Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavila tužilja, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

S obzirom da je revizija tužilje dozvoljena po odredbi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 87/18), to nije bilo potrebe da se o istoj odlučuje kao o posebnoj reviziji.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408, u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nije učinjena bitna povreda odredbe parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, na koju se revizijom ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u radnom odnosu u Osnovnom sudu u Somboru, na radnom mestu ... u zvanju „BB“. U dostavljenim obračunskim listama zarade za tužilju za sporni period nema posebnih stavki iz kojih bi se moglo zaključiti da su naknada za ishranu i regres obračunati i sadržani u isplaćenoj zaradi. Po poslednjem objavljenom podatku Zavoda za statistiku za decembar 2010. godine, utvrđeno je da je prosečna zarada u privredi iznosila 51.165,00 dinara bruto, odnosno 35.866,67 dinara neto, a da su podaci o efektivnim satima rada tužilje utvrđeni iz obračunskih lista zarada za tužilju za sporni period, kao i da visina zarade državnih službenika i nameštenika ne zavisi od odsustvovanja sa rada na ime godišnjeg odmora, plaćenog odsustva, odsustva u dane praznika i slično. Minimalna neto zarada po satu, utvrđena odlukama Socijalno-ekonomskog saveta u utuženom periodu kretala se u visini od 121,00 dinara do 155,30 dinara. Izvršena je analiza osnovne zarade nameštenika koji pripada VI platnoj grupi i ima koeficijent osnovne zarade 1,00 i utvrđeno je da je zarada tog nameštenika manja od minimalne neto zarade za oko 20%, iz kojih razloga se za ovakvog zaposlenog svakog meseca utvrđuje dodatak na zaradu do visine minimalne zarade i na obračunskoj listi ove iznose evidentira kao „razlika do minimalne zarade“. Nadalje, utvrđeno je da zarada nameštenika sa koeficijentom osnovne zarade od 1,00 ne sadrži u sebi naknadu za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora, s obzirom da se njegova zarada obračunava i isplaćuje u visini minimalne zarade, a minimalna zarada u sebi ne sadrži dodatke.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje uz zaključak da joj pravo na naknada troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora pripada u visini shodno parametrima predviđenim izmenama Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine, odnosno poslednjem propisu koji je posebno regulisao ove naknade kako po osnovu tako i po visini. U okolnostima kada prava zaposlenih (na naknadu troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora) nisu bila regulisana posebnim propisima, a tužena nije mogla da se izjasni o visini ovih naknada, prvostepeni sud je zaključio da se u konkretnom slučaju primenjuju opšti propisi o radu, zbog čega je i usvojio tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev, iz razloga što ne postoji ni opšti ili posebni propis po osnovu kojih bi se uredilo pravo, visina i način isplate spornih naknada i da je su u koeficijentu za obračun plate sadržane i naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo.

Prema članu 4. stav 1. Zakona o državnim službenicima („ Sl. Glasnik RS“ br.79/05, 104/09), na prava i dužnosti državnih službenika koji nisu uređeni ovim ili posebnim zakonom ili drugim propisom primenjuju se opšti propisi o radu i poseban kolektivni ugovor za državne organe.

Odredbom člana 1. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika („Službeni glasnik RS“, broj 62/06...95/18), propisano je da se ovim zakonom uređuju plate, naknade i druga primanja državnih službenika i nameštenika, dok je članom 2. istog zakona, propisano da se plata državnih službenika i nameštenika sastoji od osnovne plate i dodatka na platu.

Naime, državni službenici se nalaze u posebnom režimu radnih odnosa na koje se primenjuju posebni propisi u ostvarivanju prava, obaveza i odgovornosti iz radnog odnosa i prilikom odlučivanja o pravu na naknadu za ishranu u toku rada i regresa za koršćenje godišnjeg odmora nema mogućnosti primene odredaba Zakona o radu, odnosno propisa koji se odnose na opšti režim radnih odnosa, jer je pitanje plate regulisno odredbama Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe, pa nisu osnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Takođe, kako je ostvarivanje prava na naknadu za ishranu u toku rada i prava na regres za korišćenje godišnjeg odmora, koja su predviđena odredbama člana 118. tačka 5. i 6. Zakona o radu, obezbeđeno i Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama, za zaposlene na koje se primenjuju odredbe ovog zakona, to nije povređen princip zabrane diskriminacije u odnosu na ostale zaposlene na koje se primenjuje Zakon o radu.

Kako se revizijom ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić