Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 5339/22 od 12.01.2023. godine odbijena je žalba tužilje kao neosnovana i navedena prvostepena presuda je potvrđena u stavu trećem i petom izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa prelogom da Vrhovni sud o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj po članu 404. ZPP.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije, u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku ( „Službeni glasnik RS“ br.72/11...10/23, u daljem tekstu: ZPP), Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji, radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da je revizija tužilje osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je bila u radnom odnosu na poslovima ... kod tuženog Centra za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović". Rešenjem od 23.11.2017.godine tužilja je proglašena tehnološkim viškom i utvrđeno joj je pravo na otpremninu koja ne može biti niža od 1/3 zarade zaposlenog za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu u javnom sektoru ili 1/3 prosečne zarade u RS po poslednjem objavljenom podatku RZS za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu u javnom sektoru, u zavisnosti šta je za zaposlenog povoljnije. Stavom 4. navedenog rešenja utvrđeno je da se otpremnina isplaćuje u roku od 30 dana od dana prestanka radnog odnosa, a da je pravni osnov za donošenje navedenog rešenja sadržan u Odluci o maksimalnom broju zaposlenih na neodređeno vreme u sistemu lokalne samouprave Grada Leskovca za 2017.godinu, koja je objavljena u Sl. glasniku Grada Leskovca broj 16/17, a kojom Odlukom se utvrđuje broj zaposlenih na neodređeno za kalendarsku 2017.godinu - 0 (nula), te da je Odluka o maksimalnom broju zaposlenih doneta na osnovu Zakona o određivanju maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru, koji u čl. 22 st. Z utvrđuje da zaposleni koji je utvrđen kao višak odnosno koji je neraspoređen ima pravo na isplatu otpremnine zbog prestanka potrebe za njegovim radom, u visini koja se određuje u skladu sa zakonom kojim se određuje njegov radnopravni status, a koji se obračunava za sve godine rada u javnom sektoru. Kod činjenice da je tužilji radni odnos prestao 08.01.2018.godine, u skladu sa navedenom Odlukom tužilji pripada pravo na otpremninu u iznosu od 124.811,67 dinara. Skupština Grada Leskovca, koji je osnivač Centra za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović", kao ustanove kulture, 28.12.2017.godine donela je Odluku o ukidanju ove ustanove i pokretanju postupka redovne likvidacije nad njim, a u članu 3. ove odluke je navedeno da prava, obaveze, odgovornosti i imovinu Centra koju čine pravo svojine na pokretnim stvarima, pravo korišćenja na stvarima u javnoj svojini, novčana sredstva i druga imovinska prava preuzima grad Leskovac. Tužilja je u postupku likvidacije, prijavila svoje potraživanje na ime otpremnine dana 07.02.2018.godine u visini od 124.811,67 dinara i po njenoj prijavi nije doneta odluka, postupak likvidacije nije okončan, isplata nije izvršena.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev prema tuženom Centru za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović" u likvidaciji i obavezao ga na isplatu potraživanja na ime otpremine, dok je u odnosu na tuženog Grad Leskovac odbio tužbeni zahtev kao neosnovan sa stanovištem da nije pasivno legitimisan u ovoj pravnoj stvari.

Drugostepeni sud je potvrdio prvostepenu presudu u delu kojim je odbijen tužbeni zahtev prema tuženom Gradu Leskovcu, uz date razloge da postupak redovne likvidacije nije okončan, da nisu pruženi dokazi da ne postoji dovoljno srestava za namirenje poverilaca, niti su pruženi dokazi da je u pitanju ustanova koje se finansira iz budžeta ili pretežno kroz ustupljene javne prihode, nad kojom nije moguće sprovođenje stečajnog postupka, te uz zaključak da se nisu stekli uslovi za solidarnu odgovornost tuženog Grada Leskovca, kao osnovača ustanove, bez obzira što je odlukom o ukidanju ove ustanove u članu 3. navedeno da prava, obaveze i imovinu Centra preuzima Grad Leskovac.

Izneto stanovište nižestepenih sudova po oceni Vrhovnog suda nije održivo.

U konkretnom slučaju, Skupština Grada Leskovca, koji je osnivač Centra za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović", kao ustanove kulture, je 28.12.2017.godine donela Odluku o ukidanju ove ustanove i pokretanju postupka likvidacije nad njim. Prema članu 3. navedene Odluke prava, obaveze, odgovornosti i imovinu Centra koju čine pravo svojine na pokretnim stvarima, pravo korišćenja na stvarima u javnoj svojini, novčana sredstva i druga imovinska prava preuzima grad Leskovac.

Članom 27. Zakona o javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 42/91...83/2014) je propisano da postupak za ukidanje ustanove pokreće osnivač ili organ nadležan za vršenje nadzora nad zakonitošću rada ustanove (stav 1.), da akt o ukidanju ustanove donosi osnivač (stav 2.), da se na osnovu akta o ukidanju ustanove sprovodi postupak redovne likvidacije, u skladu sa zakonom (stav 3). Odredbom člana 14. stav 1. Zakona o stečaju propisano je, pored ostalog, da se stečajni postupak ne sprovodi prema pravnim licima čiji je osnivač Republika Srbija, Autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a koja se isključivo ili pretežno finansiraju kroz ustupljene javne prihode ili iz republičkog budžeta, odnosno budžeta autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave. Prema stavu 3. navedene odredbe, za obaveze pravnog lica nad kojim se u skladu sa stavom 1. tog člana ne sprovodi stečajni postupak, solidarno odgovaraju njihovi osnivači.

Kod navedenog, imajući u vidu da je navedenom Odlukom Skupštine Grada Leskovca, Grad Leskovac, kao osnivač Centra, preuzeo prava i obaveze, kao i imovinu Centra, da tužilja novčano potraživanje iz radnog odnosa nije naplatila u likvidacionim postupku, a da se na osnovu odredbe člana 14. stav 1. Zakona o stečaju, nad ustanovom kulture Centar za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović" stečajni postupka ne može sprovesti, suprotno shvatanju nižestepenih sudova, u konkretnom slučaju su nastupili uslovi za aktiviranje solidarne odgovornosti tužene, kao osnivača, u smislu odredbe člana 14. stav 3. Zakona o stečaju.

Iz iznetih razloga, primenom člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Kako je tužilja uspela u postupku po reviziji, to joj na osnovu člana 165. stav 2. u vezi članova 163. stav 2, 153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP, pripadaju troškovi celog postupka prema ostvarenom uspehu u sporu, te je tuženi Grad Leskovac obavezan da tužilji solidarno sa tuženim Centar za ekonomiku domaćinstva „Danica Vuksanović" u likvidaciji naknadi dosuđene troškove prvostepenog postupka. Tužilji pripadaju i troškovi postupka po žalbi i reviziji prema opredeljenom zahtevu i to za sastav žalbe i revizije iznos od po 18.000,00 dinara, prema važećoj AT i trošak sudskih taksi na žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 12.296,23 dinara i na reviziju u iznosu od 24.592,47 dinara i odluku po reviziji u iznosu od 36.888,70 dinara, prema važećoj TT, u ukupnom iznosu od 122.073,63 dinara.

Predsednik veća-sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković