Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Tuženi je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Revizija je dozvoljena na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), pa je Vrhovni sud ispitao pobijanu presudu u pobijanom preinačujućem delu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti na osnovu člana 408. ZPP. U reviziji se ukazuje da je u postupku pred drugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP. Međutim, zbog navedene bitne povrede odredaba parničnog postupka revizija se ne može izjaviti, s obzirom na to da ista nije propisana kao razlog za izjavljivanje revizije odredbama člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, spornom periodu od decembra 2017. godine do decembra 2020. godine, tužilac je bio zaposlen kod tuženog. Tužilac je po osnovu ugovora o radu od 15.01.2003. godine, obavljao poslove ..., sa koeficijentom složenosti poslova 1,70 (1020 bodova), dok je zaključenjem aneksa ugovora o radu od 12.09.2016. godine, premešten na poslove ... RJ ..., sa koeficijentom složenosti poslova od 1,90 (1140 bodova) koje je obavljao i posle zaključenja aneksa ugovora o radu od 26.02.2017. godine. U oktobru 2014. godine, tuženi je isplatio osnovnu zaradu po vrednosti boda od 32,10 dinara, u novembru isplatio osnovnu zaradu po vrednosti boda od 28,77 dinara. Vrednost boda od 28,77 dinara isplaćivana je do decembra 2018. godine, u 2019. godini vrednost boda je bila 30,41 dinara, a počev od 2020. godine vrednost boda je iznosila 32,10 dinara. Tuženi je primenom odredbi člana 111. Zakona o radu i člana 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica zaposlenima sa nižim koeficijentom korigovao vrednost boda do visine minimalne zarade. U toku 2018. godine i 2019. godine tuženi je imao veći broj zaposlenih od broja koji je ograničen Programom poslovanja, dok je u 2020. godini i tokom cele godine imao manji broj zaposlenih od broja koji je limitiran Programom poslovanja. U 2017., 2018., 2019. godine isplatio je veći iznos na ime zarade od iznosa koji mu je odobren Programom poslovanja iz razloga što je imao veći broj zaposlenih od broja koji mu je odobren Programom poslovanja i što je isplatu naknade troškova na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora isplaćivao naknadno. Iz navedenih razloga tuženi nije dobio sagasnost osnivača na ZIP obrascima, jer je naknadnim isplatama premašio masu sredstava odobrenih Programom poslovanja. Na osnovu nalaza veštaka utvrđena je razlika neisplaćene zarade u dve varijante.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je obavezao tuženog da za sporni period tužiocu isplati iznos od 98.593,40 dinara na ime razlike između isplaćene i pripadajuće zarade u pojedinačno određenim novčanim mesečnim iznosima, kao u izreci prvostepene presude, sa zakonskom zateznom kamatom od dospeća svake mesečne razlike do isplate. Obračun razlike izvršen je sa polazištem na činjenice da je tuženi nepravilno utvrdio cenu rada za oktobar 2014. godine, imajući u vidu da je u oktobru 2014. godine imao 27 zaposlenih više od dozvoljenog broja zaposlenih i da je masa zarade u tom mesecu narušena prekobrojnim izvršiocima. Utvrđen je iznos od 1.794.852,00 dinara kao proizvod prosečne zarade isplaćene kod tuženog u oktobru 2014. godine, da je tuženi iznos od 1.794.852,00 dinara nenamenski utrošio, bez saglasnosti osnivača, suprotno Programu poslovanja, zbog čega je kod cene rada za oktobar 2014. godine u iznosu od 36,97 dinara, tužiocu manje isplaćeno na ime zarade 98.593,40 dinara.

Drugostepeni sud je delimično preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev za razliku između tražene i isplaćene zarade za period decembar 2017. godine – novembar 2020. godine, preko ukupnog iznosa od 10.887,77 dinara i zahtev za isplatu razlike zarade za period april 2019. godine – oktobar 2020. godine, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose, uz zaključak da su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu u skladu sa opštim aktima i zakonom, bez obzira na to da li je ispoštovano planirano smanjenje broja zaposlenih ili nije, kao i da li je naknada za regres za 2014. godinu isplaćena u narednoj godini, jer imaju pravo na zaradu obračunatu primenom iste vrednosti radnog časa koja se utvrđuje prema planiranoj masi sredstava za isplatu. Visina iznosa dosuđena je prema utvrđenju zasnovanom na nalazu i mišljenju veštaka koji je obračun izvršio sa polazištem na navedene kriterijume.

Prema oceni Vrhovnog suda, na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo.

Na osnovu odredaba članova 104, 105. - 107. i 110. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/05 ... 95/18 – autentično tumačenje), tužiocu pripada odgovarajuća zarada u skladu sa zakonom, opštim aktima i ugovorima o radu.

Tuženi je u skladu sa odredbama članova 1, 4. i 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik RS“ broj 116/14) od 01.11.2014. godine bio u obavezi da osnovice za obračun i isplatu plata umanji za 10%, te mu je bilo zabranjeno da povećava osnovice, koeficijente i druge elemente, odnosno uvodi nove elemente na osnovu kojih se povećava iznos plata i drugih stalnih primanja.

Odredbom člana 62. Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik RS“ br. 15/2016 i 88/2019) propisano je da ukoliko u javnom preduzeću do početka kalendarske godine nije donet godišnji, odnosno trogodišnji program poslovanja, do donošenja tog programa zarade se obračunavaju i isplaćuju na način i pod uslovima utvrđenim godišnjim, odnosno trogodišnjim programom poslovanja za prethodnu godinu.

Prena Posebnom kolektivnom ugovoru za javna preduzeća Grada Novog Sada i Kolektivnom ugovoru tuženog od 05.01.2016. godine, zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu sa polazištem na vrednost radnog časa, koja se za sve zaposlene utvrđuje za tekući mesec na osnovu planiranih sredstava za isplatu zarada za odgovarajući mesec. Utvrđena vrednost radnog časa može se promeniti u skladu sa izmenjenim okolnostima, o čemu poslodavac i sindikat kod poslodavca zaključuju sporazum.

Imajući u vidu navedeni materijalnopravni okvir, tužiocu je pravilno drugostepenom presudom priznata razlika zarada od 10.877,57 dinara, obračunata sa polazištem na masu sredstava koja je tuženom odobrena Programom poslovanja za zarade, a koja je trebala biti osnovica za obračun vrednost radnog časa i tužiocu isplaćena zarada.

Vrhovni sud ne prihvata navode revizije da je nezakonitost tuženog u raspolaganju sredstvima zarada trebalo sankcionisati tako što bi se tužiocu priznala razlika koja za osnov obračuna ima i isplaćene zarade prekobrojnim zaposlenima. Naime, utvrđeno je da su za isplatu zarada u spornom periodu nenamenski korišćena i sredstva za regres, kao i da su pravo na regres svi zaposleni ostvarili narednih godina. Dakle, svi zaposleni, pa i tužilac ostvarili su iznose po osnovu zarada, koji su rezultat utvrđenog nenamenskog raspolaganja sredstvima odobrenih Programom poslovanja, pa je drugostepeni sud odluku pravilno zasnovao na obračunu koji za polazište ima objektivno stanje, zakonito zapošljavalje i raspolaganje odobrenim sredstvima.

Odluka o troškovima postupka doneta je u skladu sa odredbama članova 165. stav 2, 153. i 154. ZPP, prema uspehu stranaka u postupku, pa su revizijski navodi i u ovom delu po oceni Vrhovnog suda neosnovani.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Kako sastav odgovora na reviziju nije trošak koji je potreban za odluku revizijskog suda, to je odbijen zahtev tuženog za naknadu troškova na ime odgovora na reviziju, o čemu je odlučeno u stavu drugom izreke presude, u skladu sa odredbama člana 154. i 165. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić