tužilji VV, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 117.087,04 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 17.205,69 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji DD, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 85.186,08 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 12.148,55 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji GG, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 110.601,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 15.987,19 dinara, kai i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji ĐĐ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 119.716,24 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 17.875,36 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji EE, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 110.251,12 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 16.697,17 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji ŽŽ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 100.786,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 15.361,58 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji ZZ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 91.846,72 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 13.244,77 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužiocu II, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 118.664,56 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 17.797,37 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji JJ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 95.177,04 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 16.743,84 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji KK, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 87.990,56 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 13.297,74 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji LL, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 110.075,84 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 16.743,84 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji LJLJ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 114.457,84 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 17.466,66 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate, kao i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji MM, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 126.376,88 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 18.457,59 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate, kao i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji NN, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 109.725,28 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 16.948,33 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužiocu NJNJ, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 119.015,12 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 17.805,54 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji OO, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 109.550,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 15.923,17 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate,

tužilji PP, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 108.673,60 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 14.718,96 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 89.277,08 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate, kao i iznos od 10.427,66 dinara na ime obračunate zatezne kamate i

tužilji RR, na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 98.857,92 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i obračunatu zateznu kamatu u iznosu od 15.041,62 dinara, kao i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 113.008,23 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 07.02.2021. godine do isplate i iznos od 16.421,45 dinara na ime obračunate zatezne kamate, kao i da za tužioce izvrši uplatu doprinosa nadležnim fondovima za napred navedeni period i na napred navedene iznose, te da im naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 338.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom.

OBAVEZUJU SE tužioci da tuženoj naknade troškove postupka u iznosu od 36.000,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 875/21 od 04.06.2021. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da za period od 01.01.2018. godine do 31.12.2020. godine, isplati tužiocima naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, kao i obračunatu zateznu kamatu na te iznose od dospelosti do isplate, bliže određene ovim stavom izreke. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da za tužioce izvrši uplatu doprinosa nadležnim fondovima za napred navedeni period i na napred navedene iznose. Stavom četvrtim izreke, obavezana je tužena da tužiocima naknadi parnične troškove u iznosu od 338.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate. Stavom petim izreke, tužioci su oslobođeni obaveze plaćanja troškova sudskih taksi.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 2585/21 od 02.11.2021. godine, odbijena je žalba i potvrđena prvostepena presuda.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa pozivom da se o istoj odlučuje kao o posebnoj reviziji primenom odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Po odredbi člana 404. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...55/14) revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija). O dozvoljenosti i osnovanosti posebne revizije odlučuje Vrhovni kasacioni sud u veću od pet sudija.

Postupajući na osnovu citirane zakonske odredbe, Vrhovni kasacioni sud je imajući u vidu različitu sudsku praksu apelacionih sudova u istoj činjeničnopravnoj situaciji dozvolio odlučivanje o posebnoj reviziji tužene.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. ZPP i našao da je revizija osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su u radnom odnosu kod tužene. Tužioci obavljaju poslove svojih radnih mesta kuvara, spremačice i majstora škole. U spornom periodu, tužena im je obračunavala i isplaćivala platu tako što je osnovicu, koju utvrđuje Vlada Republike Srbije, množila sa koeficijentima radnih mesta tužilaca, nakon čega je tako obračunatu platu po potrebi dopunjavala do iznosa minimalne zarade. Na obračunskim listama plata za tužioce nisu iskazivane naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora kao posebne stavke.

Imajući u vidu navedeno, nižestepeni sudovi nalaze da tužiocima u spornom periodu nisu isplaćivane naknade na ime troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, s obzirom na to da kada se koeficijenti tužilaca pomnože sa cenom rada, plate nisu odgovarale visini minimalne zarade, na osnovu čega su izveli zaključak da u koeficijentima za obračun plate tužiocima nisu bile sadržane predmetne naknade i iz ovih razloga su usvojili tužbene zahteve u opredeljenim iznosima.

Prema stanovištu Vrhovnog kasacionog suda, revizijom se osnovano ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno prava.

Odredbom člana 1. stav 1. tačka 3. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16) koji se primenjuje i na škole-ustanove osnovane radi obezbeđivanja i ostvarivanja prava utvrđenih zakonom i ostvarivanja drugog zakonom utvrđenog interesa u oblasti obrazovanja, propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja izeđu ostalih i zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta Republike, autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave. Članom 4. stav 2. istog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži i dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.

Koeficijenti za obračun i isplatu plate zaposlenih u školama određeni su Uredbom o koeficijentima za obračun i isplatu plata zaposlenih u javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 44/01 sa izmenama). Vlada Republike Srbije i reprezentativni sindikati zaključili su Poseban kolektivni ugovor za zaposlene u osnovnim i srednjim školama i domovima učenika („Službeni glasnik RS“ br. 21/15 i 92/20) kojim su pored ostalog uredili prava, obaveze i odgovornosti iz rada i po osnovu rada zaposlenih u osnovnim školama, srednjim školama i domovima učenika, kojima se sredstva za plate obezbeđuju u budžetu Republike Srbije. Međutim, imajući u vidu da istim nije ugovoreno i pravo zaposlenih na isplatu naknada za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, proizlazi da kada su u pitanju navedene naknade na zaposlene u školama se primenjuju odredbe Zakona o platama u državnim organima i javnim službama. Ovim zakonom je propisano da koeficijent izražava složenost poslova, odgovornost, uslove rada i stručnu spremu, kao i da sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Takođe, iako se iz koeficijenata osnovne plate tužilaca i u isplatnim listama, ne vidi koji procenat ili nominalni iznos predstavljaju navedene naknade, sama ta činjenica ne stvara osnov za njihovu isplatu na način kako su to nižestepeni sudovi utvrdili (parametrima najpovoljnijih kriterijuma u uporednim važećim kolektivnim ugovorima u RS za javna komunalna preduzeća), niti podrazumeva da deo koeficijenata tužilaca pouzdano ne sadrži predmetne troškove. Kod ovako utvrđene činjenične i pravne situacije, po oceni Vrhovnog kasacionog suda tužioci nemaju pravo na tražene naknade, jer im je tužena platu obračunavala i isplaćivala u skladu sa utvrđenim koeficijentima (u kojima su prema zakonskoj odredbi sadržani dodaci za ishranu i regres), zbog čega su presude preinačene, a tužbeni zahtevi tužilaca odbijeni kao neosnovani.

Iz navedenih razloga, primenom člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Tužena je uspela u postupku, te su tužioci obavezani da joj naknade parnične troškove u iznosu od 36.000,00 dinara, primenom člana 153, 154, 163. i 165. stav 2. ZPP. Tuženoj su dosuđeni opredeljeni troškovi koji obuhvataju: sastav žalbe i revizije po 18.000,00 dinara, prema Tarifi o nagradama i naknadama za rad advokata („Službeni glasnik RS“ broj 121/12...37/21). Tužioci nisu obavezani na plaćanje sudskih taksi, jer su oslobođeni plaćanja istih u ovom postupku, primenom člana 14. Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ broj 128/24...95/18).

Predsednik veća – sudija

Biserka Živanović,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić