Rev2 1963/2021 3.5.2

Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 1963/2021
14.10.2021. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Rade Mitrović, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Vlasotince, koju zastupa Opštinsko pravobranilaštvo Opštine Vlasotince, radi utvrđenja diskriminacije i naknade štete, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 461/2021 od 31.03.2021. godine, u sednici veća održanoj 14.10.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 461/2021 od 31.03.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Leskovcu P1 8/20 od 18.11.2020. godine, stavom prvim izreke odbijen je tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da je tužilja pretrpela diskriminaciju na radu u Opštinskoj upravi Opštine Vlasotince od strane BB, zamenika načelnika opštine uprave Vlasotince, na taj način što je neopravdano donela nezakonito rešenje o raspoređivanju tužilje na niže radno mesto sa nižim koeficijentom zarade i nižom zaradom, te da joj na ime naknade nematerijalne štete zbog diskriminacije isplati 100.000,00 dinara i da tužena o svom trošku objavi presudu u dnevnom listu „Blic“. Stavom drugim izreke obavezana je tužilja da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 13.500,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 461/2021 od 31.03.2021. godine, odbijena je žalba tužilje i potvrđena presuda Višeg suda u Leskovcu P1 8/20 od 18.11.2020. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i odluke o troškovima.

Tužena je podnela odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu čl. 408. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je ... zaposlena kod tužene na neodređeno vreme od 2008. godine, a od 2015. godine raspoređena je na poslove ... Opštinske uprave Opštine Vlasotince. Odlukom Opštinske uprave Opštine Vlasotince od 25.06.2016. godine, Odeljenje za lokalne poreske poslove, pripojeno je Odeljenju za privredu, poljoprivredu, vodoprivredu, društvene delatnosti, privatno preduzetništvo i finansije opštinske uprave Opštine Vlasotince. Nakon toga, zamenik načelnika Opštinske uprave doneo je rešenje ... br. ...-.../... od 02.08.2016. godine, kojim je tužilja raspoređena na radno mesto ... u pripojenom Odeljenju za ... . Prigovor tužilje protiv navedenog rešenja odbijen je rešenjem opštinskog veća od 18.08.2016. godine. Pravnosnažnom odlukom suda u postupku koji se vodio pred Osnovnim sudom u Leskovcu P1 583/18, rešenja od 02.08. 2016. godine i 18.08.2016. godine, poništena su kao nezakonita.

Tužilja je tužbom u ovom sporu tražila utvrđenje i zaštitu od diskriminacije, jer smatra da je diskriminisana rešenjem od 02.08.2016. godine, koje je odlukom suda poništeno kao nezakonito.

Prema članu 21. stav 3. Ustava Republike Srbije i članu 14. Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda u vezi člana 1. Protokola broj 1 uz Konvenciju, zabranjena je svaka diskriminacija, neposredna ili posredna, po bilo kom osnovu.

Odredbom člana 2. stav 1. Zakona o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“ br. 22/09), propisano je da izrazi „diskriminacija“ i „diskriminatorsko postupanje“ označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliskih lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva, na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti, ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima. Dakle, Zakon o zabrani diskriminacije u članu 2. stav 1. tačka 1. određuje institut diskriminacije kao neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje – propuštanje, na otvoren ili prikriven način, u odnosu na lica ili grupe lica i na članove njihovih porodica, koje se zasniva na njihovom ličnom svojstvu.

Prema članu 16. istog zakona, zabranjena je diskriminacija u oblasti rada, odnosno narušavanje jednakih mogućnosti za zasnivanje radnog odnosa ili uživanje pod jednakim uslovima svih prava u oblasti rada, kao što su pravo na rad, na slobodan izbor zaposlenja, na napredovanje u službi, na stručno usavršavanje i profesionalnu rehabilitaciju, na jednaku naknadu za rad jednake vrednosti, na pravične i zadovoljavajuće uslove rada, na odmor, na obrazovanje i stupanje u sindikat, kao i na zaštitu od nezaposlenosti.

Odredbom člana 45. stav 2. Zakona o zabrani diskriminacije, propisano je da ukoliko tužilac učini verovatnim da je tuženi učinio akt diskriminacije, teret dokazivanja, da usled tog akta nije došlo do povrede načela jednakosti odnosno načela jednakih prava i obaveza, snosi tuženi.

Pravilan je zaključak iznet u pobijanoj presudi da tužilja nije učinila verovatnim da je tužena izvršila akt diskriminacije time što je donela rešenje kojim je tužilja raspoređena na radno mesto sa nižim koeficijentom zarade, jer sam čin pripajanja odeljenja drugom odeljenju i donošenja pojedinačnog rešenja, ne predstavlja diskriminaciju. Tužena je preduzela ove radnje u postupku racionalizacije, čime se ostvaruju ciljevi koje propisuje zakon. Rešenje o raspoređivanju je poništeno kao nezakonito zbog toga što je tužilja raspoređena na novo radno mesto pre izmena Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta i zbog toga što ne sadrži razloge o premeštaju, ali ta činjenica ne znači da je postupanje tužene bilo neopravdano i nejednako, zasnovano na ličnom svojstvu tužilje. Stoga je neosnovan i zahtev tužilje za naknadu štete zbog diskriminacije i zahtev za objavljivanje presude u javnom glasilu.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić