Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Tuženi je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Revizija je dozvoljena na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), pa je Vrhovni sud ispitao pobijanu presudu u pobijanom preinačujućem delu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti na osnovu člana 408. ZPP. U reviziji se ukazuje da je u postupku pred drugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP. Međutim, zbog navedene bitne povrede odredaba parničnog postupka revizija se ne može izjaviti, s obzirom na to da ista nije propisana kao razlog za izjavljivanje revizije po odredbama člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u utuženom periodu bio u radnom odnosu kod tuženog na poslovima ... u RJ ..., sa koeficijentom složenosti poslova od 2,2 (1320 bodova) do aprila 2020. godine, a od maja 2020. godine od 2,4 (1440 bodova) i vrednost boda utvrđena je u visini od 32,10 dinara, odnosno u visini koja je bila u primeni u oktobru 2014. godine. Istog meseca, tuženi je isplatio osnovnu zaradu po vrednosti boda 32,10 dinara, a u novembru isplatio osnovnu zaradu po vrednosti boda 28,77 dinara. U 2019. godini vrednost boda je bila 30,41 dinara, a počev od 2020. godine vrednost boda je iznosila 32,10 dinara. Tuženi je primenjivao odredbe člana 111. Zakona o radu i člana 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica i zaposlenima sa nižim koeficijentom i korigovao vrednost boda do visine minimalne zarade. Prilikom izrade Programa poslovanja, planirao je isplatu naknada za regres na mesečnom nivou, ali naknadu po ovom osnovu nije isplaćivao ni mesečno, ni na kraju godine. Tuženi je u toku 2018. i 2019. godine imao veći broj zaposlenih od broja koji je ograničen Programom poslovanja, dok je u toku 2020. godine, tokom cele godine imao manji broj zaposlenih od broja koji je limitiran Programom poslovanja. U 2015., 2016., 2017., 2018. i 2019. godine isplatio je veći iznos na ime zarade od iznosa koji mu je odobren Programom poslovanja, iz razloga što je imao veći broj zaposlenih od broja koji mu je odobren Programom poslovanja i što je isplatu naknade troškova na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora isplaćivao naknadno. Iz navedenih razloga tuženi nije dobio saglasnost osnivača na ZIP obrascima, jer je naknadnim isplatama premašio masu sredstava odobrenih Programom poslovanja. Na osnovu nalaza veštaka utvrđena je razlika neisplaćene zarade u dve varijante.

Prvostepeni sud je delimično usvojio tužbeni zahtev za period januar 2018. godine – januar 2021. godine u ukupnom iznosu od 168.823,27 dinara, u pojedinačno opredeljenim novčanim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom, sa polazištem na obračun planirane mase sredstava i realizovane mase zarada, te utvrđene razlike od 762.544,00 dinara i 27 prekobrojnih zaposlenih u oktobru 2014. godine u odnosu na Program poslovanja i prosečne zarade za 27 zaposlenih od 1.794.852,00 dinara, što čini razliku od 2.557.396,00 dinara na dan stupanja na snagu Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev preko pojedinačno određenih novčanih iznosa, odnosno za određene novčane iznose, sa traženom zateznom kamatom, sa polazištem na obračun po kome su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu u skladu sa opštim aktima i zakonom, pa se radi utvrđenja prava na neisplaćenu razliku u utvrđenoj visini raspoloživih, a neisplaćenih sredstava za oktobar 2014. godine, ne može dodati ono što je isplaćeno prekobrojnim zaposlenim u odnosu na planirani broj zaposlenih, kao i da svi zaposleni nezavisno od toga da li je ispoštovano planirano smanjenje ili nije i da li je naknada za regres za 2014. godinu isplaćena u narednoj godinu imaju pravo na istu vrednost boda (na istu cenu sata rada). Po ovom obračunu visina razlike neisplaćene zarade je 45.626,77 dinara.

Prema oceni Vrhovnog suda, na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo.

Na osnovu odredaba članova 104, 105. - 107. i 110. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/05 ... 95/18 – autentično tumačenje), tužiocu pripada odgovarajuća zarada u skladu sa zakonom, opštim aktima i ugovorima o radu.

Tuženi je u skladu sa odredbama članova 1, 4. i 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik RS“ broj 116/14) od 01.11.2014. godine bio u obavezi da osnovice za obračun i isplatu plata umanji za 10%, te mu je bilo zabranjeno da povećava osnovice, koeficijente i druge elemente, odnosno uvodi nove elemente na osnovu kojih se povećava iznos plata i drugih stalnih primanja.

Odredbom člana 62. Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik RS“ br. 15/2016 i 88/2019) propisano je da ukoliko u javnom preduzeću do početka kalendarske godine nije donet godišnji, odnosno trogodišnji program poslovanja, do donošenja tog programa zarade se obračunavaju i isplaćuju na način i pod uslovima utvrđenim godišnjim, odnosno trogodišnjim programom poslovanja za prethodnu godinu.

Prema Posebnom kolektivnom ugovoru za javna preduzeća Grada Novog Sada i Kolektivnom ugovoru tuženog od 05.01.2016. godine, zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu sa polazištem na vrednost radnog časa, koja se za sve zaposlene utvrđuje za tekući mesec na osnovu planiranih sredstava za isplatu zarada za odgovarajući mesec. Utvrđena vrednost radnog časa može se promeniti u skladu sa izmenjenim okolnostima, o čemu poslodavac i sindikat kod poslodavca zaključuju sporazum.

Imajući u vidu navedeni materijalnopravni okvir, tužiocu je pravilno drugostepenom presudom priznata razlika zarada u ukupnom iznosu od 45.626,77 dinara, obračunata sa polazištem na masu sredstava koja je tuženom odobrena Programom poslovanja za zarade, a koja je trebala biti osnovica za obračun vrednost radnog časa i tužiocu isplaćena zarada.

Vrhovni sud ne prihvata navode revizije da je nezakonitost tuženog u raspolaganju sredstvima zarada trebalo sankcionisati tako što bi se tužiocu priznala razlika koja za osnov obračuna ima i isplaćene zarade prekobrojnim zaposlenima. Naime, utvrđeno je da su za isplatu zarada u spornom periodu nenamenski korišćena i sredstva za regres, kao i da su pravo na regres svi zaposleni ostvarili narednih godina. Dakle, svi zaposleni, pa i tužilac ostvarili su iznose po osnovu zarada, koji su rezultat utvrđenog nenamenskog raspolaganja sredstvima odobrenih Programom poslovanja, pa je drugostepeni sud odluku pravilno zasnovao na obračunu koji za polazište ima objektivno stanje, zakonito zapošljavalje i raspolaganje odobrenim sredstvima.

Pri tome, kako se odbija kao neosnovana revizija tužioca, to nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu u smislu člana 414. stav 2. ZPP.

Odluka o troškovima postupka doneta je u skladu sa odredbama članova 165. stav 2, 153. i 154. ZPP, prema uspehu stranaka u postupku, pa su revizijski navodi i u ovom delu po oceni Vrhovnog suda neosnovani.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Kako sastav odgovora na reviziju nije trošak koji je bio potreban za donošenje odluke revizijskog suda, to je odbijen zahtev tuženog za naknadu troškova na ime odgovora na reviziju, o čemu je odlučeno u stavu drugom izreke presude, u skladu sa odredbama člana 154. i 165. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić