Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Ljubice Milutinović, predsednika veća, Biljane Dragojević i Marine Govedarice, članova veća, u parnici tužioca Z.Z. iz E., čiji je punomoćnik G.S., advokat iz Č., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Policijske uprave u Z., koju zastupa Državno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 467/15 od 14.04.2015. godine, u sednici veća održanoj 23.12.2015. godine, doneo je

R E Š E NJ E

PRIHVATA SE predlog tužioca za odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj.

UKIDAJU SE presuda Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 114/15 (2011) od 12.02.2015. godine u delu kojim je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca za isplatu razlike zarade po osnovu rada u dane državnih i verskih praznika, prekovremenog i noćnog rada, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom i uplatom pripadajućih doprinosa obaveznog osiguranja i presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 467/15 od 14.04.2015. godine u delu kojim je potvrđen navedeni deo prvostepene presude i predmet SE VRAĆA prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

U preostalom delu revizija tužioca SE ODBACUJE kao nedozvoljena.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 114/15 (2011) od 12.02.2015. godine odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu po osnovu rada u dane državnih i verskih praznika i prekovremenog i noćnog rada za period od januara 2009. godine do jula 2011. godine isplati pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate, na ime neisplaćenog toplog obroka za period septembar - decembar 2008. godine, januar i septembar 2009. godine i regresa za godišnji odmor za 2008. godinu isplati iznos od 3.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2009. godine do isplate, u mesečnim iznosima i sa zakonskom zateznom kamatom bliže navedenim u izrekama nižestepenih presuda, kao i zahtev da se obaveže tužena da Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih Filijala Zrenjanin uplati doprinose po osnovu penzijskog i invalidskog osiguranja zaposlenih, kao i doprinose po osnovu zdravstvenog osiguranja nadležnom Fondu zdravstvenog osiguranja Filijala Zrenjanin i to u iznosu koji obračunaju nadležne službe tužene u vreme obračuna. Odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 467/15 od 14.04.2015. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava. Predložio je da se o reviziji odlučuje kao o izuzetno dozvoljenoj zbog potrebe ujednačavanja sudske prakse.

Apelacioni sud u Novom Sadu rešenjem R4 115/15 od 08.10.2015. godine nije predložio Vrhovnom kasacionom sudu odlučivanje o reviziji kao o izuzetno dozvoljenoj.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda ispunjeni su uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj u smislu člana 395. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 125/04, 111/09), koji se u ovoj parnici primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 55/14). Revizija je dozvoljena u odnosu na deo nižestepenih presuda kojim je odbijen tužbeni zahtev tužioca za isplatu uvećane plate po osnovu rada u dane državnih i verskih praznika, po osnovu prekovremenog i noćnog rada u spornom periodu, zbog potrebe ujednačavanja sudske prakse, a imajući u vidu različito odlučivanje apelacionih sudova o pravu policajaca i ovlašćenih službenih lica za uvećanje plate zbog rada u vreme državnih i verskih praznika, rada noću i prekovremenog rada.

Imajući u vidu navedeno, Vrhovni kasacioni sud je ispitao nižestepene presude u navedenom delu u smislu člana 399. ZPP i utvrdio da je revizija osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u spornom periodu obavljao posao policajca i u to vreme je radio prekovremeno, noću i na dane državnih i verskih praznika. Veštačenjem od strane veštaka finansijske struke izvršeno je upoređivanje koeficijenta tužioca i koeficijenta uporednog radnika M.P., raspoređene na administrativno-tehničkim i daktilografskim poslovima, a koja nema neredovnosti u radu i utvrđeno je da je koeficijent tužioca za 42,29 % veći od koeficijenta tog državnog službenika raspoređenog na radno mesto admiistrativno tehnički daktilografski poslovi u MUP-u, koji nema status ovlašćenog službenog lica, a ima isti stepen stručne spreme kao i tužilac i u svom radu nema tzv. neredovnosti pod kojima se podrazumevaju prekovremeni rad, noćni rad i rad na dane praznika koji je neradni dan.

Na osnovu navedenog ocenjeno je da je tužilac ostvario pravo na uvećanu platu u skladu sa članom 147. Zakona o policiji, pa je njegov zahtev za isplatu uvećane plate po osnovu neredovnosti u radu za sporni period odbijen.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda u nižestepenim presudama je u navedenom delu zbog pogrešne primene materijalnog prava činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Članom 147. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br.101/05... 63/09), stavom 1. je propisano da se zbog posebnih uslova rada, opasnosti za život i zdravlje, odgovornosti, težine i prirode poslova, rada na dan praznika koji je neradan dan, noćnog rada, rada u smenama, prekovremenog rada, dežurstava, pripravnosti i drugih vidova neredovnosti u radu, zaposlenima u ministarstvu mogu utvrditi koeficijenti za obračun plata koji su od 30 do 50 % nominalno veći od koeficijenata za druge državne službenike, a u visini mase sredstava potrebih za isplatu dodatnih koeficijenata iz člana 146. stav 1. ovog zakona. Stavom 3. propisano je da se na prava i obaveze proistekle iz napred navedenih posebnih uslova rada ne primenjuju odredbe opštih radnopravnih propisa o uvećanoj zaradi.

Iz navedene zakonske odredbe proizilazi da tužilac ima pravo na uvećanje plate po osnovu prekovremenog i noćnog rada, ukoliko nije dobio uvećanje osnovne plate od 30 do 50 % po tom osnovu u spornom periodu.

Imajući u vidu sadržinu člana 147. Zakona o policiji, uporedni radnik mora biti ovlašćeno službeno lice sa istim stepenom stručne spreme kao tužilac, a koji nema neredovnosti u radu. Stoga se ne može prihvatiti zaključak nižestepenih sudova da je tužbeni zahtev tužioca neosnovan i da mu je uvećan koeficijent po osnovu neredovnosti, budući da je upoređivanje osnovnog i dodatnog koeficijenta radnog mesta tužioca koji je policajac sa statusom ovlašćenog službenog lica vršeno sa koeficijentima službenika koji obavlja administrativno-tehničke i daktilografske poslove. Zbog navedenog, nižestepene presude su u navedenom delu morale biti ukinute.

U ponovnom postupku, prvostepeni sud će uzeti u obzir iznete primedbe i doneti pravilnu i zakonitu odluku.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 407. stav 2. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ocenio da nisu ispunjeni zakonski uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj u smislu člana 395. ZPP u odnosu na deo nižestepenih presuda kojima je odbijen tužbeni zahtev tužioca za isplatu troškova za ishranu u toku rada i regresa za godišnji odmor, budući da nema potrebe za ujednačavanjem sudske prakse ili novim t umačenjem prava, kao ni potrebe za razmatranjem pravnih pitanja od opštih interesa i pravnih pitanja u interesu ravnopravnosti građana.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao dozvoljenost revizije u smislu člana 401. stav 2. ZPP i utvrdio da u navedenom delu revizija tužioca nije dozvoljena.

Pobijanim delom nižestepenih presuda odbijen je tužbeni zahtev kojim je tražena isplata troškova za ishranu u toku rada za period od septembra do decembra 2008. godine, za januar i septembar 2009. godine i na ime neisplaćenog regresa za godišnji odmor za 2008. godinu u iznosu od 3.000,00 dinara, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom.

Pravnosnažna drugostepena presuda doneta je 14.04.2015. godine, nakon što je Zakon o izmenama i dopunama Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 55/14), stupio na snagu i počeo da se primenjuje 31.05.2014. godine.

Odredbom člana 23. stav 3. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o parničnom postupku propisano je da je revizija dozvoljena u svim postupcima u kojima vrednost predmeta spora pobijanog dela prelazi dinarsku protivvrednost 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, a koji nisu pravnosnažno rešeni do dana stupanja na snagu ovog zakona.

Imajući u vidu da je tužba podneta 31.10.2011. godine i da je vrednost predmeta spora pobijanog dela ispod cenzusa propisanog članom 23. stav 3. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da u navedenom delu revizija tužioca nije dozvoljena.

Iz navedenih razloga, primenom člana 404. ZPP, odlučeno je kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća - sudija

Ljubica Milutinović, s.r.