U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Gordana Bulatović, advokat iz ..., protiv tuženog „BB“ AD ..., čiji je punomoćnik Nevena First, advokat iz ..., radi isplate razlike zarade, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2925/18 od 07.02.2019. godine, u sednici održanoj 29.08.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2925/18 od 07.02.2019. godine.

ODBIJA SE, zahtev tuženog za naknadu troškova odgovora na reviziju.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Užicu P1 396/17 (15) od 22.06.2018. godine, stavom prvim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu na ime razlike zarade za period od 01.08.2012. godine do 31.07.2015. godine isplati 1.372.556,42 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom po Zakonu o zateznoj kamati na pojedinačne mesečne iznose, na način bliže opisan ovim stavom izreke. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu na ime troškova postupka plati 266.428,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2925/18 od 07.02.2019. godine, preinačena je prvostepena presuda, tako što je odbijen, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu na ime razlike zarade za period od 01.08.2012. godine do 31.07.2015. godine isplati 1.372.556,42 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne novčane mesečne iznose na način bliže opisan ovim stavom izreke i obavezan je tužilac da tuženom na ime troškova postupka plati 148.195,00 dinara, dok je zahtev za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos troškova postupka počev od dana presuđenja do isplate, odbijen, kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dao odgovor na reviziju.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11, 87/17), Vrhovni kasacini sud je utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tuženog na neodređeno vreme na poslovima vozača prve grupe. Prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka obračun i isplata zarade tužiocu vršena je primenom koeficijenta 3,00. Tuženi je tužiocu isplaćivao manju cenu rada od cene rada za najjednostavniji posao (koeficijent 1,00), koja je određena Posebnim kolektivnim ugovorom za građevinarstvo i industriju građevinskog materijala Srbije za period od 01.08.2012. godine do 29.03.2014. godine, Zakonom o radu za period od 30.03.2014. godine do 21.01.2015. godine i Posebnim kolektivnim ugovorom za delatnost putne privrede Republike Srbije za period od 22.01.2015. godine do 31.07.2015. godine, prema kojima je cena rada za najjednostavniji posao utvrđena u iznosu minimalne cene rada koju utvrđuje Ekonomski-finansijski savet ili Vlada Republike Srbije. Primenom cene rada za najjednostavniji posao koja je utvrđena posebnim kolektivnim ugovorima i Zakonom o radu i koeficijenta posla koji je tuženi obavljao, utvrđeno je da razlika između isplaćene zarade i pripadajuće zarade tužioca iznosi 1.372.556,42 dinara, odnosno u mesečnim iznosima bliže navedenim u stavu prvom izreke prvostepene presude.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio zahtev tužioca i obavezao tuženog da tužiocu isplati razliku zarade za period od 01.08.2012. godine do 31.07.2015. godine, primenom člana 52. Posebnog kolektivnog ugovora za građevinarstvo i industriju građevinskog materijala („Službeni glasnik RS“, broj 15/12) koji je bio u primeni do 29.03.2014. godine, člana 34. Posebnog kolektivnog ugovora za delatnost putne privrede („Službeni glasnik RS“, broj 3/15) koji se primenjivao od 22.01.2015.godine i Zakona o radu, sa obrazloženjem da je tuženi u spornom periodu isplatu zarade tužiocu vršio određivanjem manje cene rada od cene rada koja bi mu pripadala prema navedenim posebnim kolektivnim ugovorima, pa su samim tim isplate koje zavise od osnovne zarade vršene u manjim iznosima od pripadajućih.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo, kada je prvostepenu presudu preinačio i odbio, kao neosnovan, zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu isplati razliku zarade za period od 01.08.2012. godine do 31.07.2015. godine.

Pravilan je zaključak drugostepenog suda da koeficijenat 3,00, čiju primenu tužilac traži prilikom obračuna razlike zarade, nije koeficijent koji mu pripada prema Posebnom kolektivnom ugovoru za građevinarstvo i industriju građevinskog materijala Srbije i Posebnom kolektivnom ugovoru za delatnost putne privrede Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 3/15) za poslove vozača, koje je tužilac obavljao u spornom periodu, jer taj koeficijent pripada zaposlenima koji imaju visoko obrazovanje – fakultet i imaju potpunu samostalnost u izvršavanju svojih poslova ili rukovodeći položaj, dok radno mesto vozača, koje poslove je obavljao tužilac, zahteva znatno niži stepen stručne srpreme, zbog čega tužilac neosnovano potražuje razliku zarade obračunatu primenom koeficijenta 3,00 i osnovice koju čini minimalna zarada propisana navedenim kolektivnim ugovorima. Isplatni listovi prema Zakonu o radu ne predstavljaju akte na osnovu kojih se utvrđuju prava i obaveze po osnovu rada. Posebni kolektivni ugovor za građevinarstvo i industriju građevinskog materijala bio je na snazi do 29.03.2014. godine, dok je Posebni kolektivni ugovor za delatnost putne privrede u primeni počev od 22.01.2015. godine, što znači da u periodu od 01.04.2014. godine do 22.01.2015. godine nije bio u primeni ni jedan od posebnih kolektivnih ugovora kojima je regulisano pitanje načina utvrđivanja visine cene rada, iz čega sledi da tužiocu ne pripada tražena razlika zarade ni za taj period. Kod utvrđenog da je tokom spornog perioda zarada tužiocu isplaćivana u skladu sa ugovorom o radu, prema ceni rada koju je utvrđivao direktor tuženog, koja zarada je bila viša od minimalne zarade, to je neosnovan zahtev tužioca za isplatu tražene razlike zarade za sporni period.

Suprotno navodima revizije, minimalna zarada nije ugovorena ni ugovorom o radu ni bilo kojim opštim aktom koji se u tom periodu primenjivao kod tuženog, ali je zarada koja je isplaćena tužiocu u ovom periodu bila viša od minimalne zarade propisane članom 111. Zakona o radu. Cilj isplate minimalne zarade je da se obezbedi zaštita zaposlenih, radi zadovoljavanja njihovih egzistencijalnih i socijalnih potreba, kao i članova njihovih porodica, što je predviđeno Konvencijom međunarodne organizacije rada broj 131 o utvrđivanju minimalnih nadnica i preporukom broj 136 o utvrđivanju minimalnih nadnica, tako da zarada koju zaposleni ostvaruje svojim radom ne može biti niža od minimalne zarade za standardni učinak i puno radno vreme odnosno vreme koje se izjednačava sa punim radnim vremenom, koje pravo tužiocu u ovom slučaju nije povređeno, s obzirom da mu je zarada u spornom periodu isplaćivana u većem iznosu.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

S obzirom na to da troškovi sastava odgovora na reviziju ne predstavljaju troškove koji su bili potrebni radi vođenja parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP, to je odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić