.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 2236/2023
29.06.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Dragane Boljević i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Radojević advokat iz ..., protiv tuženog Zavoda za urgentnu medicinu Kragujevac iz Kragujevca, koga zastupa Državno pravobranilaštvo - Odeljenje Kragujevac, radi naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3492/22 od 03.03.2023. godine, u sednici veća održanoj dana 29.06.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3492/22 od 03.03.2023. godine.
ODBIJA SE zahtev tužene za naknadu troškova postupka po reviziji.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3492/22 od 03.03.2023. godine preinačena je presuda Osnovnog suda u Kragujevcu P1 1942/21 od 24.05.2022. godine u drugom, četvrtom i petom stavu izreke tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je tužilja tražila da se obaveže tuženi na isplatu naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, u novčanim iznosima za svaki mesec u periodu od avgusta 2018. godine do juna 2021. godine, sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate i obavezana tužilja da na ime troškova parničnog postupka isplati tuženom iznos od 9.000,00 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Tuženi je dao odgovor na reviziju i predložio da se ista odbije kao neosnovana, a tužilja obaveže na naknadu troškova postupka povodom tog pravnog leka.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 403. stav 2. tačka 2. i članom 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija tužilje nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je zaposlena kod tuženog na radnom mestu ... . U spornom periodu tužena je obračunavala tužiljinu platu množenjem njenog koeficijenta sa osnovicom i isplaćivala je u visini minimalne zarade. U obračunskim listama tužiljine plate nisu posebno iskazane naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Njihova visina utvrđena je veštačenjem u dve varijante, primenom merila iz Opšteg kolektivnog ugovora („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 22/97 ... 31/01) i Opšteg kolektivnog ugovora („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 50/08 ... 8/09).
Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev. Po stanovištu tog suda, u iznosu minimalne zarade po definiciji iz člana 111. Zakona o radu ne mogu biti sadržane naknade po osnovu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, nezavisno od toga što je odredbom člana 4. stav 2. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama propisano da su u koeficijentu za obračun i isplatu plata zaposlenih sadržani dodaci po ovim osnovima. Iz tih razloga je, u nedostatku konkretne regulative, obavezao tuženu na isplatu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u visini utvrđenoj primenom merila propisanih Opštim kolektivnim ugovorom iz 1997. godine.
Drugostepeni sud je, odlučujući o žalbi tuženog, ocenio da je nižestepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo. Po stanovištu tog suda, obračun tužiljine plate vrši se primenom posebnog Zakona o platama u državnim organima i javnim službama kojim je, pored ostalog, propisano da koeficijent za obračun plata sadrži i dodatak na ime troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora (član 4. stav 2), što isključuje supsidijernu primenu opšte odredbe člana 118. stav 1. tačke 5. i 6. Zakona o radu. Iz tih razloga, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev.
Izloženo pravno stanovište drugostepenog suda prihvata i revizijski sud, zbog čega su navodi revidenta o pogrešnoj primeni materijalnog prava ocenjeni kao neosnovani.
Odredbom člana 118. Zakona o radu propisano je da zaposleni ima pravo na naknadu troškova u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu, pored ostalog i za ishranu u toku rada, ako poslodavac to pravo nije obezbedio na drugi način (tačka 5) i za regres za korišćenje godišnjeg odmora (tačka 6). Prema članu 2. stav 2. tog zakona, njegove odredbe primenjuju se i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drugačije određeno, odnosno u slučaju kada položaj, prava, obaveze i odgovornosti te kategorije zaposlenih nisu na drugačiji način uređeni posebnim zakonom.
I po stanovištu revizijskog suda, taj poseban zakon u ovom slučaju je Zakon o platama u državnim organima i javnim službama. Prema odredbi člana 4. stav 2. tog zakona, koeficijent za obračun plate zaposlenih u državnim organima i javnim službama, utvrđen Uredbom o koeficijentima za obračun isplatu plata zaposlenim u javnim službama, sadrži i dodatak na ime ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Navedena odredba posebnog zakona isključuje primenu člana 118. tačka 5. i 6. Zakona o radu. S`obzirom da su sporne naknade sadržane u koeficijentu za obračun tužiljine plate, ne pripada joj pravo na dodatnu isplatu ovih naknada koje potražuje podnetom tužbom, bez obzira na činjenicu da joj je isplaćena minimalna zarada.
Sledstveno izloženom, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.
Troškovi odgovora na reviziju, po oceni Vrhovnog suda, nisu bili nužni. Zato je zahtev tužene za njihovu naknadu odbijen i primenom člana 165. stav 1. u vezi sa članom 154. ZPP, odlučeno kao u drugom stavu izreke.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
