Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 391/24 od 09.04.2024. godine, prvim stavom izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Užicu P1 234/23 od 11.12.2023. godine u delu prvog stava izreke kojim je obavezana tužena da tužiocu po osnovu noćnog rada isplati pojedinačno označene mesečne iznose sa zakonskom zatezno kamatom u visini i na način bliže određen tim delom izreke, a za period od 01.01.2018. godine do 31.12.2020. godine. Drugim stavom izreke prvostepena presuda je preinačena u preostalom delu prvog stava izreke i u drugom stavu izreke tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev za obavezivanje tužene da za period od 01.01.2018. godine do 31.12.2020. godine tužiocu isplati pojedinačno označene mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti od 26. u mesecu za prethodni mesec pa do isplate i obavezana je tužena da tužiocu naknadi parnične troškove u iznosu od 22.865,02 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju pobijajući istu u drugom stavu izreke, zbog pogrešne primene materijalnog prava, pozivom na odredbu člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP.

Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 sa izmenama i dopunama), Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je u radnom odnosu kod tužene kao .... u Službi ... ..., a od 01.01.2019. godine raspoređen je na radno mesto ... u Direkciji policije, Uprava ..., Služba za ..., Regionalni centar ... . Rešenjem tužene broj ...-.../... od 28.11.2018. godine utvrđen je ukupan koeficijent plate tužioca od 1,515 u kome je, između ostalog, sadržan i potkoeficijent „organizacija radnog vremena“ od 0,45. Navedeno rešenje se primenjuje od 01.01.2015. godine u pogledu obračuna isplate tužiočeve plate. U utuženom periodu tužilac je upućivan na rad na teren u Preševo, Zaječar, Pirot, Negotin i druga mesta, gde je radio u smenama od po 12 sati. U evidencijama tužene nema podataka o tome da je tužilac bio pripravan. Veštačnjem od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke je utvrđeno da bi, pod uslovom da je tužilac po završetku smene koja je trajala 12 sati bio u stanju pripravnosti narednih 12 sati, on ostvaruje ukupno 2.579 sati pripravnosti, te da bi uvećana plata po navedenom osnovu za taj broj radnih sati iznosila ukupno 80.937,65 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je zaključio da tužiocu nije isplaćivana naknada po osnovu pripravnosti – pasivnog dežurstva, koja mu pripada saglasno članu 147a Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 101/05 sa izmenama i dopunama) i članu 187. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 6/16 sa izmenama i dopunama) kao i po članu 12. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike i članu 11. Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova od 03.04.2012. godine, pa je saglasno iznosima utvrđenim nalazom veštaka, na osnovu kojih je tužbeni zahtev definitivno opredeljen, isti usvojio u celosti zajedno sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti pojedinačno označenih mesečnih iznosa do isplate.

Drugostepeni sud je ocenio da je prvostepena odluka zasnovana na pogrešnoj primeni materijalnog prava, te je istu preinačio. Kod tvrdnji tužene da tužilac tokom utvrđenog perioda nije ostvario sate pripravnosti koji bi bili evidentirani u dokumentaciji tužene, taj sud je primenom pravila o teretu dokazivanja regulisanih odredbom člana 231. ZPP tužbeni zahtev za naknadu materijalne štete po osnovu neisplaćene naknade za pripravnost u celosti odbio, smatrajući da tužilac nije dokazao da je van radnog vremena bio vanredno angažovan u slučajevima kada su okolnosti posla i radnih zadataka to zahtevale.

Vrhovni sud je našao da se revizijom tužioca osnovno ukazuje da je drugostepena presuda u pobijanom preinačujućem delu doneta uz pogrešnu primenu materijalnog prava.

Članom 146. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 101/05 sa izmenama i dopunama) definisano je da se plata zaposlenih kod tuženog sastoji od osnovne plate, dodatka na platu i poreza i doprinosa iz plate (stav 1.) da se osnovna plata sastoji od osovice koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, radno mesto, odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost poslova (stav 2.), kao i da visinu koeficijenta iz stava 2. ovog člana utvrđuje ministar aktom o platama zaposlenih u ministarstvu koju donosi uz saglasnost Vlade.

Članom 147. Zakona dodatni koeficijent utvrđen u skladu sa članom 146. stav 2. Zakona, primenom na osnovicu uvećava platu za 30-50% u odnosu na plate drugih državnih službenika, a uz saglanost Vlade za pojedine kategorije zaposlenih mogu se utvrditi dodatni koeficijenti koji omogućuju uvećanje i za više od 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika. Osim Zakona o policiji i Posebni kolektivni ugovor za policijske službenike („Službeni glasnik RS“ broj 18/11), koji se primenjuje od 24.03.2018. godine, u članu 22. definiše da se plata sastoji od osnovne plate, dodatka na platu i poreza i doprinosa na plate, kako je bilo regulisano i odredbom člana 12. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike („Službeni glasnik RS“ broj 22/15 sa izmenama i dopunama, koji je bio u primeni od 07.03.2015. godine). Odredbom člana 187. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 6/16), koji se primenjuje od 05.02.2016. godine, takođe reguliše pravo policijskih službenika na uvećanu platu.

Saglasno citiranim zakonskim odredbama i Pravilniku o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u MUP-u POV.01 broj 2149/16 od 02.03.2016. godine, sa ispravkama o 17.08.2016. godine, tužiocu kao policijskom službeniku je priznato uvećanje osnovne plate po raznim osnovama, između ostalog i za prekovremeni rad, odnosno rad duži od punog radnog vremena po nalogu nadležnih rukovodilaca u visini od 28,6% vrednosti radnog sata stupanjem na snagu Uredbe o platama policijskih službenika („Službeni glasnik RS“ broj 91/18 sa izmenama i dopunama) tužiocu je rešenjem od 28.11.2018. godine utvrđen novi koeficijent za obračun plate, a kako je izvedenim dokazima nesumnjivo utvrđeno da naknada po osnovu pripravnosti – pasivnog dežurstva, tužiocu pripada shodno članu 147a Zakona o policiji koji se primenjuje od 08.12.2011. godine, odnosno prema članu 187. Zakona o policiji koji je u primeni od 05.02.2016. godine, to je prvostepeni sud primenom navedenih propisa i odredbe člana 12. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike i člana 11. Pravilnika o platama zaposlenih u ministarstvu unutrašnjih poslova koji se primenjuje od 03.04.2012. godine, tužbeni zahtev pravilno usvojio.

Na osnovu izloženog, primenom člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u drugom stavu izreke.

Na osnovu člana 165. stav 2. u vezi sa članom 153. stav 154. i 163. stav 1. i 2. ZPP, potvrđeno je rešenje o troškovima sadržano u drugom stavu izreke prvostepene presude, a na ime troškova revizijskog postupka dosuđen je iznos od 18.000,00 dinara za sastav revizije, sudske takse za reviziju 7.060,00 dinara i sudske takse za revizijsku odluku 10.590,00 dinara.

Predsednik veća-sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković