.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 2276/2021
28.09.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Gordane Komnenić i Dragane Mirosavljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Goran Karadžić, advokat iz ..., protiv tuženog JP za distribuciju toplotne energije „Toplifikacija“ Lazarevac, čiji je punomoćnik Nemanja Borisavljević, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 171/20 od 21.04.2021. godine, u sednici održanoj 28.09.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
PREINAČUJE SE, presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1 171/20 od 21.04.2021. godine u stavu drugom i četvrtom, tako što se ODBIJA, kao neosnovana žalba tužioca i POTVRĐUJE presuda Osnovnog suda u Lazarevcu P1 920/17 od 29.10.2019. godine u stavu drugom i trećem izreke.
OBAVEZUJE SE tužilac da tuženom na ime troškova revizijskog postupka plati 33.000,00 dinara, u roku od 8 dana od dana dostavljanja presude.
ODBIJA SE, kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Lazarevcu P1 920/17 od 29.10.2019. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen zahtev tužioca i obavezan tuženi da tužiocu na ime naknade štete zbog manje isplaćene zarade između zarade koju je primio po aneksu broj ... Ugovora o radu broj ... od 27.07.2012. godine i one zarade koju bi primio da do zaključenja istog nije došlo za period od 01.01.2013. godine do 12.05.2018. godine isplati pojedinačne iznose bliže određene ovim stavom izreke sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate, kao i da za tužioca na dosuđene iznose uplati nadležnim fondovima doprinose za obavezno socijalno osiguranje i to doprinose za RF Fondu za PiO zaposlenih, zdravstveno osiguranje RZZO i doprinose za slučaj nezaposlenosti NZS. Stavom drugim izreke, odbijen je, kao neosnovan preostali deo zahteva tužioca preko dosuđenih iznosa u prethodnom stavu, a do traženog iznosa sve bliže određeno u ovom stavu izreke, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate. Stavom trećim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu na ime troškova postupka plati 221.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 171/20 od 21.04.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je, kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom i trećem izreke u delu za iznos glavnog duga i u pogledu odluke o kamati počev od dana nastupanja izvršnosti presude, do isplate. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu drugom izreke i obavezan tuženi da tužiocu na ime naknade štete zbog manje isplaćene zarade za period od 01.01.2013. godine do 12.05.2018. godine isplati preko dosuđenih iznosa u stavu prvom izreke, a do traženog novčanog iznosa pojedinačne iznose bliže određene ovim stavom izreke sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate, kao i da za tužioca na dosuđene iznose uplati nadležnim fondovima doprinose za obavezno socijalno osiguranje i to doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje RF za PiO zaposlenih, doprinose za zdravstveno osiguranje RZZO i doprinose za slučaj nezaposlenosti NSZ. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u preostalom delu stava trećeg izreke prvostepene presude i odbijen, kao neosnovan zahtev tužioca za isplatu zakonske zatezne kamate na iznos troškova postupka od 221.500,00 dinara počev od dana presuđenja do dana nastupanja izvršnosti presude. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu na ime troškova drugostepenog postupka plati 107.392,69 dinara. Stavom petim izreke, odbijen je, kao neosnovan zahtev tuženog za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju iz svih zakonom propisanih razloga.
Tužilac je podneo odgovor na reviziju.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20), i utvrdio da je revizija tuženog osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kod tuženog po osnovu Ugovora o radu od 01.06.2012. godine, obavljao poslove ... sa koeficijentom posla 6,90. Aneksom broj 1 Ugovora o radu od 27.07.2012. godine, tužilac je raspoređen na radno mesto ... sa koeficijentom posla 4,50. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Lazarevcu P1 688/15 od 13.01.2016. godine utvrđeno je da je ništav aneks broj ... Ugovora o radu od 27.07.2012. godine, zaključen između tužioca, kao zaposlenog i tuženog, kao poslodavca. U periodu od 27.07.2012. godine do 12.05.2018. godine, kada je tužiocu preostao radni odnos kod tuženog zbog odlaska u penziju, tuženi je tužiocu isplaćivao zaradu i naknadu zarade obračunate po koeficijentu posla 4,50 prema aneksu broj ... Ugovora o radu od 27.07.2012. godine. Prema Pravilniku o sistematizaciji radnih mesta br.3062 od 14.05.2012. godine, koji se primenjivao kod tuženog u periodu od 25.05.2012. godine do 25.08.2012. godine, koeficijent radnog mesta ... je 6,90. Izmenom Pravilnika br.3062/1 od 02.08.2012. godine koji se primenjivao od 25.08.2012. godine do 13.09.2014. godine koeficijent radnog mesta ... je 6,30. Izmenom Pravilnika broj 3062/2 od 29.08.2014. godine, koji se primenjivao od 13.09.2014. godine pa do odlaska tužioca u penziju 12.05.2018. godine koeficijent radnog mesta ... je 5,80. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko finansijske struke sledi da je isti dat u dve varijante. Prema prvoj varijanti razliku zarade za sporni period sudski veštak je obračunao po koeficijentu posla od 6,90, dok je prema drugoj varijanti sudski veštak razliku manje isplaćene zarade tužiocu za sporni period obračunao prema koeficijentu posla radnog mesta ..., a prema koeficijentu posla koji su bili u primeni kod tuženog tokom spornog perioda.
Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da tužilac nije pretrpeo štetu u celom spornom periodu u visini razlike zarade obračunate po koeficijentu posla od 4,50 do 6,90, sa kojih razloga je odbio kao neosnovan zahtev tužioca preko dosuđenih iznosa u stavu prvom izreke, a do traženog iznosa. Ovo, jer je smatrao i da nije došlo do zaključenja ništavog aneksa ugovora o radu da je tužilac mogao da prima zaradu obračunatu prema opštim aktima koji su bili u primeni kod poslodavca, a ne zaradu obračunatu po većem koeficijentu od onog koji je u primeni odnosno primao bi zaradu obračunatu po koeficijentu 6,90 u periodu od 27.07.2012. godine do 25.08.2012. godine, od 25.08.2012. godine do 13.09.2014. godine po koeficijentu 6,30 i od 13.09.2014. godine do 12.05.2018. godine po koeficijentu 5,80, sa kojih razloga je prihvatio drugu verziju nalaza i mišljenja sudskog veštaka gde je utvrđena razlika manje isplaćene zarade tužiocu obračunata prema koeficijentu posle radnog mesta ..., a prema koeficijentima posla koji su bili u primeni kod tuženog tokom spornog perioda.
Drugostepeni sud je, odlučujući o žalbi tužioca, preinačio prvostepenu presudu i usvojio preostali zahtev tužioca, jer je zaključio da je na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo, sa obrazloženjem da je tužilac Ugovorom o radu od 01.06.2012. godine raspoređen na radno mesto ... sa koeficijentom zarade 6,90, pa kako je u spornom periodu ostvario zaradu po koeficijentu 4,50, da je tuženi u obavezi da tužiocu naknadi materijalnu štetu u vidu razlike između zarade koju je ostvario kao ... sa koeficijentom 4,50 i koeficijentom zarade od 6,90 za radno mesto ... .
Osnovano se u reviziji tuženog ukazuje da drugostepeni sud nije pravilno primenio materijalno pravo.
Tužilac je kod tuženog po osnovu Ugovora o radu od 01.06.2012. godine obavljao poslove ... sa koeficijentom posla 6,90, koji je bio u skladu sa Pravilnikom o sistematizaciji radnih mesta od 14.05.2012. godine, a koji se primenjivao kod tuženog u periodu od 25.05.2012. godine do 25.08.2012. godine. S obzirom da je pravnosnažnom presudom utvrđena ništavost aneksa broj 1 Ugovora o radu od 27.07.2012. godine, prema kom aneksu je tužilac bio raspoređen na radno mesto ... sa koeficijentom posla 4,50, to je pravilan zaključak nižestepenih sudova da tužilac ima pravo na naknadu štete u visini razlike zarade koju je ostvarivao na radnom mestu ... i zarade koju bi ostvario da je obavljao poslove ..., pravilnom primenom člana 191. stav 1. i 2. Zakona o radu. Međutim, po oceni Vrhovnog kasacionog suda ne može se prihvatiti kao pravilan zaključak drugostepenog suda da tužilac ima pravo na naknadu materijalne štete u vidu razlike između zarade koju je ostvario kao ... sa koeficijentom 4,50 i koeficijentom zarade od 6,90 za radno mesto ... . Naime, kod utvrđenog da je od zaključenja ugovora o radu, kojim je bio predviđen koeficijent posla od 6,90, dva puta promenjen Pravilnik o sistematizaciji radnih mesta br.3062 od 14.05.2012. godine i smanjen koeficijent radnog mesta ..., tako što je Izmenom Pravilnika broj 3062/1 od 02.08.2012. godine, koji se primenjivao od 25.08.2012. godine do 13.09.2014. godine, koeficijent radnog mesta ... bio 6.30, a Izmenom Pravilnika broj 3062/2 od 29.08.2014. godine, koji se primenjivao od 13.09.2014. godine do odlaska tužioca u penziju 12.05.2018. godine, koeficijent radnog mesta ... bio 5,80, to u toj situaciji tužilac ima pravo na naknadu štete u visini razlike manje isplaćene zarade obračunatu prema koeficijentu posla radnog mesta ..., a u skladu sa Pravilnikom o sistematizaciji radnih mesta, i kasnijim izmena istog, sa kojih razloga je preinačena drugostepena odluka.
Sa napred navedenih razloga, primenom člana 416. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.
Tuženi je uspeo u postupku po reviziji, zbog čega mu na osnovu člana 153. i 154. ZPP pripadaju troškovi na ime sastava revizije u iznosu od 33.000,00 dinara, i sa kojih razloga je odlučeno kao u stavu drugom izreke, primenom člana 165. stav 1. ZPP.
Odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka, s obzirom da odgovor na reviziju nije obavezan i nužan u postupku po vanrednom pravnom leku u smislu člana 154. ZPP, zbog čega je odlučeno kao u stavu trećem izreke, primenom člana 165. stav 1. ZPP.
Predsednik veća – sudija
Dobrila Strajina s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
