U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Slobodan Jovanović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Osnovni sud u Vranju, čiji je zastupnik Državno pravobranilaštvo iz Beograda, radi naknade troškova prevoza, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 4215/2021 od 29.09.2021. godine, u sednici veća održanoj 31.05.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 4215/2021 od 29.09.2021. godine, tako što se ODBIJA, kao neosnovana, žalba tužene i POTVRĐUJE presuda Osnovnog suda u Vranju P1 512/20 od 07.06.2021. godine.

OBAVEZUJE SE tužena da isplati tužiocu na ime troškova postupka po reviziji ukupan iznos od 37.026,30 dinara, u roku od 8 dana od dana prijema prepisa ove presude, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti odluke o troškovima do isplate.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vranju P1 512/20 od 07.06.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan prigovor tužene o apsolutnoj i stvarnoj nenadležnosti suda za postupanje u ovom predmetu. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da isplati tužiocu za period od februara 2015. godine do februara 2018. godine na ime naknade štete zbog neisplaćenih putnih troškova u gradskom saobraćaju, pojedinačno određene mesečne iznose, sa zakonskom zateznom kamatom, bliže određenim u izreci presude. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da isplati tužiocu na ime troškova parničnog postupka iznos od 95.964,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate, u roku od 8 dana od dana prijema prepisa presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 4215/2021 od 29.09.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Vranju P1 512/20 od 07.06.2021. godine u stavu prvim izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Vranju P1 512/20 od 07.06.2021. godine u stavu drugom i trećem izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, kojim je tražio da se obaveže tužena da za period od februara 2015. godine do februara 2018. godine isplati tužiocu na ime neisplaćenih putnih troškova u gradskom saobraćaju pojedinačno određene mesečne iznose, sa zakonskom zateznom kamatom, bliže određenim u izreci presude. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da isplati tuženoj na ime troškova parničnog postupka iznos od 72.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, kao posebnu, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Prema oceni Vrhovnog suda, revizija tužioca je dozvoljena na osnovu odredbe člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11...18/20).

Ispitujući pravilnost pobijane presude, u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tužene na poslovima ... u ... . Tužilac živi u ... i radi dolaska na rad i odlaska sa rada koristi međugradski prevoz do Vranja, za koji mu tužena uredno isplaćuje naknadu troškova. Rešenjem predsenika Osnovnog suda u Vranju od 08.02.2018. godine, tužiocu je priznato pravo na naknadu troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada u visini cene mesečne pretplatne karte u gradskom saobraćaju na teritoriji Grada Vranja i određeno da će se isplata vršiti počev od 07.02.2018. godine, dok je istim rešenjem odbijen kao neosnovan deo zahteva tužioca kojim je zahtevao da se isplata troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada u visini cene mesečne pretplatne karte u gradskom saobraćaju na teritoriji Grada Vranja izvrši i za period pre podnošenja zahteva. Tužilac tužbenim zahtevom potražuje od tužene naknadu troškova na ime gradskog prevoza na teritoriji Grada Vranja za period od 23.02.2015. godine do 07.02.2018. godine. Veštačenjem na osnovu potvrde autoprevoznika i evidencije o prisustvu na radu za tužioca u spornom periodu utvrđeni su troškovi prevoza u gradskom saobraćaju, prema kome je tužilac opredelio tužbeni zahtev.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca na ime naknade štete zbog neisplaćenih putnih troškova u gradskom saobraćaju za period od februara 2015. godine do februara 2018. godine, jer je zaključio da nije od uticaja to što je rešenjem suda odbijen zahtev tužioca za isplatu troškova u utuženom periodu, s obzirom da je u Pojedinačnom kolektivnom ugovoru za državne organe pravo tužioca priznato i ničim uslovljeno.

Međutim, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, zato što je u upravnom postupku odlučeno o pravu tužioca za naknadu troškova gradskog prevoza, kada je odlukom poslodavca odbijen tužiočev zahtev za naknadu troškova prevoza za period od 23.02.2015. godine do 07.02.2018. godine, koja je postala konačna i protiv iste nije pokrenut upravni spor.

Vrhovni sud je našao da se osnovano revizijom tužioca ukazuje da je pobijana drugostepena presuda doneta uz pogrešnu primenu materijalnog prava.

Naime, odredbom člana 37. stav 1. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika („Službeni glasnik RS“ broj 62/06 ... 95/18) propisano je da državni službenik ima pravo na naknadu troškova za dolazak na rad i odlazak sa rada, za vreme koje je proveo na službenom putu u zemlji ili inostranstvu, za smešaj i ishranu dok radi i boravi na terenu i na naknadu troškova koji su izazvani privremenim ili trajnim premeštajem u drugo mesto rada. Odredbom stava 2. ovog člana da, uslovi za naknadu troškova, njihova visina i način na koji se ostvaruju propisuju se Uredbom Vlade.

Odredbom člana 2. stav 1. tačka 1. Uredbe o naknadi troškova i otpremnini državnih službenika i nameštenika („Službeni glasnik RS“ broj 98/07 ... 84/15) propisano je da državnom službeniku i namešteniku naknađuju se troškovi prevoza za dolazak na rad i za odlazak sa rada. Članom 3. iste Uredbe da, državnom službeniku i namešteniku naknađuju se troškovi prevoza za dolazak na rad i odlazak sa rada u visini cene mesečne pretplatne karte u gradskom, prigradskom odnosno međugradskom saobraćaju.

Odredbom člana 45. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe („Službeni glasnik RS“ broj 25/15 ... 34/18) propisano je da je poslodavac dužan da zaposlenom nadoknadi troškove prevoza za dolazak na rad i za odlazak sa rada u visini cene mesečne pretplatne karte u gradskom, prigradskom, odnosno međugradskom saobraćaju, odnosno, ako ne postoji saobraćaj do mesta rada zaposlenog, da organizuje prevoz za dolazak i odlazak sa rada, da nadoknadi troškove prevoza zaposlenom u visini od 10% od cene goriva po pređenom kilometru ili da na drugi način obezbedi naknadu troškova prevoza, a sve u skladu sa sredstvima obezbeđenim za ove namene, vodeći računa o principu ekonomičnosti raspolaganja finansijskim sredstvima.

Prema tome, shodno citiranim odredbama, pravo na isplatu troškova prevoza nije uslovljeno ni podnošenjem zahteva, niti dokazivanjem da je zaposleni stvarno snosio ove troškove, te je tužena u obavezi da tužiocu naknadi štetu zbog neisplaćenih putnih troškova u gradskom saobraćaju za traženi period zbog čega je preinačena drugostepena presuda u pobijanom preinačujućem delu i potvrđena prvostepena presuda u usvajajućem delu tužbenog zahteva. Odluka poslodavca tužioca, kojom je odbijen tužiočev zahtev za naknadu troškova prevoza za period od 23.02.2015. godine do 07.02.2018. godine i na kojoj je drugostepeni sud zasnovao odluku, odlučeno je samo o pravu tužioca na troškove prevoza, a ne i o naknadi štete na ime troškova prevoza.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa tužiocu, na osnovu člana 153. i 154. ZPP, pripadaju traženi i opredeljeni troškovi ovog postupka, koji su dosuđeni u ukupnom iznosu od 37.026,30 dinara i koji obuhvataju troškove na ime sastava revizije u iznosu od 18.000,00 dinara prema Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS“ br. 121/12 ... 37/21) i na ime sudskih taksi na reviziju u iznosu od 7.610,52 dinara i sudske takse na presudu po reviziji u izinosu od 11.415,78 dinara prema Tarifnom broju 1. stav 1. tačka 2. iz Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ br. 28/94 ... 95/18).

Iz navedenih razloga, primenom člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić