U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković, dr Ilije Zindovića, Tatjane Matković Stefanović i Tatjane Miljuš, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Veroljub Đukić, advokat iz ..., protiv tužene Gradske opštine Zemun, čiji je zakonski zastupnik Gradsko pravobranilaštvo grada Beograda, Odeljenje za opštine Zemun i Novi Beograd, radi utvrđenja i naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2868/21 od 24.08.2021. godine, u sednici održanoj 06.10.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

DOZVOLJAVA SE odlučivanje o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2868/21 od 24.08.2021. godine, kao izuzetno dozvoljenoj.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2868/21 od 24.08.2021. godine i presuda Trećeg osnovnog suda u Beogradu P1 333/17 od 05.11.2020. godine u stavu drugom, trećem, četvrtom, petom i šestom izreke tako što se:

-utvrđuje da je rešenje Uprave Gradske opštine Zemun broj 120-2/14-380-IV od 21.10.2014. godine kojim je tužiocu utvrđeno uvećanje mesečnih iznosa plate od 8% po osnovu radnog staža, s tim što isplata po tom rešenju teče od 19.09.2014. godine, ništavo što je tuženi dužan priznati i trpeti;

-utvrđuje da je rešenje načelnika Gradske uprave Zemun broj 120-2/14-380-IV od 20.11.2014. godine ništavo, što je tuženi dužan priznati i trpeti;

-obavezuje tužena Gradska opština Zemun da tužiocu AA iz ... na ime naknade štete zbog manje obračunate zarade za period oktobar 2014. godine – jun 2015. godine isplati ukupan iznos od 20.070,94 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 18.11.2015. godine pa do isplate, u roku od osam dana od dana prijema presude.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 265.500,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2868/21 od 24.08.2021. godine potvrđena je presuda Trećeg osnovnog suda u Beogradu P1 333/17 od 05.11.2020. godine u stavu drugom izreke, kojim je odbijen tužbeni zahtev tužioca da se utvrdi da je rešenje Uprave Gradske opštine Zemun broj 120-2/14-380-IV od 21.10.2014. godine kojim je tužiocu utvrđeno uvećanje mesečnih iznosa plate za 8% po osnovu radnog staža, s tim da isplata po tom rešenju teče od 19.09.2014. godine, ništavo što bi tuženi bio dužan priznati i trpeti, kao neosnovan, u stavu trećem izreke kojim je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je rešenje načelnika Gradske uprave broj 120- 2/14-380-IV od 20.11.2014. godine ništavo, što bi tuženi bio dužan priznati i trpeti, kao neosnovan, u stavu četvrtom izreke, kojim je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se tuženi obaveže da mu po osnovu naknade štete zbog manje obračunate zarade za period oktobar 2014. godine – jun 2015. godine isplati ukupan iznos od 20.070,94 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 18.11.2015. godine pa do isplate, što bi tuženi trebao da isplati tužiocu u roku od osam dana od dana prijema presude, kao neosnovan, u stavu petom izreke kojim je odbijen kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova parničnog postupka i u stavu šestom izreke, kojim je obavezan tužilac da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 88.500,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema pismenog otpravka presude.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa pozivom na odredbu člana 404. ZPP.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse koja je ustanovljena u ovom sudu u predmetima koji se zasnivaju na istom pravnom osnovu, istog ili sličnog činjeničnog stanja, pa je na osnovu člana 404. stav 2. ovog zakona odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Odlučujući o reviziji na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tuženog od 08.01.1994. godine. Pre toga je i to u periodu od 01.06.1975. do 30.06.1977. godine radio u Mesnoj zajednici Donji grad u Zemunu. U periodu od 01.07.1977. do 07.01.1994. godine radio je u Zajedničkoj stručnoj službi mesnih zajednica opštine Zemun. Rešenjem načelnika Uprave gradske opštine Zemun broj 120-2/14-98-IV od 02.06.2014. godine utvrđeno je da je tužiocu, zaposlenom u Gradskoj opštini Zemun, odakle je preuzet rešenjem broj 112-1-11/94-IV od 07.01.1994. godine iz Zajedničke stručne službe mesnih zajednica opštine Zemun, uvećan mesečni iznos plate 15,6% po osnovu radnog staža, s tim da isplata po tom rešenju teče od 01.06.2014. godine. Rešenjem načelnika Gradske uprave opštine Zemun broj 120-2/14-189-IV od 22.09.2014. godine utvrđeno je da je načelnik doneo odluku kojom je tužiocu zaposlenom u Upravi Gradske opštine Zemun uvećan mesečni iznos od 15,6% po osnovu radnog staža od 19.09.2014. godine, gde se ovim rešenjem zamenjuje rešenje od 02.06.2014. godine. Rešenjem načlenika Uprave Gradske opštine Zemun broj 120-2/14-380-IV od 21.10.2014. godine tužiocu je uvećan mesečni iznos plate od 8% po osnovu radnog staža počev od 19.09.2014. godine, a stavljeno je van snage rešenje od 22.09.2014. godine. Predmetno rešenje tužilac je primio dana 27.10.2014. godine. Na koje je izjavio prigovor. Rešenjem načelnika Uprave Gradske opštine Zemun broj 120-2/14-380-IV od 20.11.2014. godine odbijen je kao neosnovan prigovor tužioca. U naznačenom rešenju je konstatovano da je rešenje protiv koga je podnet prigovor doneto nakon donošenja Zakona o dopunama Zakona o platama u državnim organima i javnim službama koji je stupio na snagu od 19.09.2014. godine. Tužilac je kao dotadašnji radnik Zajedničke stručne službe mesnih zajednica opštine Zemun na poslovima ... mesne zajednice preuzet u radni odnos u Opštinski organ Uprave opštine Zemun 08. januara 1994. godine.

Prema članu 5. stav 1. tačka 1. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama u vezi člana 1. stav 1. tačka 2. istog zakona nižestepeni sudovi su zaključili da radni staž tužioca ostvaren u periodu od 01.06.1975. do 30.06.1977. godine u Mesnoj zajednici Donji grad Zemun i u periodu od 01.07.1977. do 07.01.1994. godine kod Zajedničke stručne službe mesnih zajednica opštine Zemun, nema kontinuitet u smislu ostvarivanja prava na minuli rad kod istog poslodavca. Citiranim propisom predviđeno je da dodatak za platu pripada zaposlenom za vreme provedeno u radnom odnosu (minuli rad) u visini od 0,4% od osnovice za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu kod poslodavca u smislu člana 1. citiranog zakona. Prema stavu 2. propisano je da sve ustanove u istoj delatnosti obuhvaćene istim planom mreže odnosno osnovno od istog nivoa vlasti smatraju se istim poslodavcem u smislu prethodnog stava. Iz toga proizilazi da svaka promena poslodavca povlači za sobom gubitak prava na minuli rad. Gradske opštine i mesne zajednice su posebna pravna lica koja samostalno (u skladu sa zakonom) vrše zapošljavanje i odlučuju o pravima i obavezama iz radnog odnosa i smatraju se posebnim poslodavcima. Nije od značaja činjenica ko je učestvovao u njihovom osnivanju i ko je eventualno u celosti ili delimično finansirao njihov rad. Imajući u vidu Zakon o lokalnoj samoupravi u članu 16. mesna zajednica odnosno drugi oblik mesne samouprave ima svojstvo pravnog lica u okviru prava i dužnosti utvrđenih Statutom i odlukom o osnivanju (član 74) činjenicu da je Zajednička stručna služba mesnih zajednica opštine Zemun bila posebno pravno lice, bez obzira na činjenicu ko je učestvovao u njihovom osnivanju i ko je eventualno u celosti ili delimično finansirao njihov rad, pa je zbog svega toga tužbeni zahtev tužioca neosnovan. Ovo i iz razloga što je tužilac najpre sa mesnom zajednicom zasnovao radni odnos, a mesna zajednica je posebno pravno lice kao i Zajednička stručna služba mesnih zajednica opštine Zemun. Stoga ne postoji ni pravni osnov da se tužiocu naknadi razlika zarade za period od oktobar 2014. godine do juna 2015. godine, koji iznos predstavlja razliku između obračunatog dodatka na platu po osnovu minulog rada u visini od 8% i zarade po osnovu minulog rada od 15,6%.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, ovakva pravna argumentacija nižestepenih sudova nije prihvatljiva. Ovo iz razloga što je prema članu 5. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama u stavu 1. propisano: dodatak na platu pripada za (1) vreme provedeno u radnom odnosu (minuli rad) – u visini od 0,4% od osnovice, za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu kod poslodavca u smislu člana 1. tog zakona. Prema stavu 2. istog člana propisano je da sve ustanove u istoj delatnosti obuhvaćene istim planom mreže, odnosno osnovane od istog nivoa vlasti smatraju se istim poslodavcem u smislu stava 1. ovog člana.

Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, mesne zajednice osniva opština odnosno grad. Mesnu zajednicu Zemun osnovala je Opština Zemun. Prema članu 13. Statuta opštine Zemun od 21.03.1977. godine propisano je kako se pribavljaju sredstva za finansiranje mesnih zajednica, a deo od tih sredstava se pribavlja od strane opštine Zemun (pored sredstava mesnog doprinosa, donacija i sl). Iz ovoga proizilazi da ukoliko nema drugih sredstava onda se finansiranje mesnih zajednica vrši iz budžeta opštine, odnosno grada.

Imajući u vidu napred izneto kao i odredbu člana 5. stav 2. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“, br. 34/01... 99/14) proizilazi da se može smatrati da je Mesna zajednica Zemun obuhvaćena istim planom mreže Grada Zemuna (ranije Opštine Zemun) te da se i mesna zajednica i zajedničke službe mesnih zajednica i Gradska uprava opštine Zemun gde je tužilac preuzet iz Zajedničke stručne službe mesne zajednice opštine Zemun smatraju istim poslodavcem u smislu člana 1. citiranog zakona te da shodno tome tužiocu i pripada tražena naknada. Iz toga proizlazi da su i naznačena rešenja čija poništaj tužilac traži ništava.

Iz ovoga proizlazi da su nižestepeni sudovi na pravilno utvrđeno činjenično stanje pogrešno primenili materijalno pravo pa je Vrhovni kasacioni sud na osnovu člana 416. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

Odluku o troškovima postupka Vrhovni kasacioni sud je doneo na osnovu čl. 154, 155. i 165. ZPP. Tužilac je uspeo u sporu pa istome pripadaju sledeći troškovi i to: na ime stručnog sastava tužbe iznos od 16.500,00 dinara, na ime zastupanja od strane stručnog lica na devet održanih ročišta za svako po 18.000,00 dinara, na ime dva neodržana ročišta po 9.750,00 dinara, na ime stručnog sastava žalbe iznos od 33.000,00 dinara, na ime stručnog sastava revizije iznos od 18.000,00 dinara, koliko je i traženo, što sve ukupno čini iznos od 265.500,00 dinara, shodno važećoj AT, odlučio kao u trećem stavu izreke. Troškove za podneske sud nije priznao jer nisu bili neophodni kao ni troškove za sudske takse jer shodno članu 163. stav 2. ZPP ti troškovi nisu opredeljeni.

Predsednik veća-sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić