Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biserke Živanović i Gordane Komnenić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Milan Golubović, advokat iz ..., protiv tuženog Preduzeća za telekomunikacije „TELEKOM SRBIJA“ a.d. iz Beograda, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1. 2338/19 od 20.09.2019. godine, u sednici od 15.07.2020. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDAJU SE presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1. 839/18 od 29.05.2019. godine u stavovima prvom, drugom i četvrtom izreke i presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1. 2338/19 od 20.09.2019. godine u delu stava prvog izreke kojim je potvrđena prvostepena presuda u navedenom delu, i u stavu drugom izreke, i predmet se vraća prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1. 839/18 od 29.05.2019. godine, stavom prvim izreke odbijen je kao neosnovan primarni tužbeni zahtev tužioca da se utvrdi da je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog dana 01.03.2013. godine. Stavom drugim izreke odbijen je eventualni tužbeni zahtev tužioca da se utvrdi da je kod tuženog zasnovao radni odnos na neodređeno vreme dana 01.03.2013. godine i da je bio u radnom odnosu na neodređeno vreme do 18.07.2015. godine. Stavom trećim izreke usvojen je eventualni tužbeni zahtev tužioca i utvrđeno je da su ništavi i ne proizvode pravno dejstvo ugovori o obavljanju privremenih i povremenih poslova zaključivani u periodu od 22.02.2013. godine zaključno sa ugovorom od 19.06.2015. godine, što je tuženi dužan da prizna i trpi, te se ima smatrati da su ugovorne strane zaključile ugovore o radu na određeno vreme. Stavom četvrtim izreke tuženi je obavezan da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 180.750,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1. 2338/19 od 20.09.2019. godine stavom prvim izreke izreke odbijene su kao neosnovane žalbe parničnih stranaka i potvrđena prvostepena presuda u stavovima prvom, drugom, trećem i delu stava četvrtog izreke za iznos glavnog duga na ime troškova parničnog postupka. Stavom drugim izreke preinačeno je rešenje o troškovima iz stava četvrtog izreke u odnosu na zakonsku zateznu kamatu, tako što je tuženi obavezan da na dosuđene troškove postupka plati zakonsku zateznu kamatu od sticanja uslova za izvršnost presude do isplate, dok je zahtev za isplatu zakonske zatezne kamate od pravnosnažnosti presude do izvršnosti odbijen kao neosnovan. Stavom trećim izreke odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv drugostepene presude, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dostavio odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, 72/11 ... 87/18) i utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kod tuženog bio angažovan po osnovu više ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova, počevši od 22.02.2013. godine zaključno sa ugovorom od 19.06.2015. godine. Pravnosnažnom presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1. 2367/15 od 28.03.2016. godine stavom prvim izreke usvojen je tužbeni zahtev tužioca i poništen kao nezakonit akt tuženog od 14.07.2015. godine kojim je raskinut ugovor o obavljanju privremenih i povremenih poslova od 19.06.2015. godine. Stavom drugim izreke usvojen je tužbeni zahtev tužioca i utvrđeno da su ništavi i ne proizvode pravno dejstvo ugovori o obavljanju privremenih i povremenih poslova doneti od 22.02.2013. godine zaključno sa ugovorom od 19.06.2015. godine. Stavom trećim izreke usvojen je tužbeni zahtev tužioca i utvrđeno da je po sili zakona tužilac zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog dana 19.07.2015. godine. Stavom četvrtim izreke tuženi je obavezan da tužioca vrati na rad. Stavom petim izreke tuženi je obavezan da tužioca rasporedi na poslove koje je obavljao u vreme donošenja akta od 14.07.2015. godine. Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1. 2532/16 od 09.02.2018. godine prvostepena presuda je potvrđena, osim u stavovima drugom i šestom izreke, u kom delu je prvostepena presuda ukinuta. Presudom Vrhovnog kasacionog suda Rev2 1475/18 od 16.11.2018. godine odbijena je kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv navedene presude Apelacionog suda u Beogradu. Podneskom od 05.04.2018. godine, tužilac je postavio primarni i eventualni tužbeni zahtev da se utvrdi da je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog dana 01.03.2013. godine, odnosno da se utvrdi da je kod tuženog zasnovao radni odnos na neodređeno vreme i u radnom odnosu se nalazio od 01.03.2013. godine do 18.07.2015. godine, kao i zahtev za utvrđenje ništavosti ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, primarni i eventualni tužbeni zahtev tužioca koji se odnose na zasnivanje radnog odnosa na neodređeno vreme kod tuženog od 01.03.2013. godine zaključno sa 18.07.2015. godine odbijeni su kao neosnovani. Po oceni nižestepenih sudova, radi se o pravnosnažno presuđenoj stvari, jer je o ovim zahtevima tužioca odlučeno pravnosnažnom presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1. 2367/15 od 28.03.2016. godine.

S obzirom na navedeno, po oceni Vrhovnog kasacionog suda osnovano se revizijom tužioca ukazuje da je neosnovan zaključak nižestepenih sudova da su primarni i eventualni tužbeni zahtev već bili predmet ocene u navedenoj pravnosnažnoj presudi.

Naime, ranijom pravnosnažnom presudom odlučeno je, između ostalog, da je tužilac po sili zakona zasnovao radni odnos kod tuženog na neodređeno vreme dana 19.07.2015. godine. Tužbom iz podneska od 05.04.2018. godine, tužilac je postavio primarni i eventualni tužbeni zahtev da se utvrdi da je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog dana 01.03.2013. godine, odnosno da je kod tuženog bio u radnom odnosu na neodređeno vreme od 01.03.2013. godine zaključno sa 18.07.2015. godine. Iz navedenog proizilazi da se ne radi o zahtevu o kome je pravnosnažno odlučeno, u smislu člana 294. tačka 4. ZPP, jer se primarni i eventualni tužbeni zahtev odnose na raniji vremenski period u odnosu na zahtev o kome je pravnosnažno presuđeno. Zato su obe nižestepene presude ukinute u delu koji se odnosi na zasnivanje radnog odnosa na neodređeno vreme, kao i u delu koji se odnosi na troškove parničnog postupka, čija visina u smislu člana 153. stav 2. ZPP, zavisi od uspeha stranaka u parnici.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će uzeti u obzir iznete primedbe i nakon utvrđenja svih bitnih činjenica, pravilnom primenom materijalnog prava doneti zakonitu odluku.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 416. stav 2. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić