Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3553/2022 od 25.01.2023. godine, stavom prvim izreke, usvojena je žalba tuženog i preinačena presuda Osnovnog suda u Bečeju P1 129/21 od 31.05.2022. godine u usvajajućem delu tako što je odbijen tužbeni zahtev radi obavezivanja tuženog da tužilji isplati na ime naknade za ishranu u toku rada za period od 01.11.2018. do 31.10.2021. godine iznos od 97.614,25 dinara sa zateznom kamatom počev od 25.02.2022. godine do konačne isplate, te iznos od 16.974,35 dinara na ime obračunate zatezne kamate za navedeni period od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do 24.02.2022. godine, kao dana izrade nalaza i mišljenja veštaka; na ime naknade za regres za korišćenje godišnjeg odmora za period od 01.11.2018. do 31.10.2021. godine iznos od 87.744,45 dinara sa zateznom kamatom počev od dana 25.02.2022. godine do konačne isplate, te iznos od 13.894,08 dinara na ime obračunate zatezne kamate za navedeni period od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog davanja do dana 24.02.2022. godine, kao dana izrade nalaza i mišljenja, u roku od osam dana od dana presuđenja, te radi obavezivanja tuženog da tužilji isplati troškove parničnog postupka u iznosu od 63.000,00 dinara sa zateznom kamatom počev od dana izvršnosti presude do konačne isplate u roku od osam dana od dana presuđenja pa je obavezana tužilja da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 9.000,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema prepisa presude. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilja da tuženom naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 45.014,00 dinara u roku od osam dana.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11... 18/20), Vrhovni sud je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a ukazivanje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz tačke 12. navedenog člana, ne predstavlja razlog zbog koga revizija, u smislu člana 407. stav 1. tačka 4. ZPP, može da se izjavi.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je zasnovala radni odnos kod tuženog sa punim radnim vremenom radi obavljanja poslova ... sa koeficijentom 6,83. Zarada tužilje za obavljeni rad i vreme provedeno na radu obračunava se tako što se osnovica za obračun i isplatu koju utvrđuje Vlada RS pomnoži sa koeficijentom radnog mesta. U spornom periodu tuženi nije organizovao ishranu u toku rada, a u obračunskim listama nije iskazivao deo zarade koji se odnosi na naknadu ishrane u toku rada i troškova za regres za korišćenje godišnjeg odmora. Takođe, Posebni kolektivni ugovori za zdravstvene ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave iz 2015. godine, 2019. godine i 2020. godine, koji su bili u primeni u spornom periodu nisu predviđali, niti propisivali pravo zaposlenih na naknadu navedenih troškova.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje smatrajući da joj pripada pravo na naknadu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u visini mesečne naknade, shodno parametrima iz Opšteg kolektivnog ugovora. U okolnostima kada Posebni kolektivni ugovori ne sadrže konkretnu regulativu koja utvrđuje visinu ovih naknada, niti ih uopšte propisuje kao pravo zaposlenih, prvostepeni sud je ocenio da se primenjuju opšti propisi o radu, i to član 118. stav 1. tačka 5. i 6. Zakona o radu.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje za isplatu navedenih naknada, zaključujući da je tužilji isplaćena plata prema koeficijentu utvrđenom u skladu sa odredbama Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, a u kojem su sadržane i navedene naknade, te da okolnost da visina troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora nije vrednosno iskazana, ne predstavlja razlog zbog kojeg zaposleni može sa uspehom da traži isplatu ovih troškova.

Neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 2. stav 2. Zakona o radu, propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno. S obzirom da je tuženi javna služba, to se po oceni Vrhovnog suda na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama (''Službeni glasnik RS'' br. 34/01, sa novelama).

Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.) odredbom člana 1, između ostalog propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni sud nalazi da je tužilji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, obračunatom prema parametrima iz Opšteg kolektivnog ugovora iz 2008. godine („Službeni glasnik RS“ br. 50/08 i 104/08, Aneks 1. i 2.), a kako je to pravilno zaključio i drugostepeni sud.

Suprotno navodima revizije, pravilan je zaključak drugostepenog suda da se ne može prihvatiti stav prvostepenog suda o metodologiji obračuna traženih naknada. Naime, nije sporno da se iz koeficijenta osnovne plate za tužilju od 6,83 u isplatnim listama ne vidi koji procenat ili nominalni iznos predstavljaju navedene naknade, ali sama ta činjenica ne stvara osnov za njihovu isplatu, na način kako je to prvostepeni sud utvrdio, niti podrazumeva da deo tužiljinog koeficijenta pouzdano ne sadrži predmetne troškove.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić