U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Gordane Komnenić i Dragane Mirosavljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Predrag Lisinac, advokat iz ..., protiv tuženog JP „Elektroprivreda Srbije“ Beograd – Tehnički centar Kraljevo, Odsek za tehničke usluge Kruševac, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 1167/20 od 12.02.2021. godine, u sednici održanoj 31.08.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 1167/20 od 12.02.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Kruševcu P1 83/19 od 27.11.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je tužiocu rad na osnovu ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova kod tuženog počev od 21.03.2013. godine do 31.05.2019. godine prerastao u radni odnos na neodređeno vreme u smislu člana 37. Zakona o radu i da se obaveže tuženi da sa tužiocem zaključi ugovor o radu na neodređeno vreme počev od 28.02.2019. godine. Stavom drugim izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 1167/20 od 12.02.2021. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova postupka po žalbi.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20), i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koje Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u periodu od 21.03.2013. godine do 31.05.2019. godine bio angažovan kod tuženog na poslovima ..., a obavljao je i druge poslove po nalogu neposrednog rukovodioca, ali u različitim službama, po osnovu 20 zaključenih ugovora o privremenim i povremenim poslovima. Tužilac je radio na osnovu pet ugovora u periodu od 20.03.2013. godine do 31.01.2014. godine, bez prekida, ali ne duže od 12 meseci, da bi nakon isteka petog ugovora, koji je zaključen 08.01.2014. godine, nastupio prekid u radnom angažovanju tužioca u trajanju od šest meseci. Nakon toga tužilac je radio mesec dana na osnovu dva ugovora, a nakon isteka sedmog ugovora, koji je zaključen 01.08.2014. godine nastupio je prekid u trajanju od četiri meseca. Tužilac je zatim radio šest meseci na osnovu dva ugovra, a nakon devetog ugovora, koji je zaključen 02.03.2015. godine, nastupio je prekid u trajanju od skoro sedam meseci, a nakon toga u periodu od 25.01.2016. godine do 30.06.2017. godine tužilac je radio bez prekida na osnovu šest ugovora, ali ne duže od 24 meseca, da bi nakon petnaestog ugovora nastupio prekid u trajanju od četiri i po meseca, sve do zaključenja šesnaestog ugovora 23.11.2017. godine, nakon čega je tužilac radio bez prekida sve do isteka poslednjeg ugovora zaključenog 26.02.2019. godine, odnosno do 31.05.2019. godine, ali kraće od 24 meseca.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili, kao neosnovan zahtev tužioca, primenom člana 37. Zakona o radu, smatrajući da su stranke zaključile više ugovora o radu na određeno vreme, međutim da je tužilac u spornom periodu radio sa prekidima u radu, te da sa tih razloga nisu ispunjeni zakonski uslovi za preobražaj radnog odnosa.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su ocenili nižestepeni sudovi da se u ovom slučaju ugovori o obavljanju privremenih i povremenih poslova zaključeni protivno odredbi člana 197. stav 1. Zakona o radu, međutim, nižesepeni sudovi su propustili da prilikom primene materijalnog prava cene da je tuženi javno preduzeće koje u smislu člana 2. stav 1. tačka 5. Zakona o budžetskom sistemu spada u korisnike javnih sredstava, zbog čega se u odnosu na njega primenjuju odredbe tog zakona kojima je u spornom periodu bila propisana zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licem radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta.

Naime, Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, broj 95/18) je propisano u članu 27.e stav 34. da korisnici javnih sredstava ne mogu zasnivati radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta do 31.12.2019. godine. Izuzetnost stava 34. ovog člana radni odnos sa novim licima može se zasnovati uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva. Ukupan broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla, lica angažovanih po ugovoru o delu, ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, preko omladinske i studentske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovama, kod korisnika javnih sredstava, ne može biti veće od 10% ukupnog broja zaposlenih. Izuzetno od stava 36. ovog člana, broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla, lica angažovanih po ugovoru o delu, ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, preko omladinske i studenske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovama, kod korisnika javnih sredstava može biti veće od 10% od ukupnog broja zaposlenih, uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva kako je to propisano stavom 35.-37. Članom 105. istog zakona, propisano je da ako su odredbe drugih zakona odnosno propisa u suprotnosti sa ovim zakonom, primenjuju se odredbe ovog zakona.

Prema stavu Vrhovnog kasacionog suda odredbe Zakona o budžetskom sistemu kojima se prepisuje zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licem radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta kod korisnika javnih sredstava su lex specialis u odnosu na odredbe člana 37. Zakona o radu.
Imajući u vidu napred navedeno, a kako je tuženi korisnik javnih sredstava, to se na njega odnosi zabrana novog zapošljavanja, odnosno zasnivanja radnog odnosa mimo prethodno pribavljene saglasnosti nadležnog organa, sa kojih razloga je neosnovan zahtev tužioca, a s tim u vezi neosnovani navodi revizije.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija
Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić