odbora, predsednik Izvršnog odbora banke dužan je da obezbedi potpis jednog člana odbora (stav 3). Delokrug Izvršnog odbora banke propisan je članom 76. Zakona o bankama.

Pravilan je zaključak nižestepenih sudova da su u slučaju tužilje bila ispunjena oba otkazna razloga iz čl. 179. stav 1. tačka 2. i 3. Zakona o radu. Naime, u dužem periodu, u kontinuitetu, tužilja je više puta, bez pismenog ovlašćenja klijenta tužene banke formirala nalog za isplatu i potpisivala klijenta na isplatnom nalogu, a zatim podizala novac sa njegovog tekućeg računa, pri čemu je 15.04.2009. godine na račun klijenta banke uplatila iznos od 76.000,00 dinara i antidatirala datum u uplatnici u rubrici „model i poziv na broj“, tako što je unela datum pod kojim je ranije izvršila isplatu sa tog računa. Neki od naloga za isplatu nisu potpisivani od strane tužilje, niti od strane klijenta banke, a neki nisu bili ni overeni pečatom banke. U svojoj izjavi, povodom prigovora na njen rad i prijema odštetnog zahteva od strane klijenta 03.06.2009. godine, tužilja je potvrdila da je bez pismenog ovlašćenja (na usmenu molbu klijenta banke, koga lično poznaje) podizala novac sa tekućeg računa, sačinjavala isplatni nalog i potpisivala klijenta, ali se branila time da klijent zbog starosti nije bio u mogućnosti da lično podiže novac sa svog računa. Takođe, postupanje tužilje na opisani načni predstavlja i opravdani razlog za otkaz ugovora o radu primenom čl. 179. stav 1. tačka 3. Zakona o radu, jer je tužilja iskazala takvo ponašanje zbog koga ne može da nastavi rad kod poslodavca, iako je imala, odnosno morala imati svest o nedopustivosti takvog ponašanja, što u suštini ona ni ne osporava. Dakle, tužilja je skrivila povrede radne obaveze, koje su joj stavljene na teret i ispoljila takvo ponašanje zbog koga ne može da nastavi rad kod poslodavca, zbog čega joj je radni odnos zakonito prestao otkazom ugovora o radu.

Pre otkaza ugovora o radu tužena je poštovala postupak propisan članom 180. i 181. Zakona o radu, u pogledu obaveze da tužilju pisanim putem upozori na postojanje otkaznih razloga i da joj ostavi rok za izjašnjenje. Tužilja se na upozorenje izjasnila, čime je njeno pravo na odbranu poštovano.

Tužilji je otkazan ugovor o radu od 11.06.2004. godine (osnovni ugovor) sa svim aneksima, pa tako i aneksom od 15.05.2008. godine, koji se u reviziji pogrešno predstavlja kao ugovor o radu, a radi se samo o aneksu osnovnog ugovora. Takođe, ponovo se ukazuje da je rešenje potpisano od neovlašćenog lica (dva člana Izvršnog odbora banke), a ne zakonskog zastupnika - direktora. Međutim, i po oceni Vrhovnog kasacionog suda, otkazno rešenje je zakonito, imajući u vidu član 3. Pravilnika o radu tužene, kojim je propisano da o pojedinačnim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenih iz radnog odnosa odlučuje Izvršni odbor banke, odnosno zaposleni koga Izvršni odbor ovlasti saglasno zakonu i odredbama tog Pravilnika, a sastav Izvršnog odbora i njegov delokrug rada, kako je već navedeno, propisan je Zakonom o bankama.

U preostalom delu revizijom se osporava ocena izvedenih dokaza, čime se posredno pobija utvrđeno činjenično stanje, što prema čl. 398. stav 2. ZPP ne može biti revizijski razlog.

Na osnovu čl. 405. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Predrag Trifunović, s.r.