Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2045/20 od 17.03.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 3522/19 od 19.05.2020. godine, u delu stava prvog izreke kojim je obavezana tužena da tužiocu isplati zaostalu razliku plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.11.2013. godine do 30.11.2016. godine, u pojedinačnim mesečnim iznosima navedenim u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom od dana dospelosti do isplate, u delu stava drugog izreke, kojim je obavezana tužena da na iznose iz stava prvog izreke ove presude, u korist tužioca obračuna i uplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje doprinose za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje doprinose za obavezno zdravstveno osiguranje i Nacionalnoj službi za zapošljavanje doprinose za osiguranje za slučaj nezaposlenosti, kao i u delu stava trećeg izreke za iznos od 17.173,00 dinara. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava prvog i drugog izreke i to tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev u delu kojim je traženo da se obaveže tužena da tužiocu na ime razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.11.2013. godine do 30.11.2016. godine, isplati pojedinačne iznose navedene u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog iznosa do isplate, da na navedene iznose u korist tužioca obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, obavezno zdravstveno osiguranje i doprinose za osiguranje za slučaj nezaposlenosti i iste uplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje, Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje i Nacionalnoj službi za zapošljavanje, kao i u preostalom delu stava trećeg izreke, kojim je tuženi obavezan da tužiocu na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 269.035,00 dinara. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove drugostepenog postuka u iznosu od 31.020,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, stava drugog i trećeg izreke, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu odluku iz stava drugog i trećeg drugostepene presude u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US i 55/14) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju utvrđenom u toku prvostepenog postupka, tužilac je rešenjem Ministarstva unutrašnjih poslova – Direkcija policije .../... broj ...-.../... od 01.07.2006. godine, raspoređen sa 01.07.2006. godine na radno mesto ... (OSL), u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprava kriminalističke policije, u kojoj službi je radio i u utuženom periodu. Tužiocu je plata isplaćivana za obavljene poslove u ovoj službi u iznosima koji se navode u obračunskim listama koje je tužilac dostavio uz tužbu. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, prvostepeni sud je utvrdio visinu prosečne plate koju bi tužilac ostvario na radnom mestu na kome je radio pre stupanja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, te je utvrdio da postoji razlika između plate koja mu je isplaćena u periodu potraživanja i dvostruke plate prema ranijem radnom mestu.

U skladu sa utvrđenim činjeničnim stanjem, s pozivom na odredbu člana 3. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, odredbu člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela, te odredbe člana 154 i 172. Zakona o obligacionim odnosima i člana 164 i 105. Zakona o radu, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za isplatu razlike u zaradi tužioca u ukupnom iznosu od 2.231.572,23 dinara u odnosu na prethodno radno mesto do dvostrukog iznosa osnovne zarade, prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko- finansijske struke.

Drugostepeni sud je radi upotpunjenja činjeničnog stanja održao raspravu na nosnovu ovlašćenja iz člana 383. stav 4. ZPP, nakon čega je zaključio da je tužbeni zahtev tužioca delimično osnovan, kao u potvrđujućem delu stava prvog izreke drugostepene presude, dok je u preostalom delu neosnovan tužbeni zahtev tužioca, kao u odbijajućem delu pobijane drugostepene presude (stava drugog izreke). Prema stanovištu tog suda, tužilac je u utuženom periodu imao pravo na platu u dvostrukom iznosu shodno članu 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, a time i na razliku plate ako je dvostruka plata koju je ostvario u vreme pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala veća od plate koju je ostvario u posebnoj organizacionoj jedinici državnog organa nadležnog za suzbijanje organizovanog kriminala. Prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka osnovna plata tužioca u junu 2006. godine je iznosila 28.080,57 dinara, a nakon prelaska u službu u avgustu 2006. iznosila je 27.218,03 dinara iz čega sledi da tužilac u utuženom periodu nije primao dvostruko veću platu u odnosu na prethodno radno mesto u iznosu kako je to određeno u izreci drugostepene presude, zbog čega mu i pripada razlika između dvostruke plate koju je ostvario u junu 2006. godine, kao prethodnom radnom mestu, neposredno pre prelaska na novo radno mesto u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i isplaćene plate za sporni period.

Ceneći revizijske navode tužene, Vrhovni kasacioni sud zaključuje da tužilac osnovano osporava pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/2005... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“, br. 72/09 ... 32/13), koja je važila u utuženom periodu, lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Saglasno stavu 2. navedenog člana zakona, plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada.

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, propisano je da se plata starešine Službe i zamenika Starešine službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u Službi koji nema svojstvo ovlašćenog službenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana Uredbe, predviđeno je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plata u smislu stava 1. – 4. ovog člana, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarila na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužioca, kao lica zaposlenog u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarivao u spornom periodu (od 01.11.2013. do 30.11.2016. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radnom mestu u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud ocenio da tužilac u utuženom periodu ima pravo na platu u dvostrukom iznosu shodno članu 2. Uredbe i na razliku plate samo ako je dvostruka plata koju je ostvario u vreme pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala veća od plate koju je ostvario u posebnoj organizacionoj jedinici državnog organa nadležnog za suzbijanje organizovanog kriminala, što ovde nije bio slučaj jer je plata tužioca u junu 2006. godine iznosila 28.080,57 dinara, a nakon prelaska u službu u avgustu 2006. iznosila je 27.218,03 dinara, zbog čega mu po stanovištu tog suda pripada samo razlika između dvostruke plate koju je ostvario u junu 2006. godine, kao prethodnom radnom mestu i isplaćene plate za sporni period.

Po stanovištu Vrhovnog kasacionog suda pravilan je zaključio prvostepenog suda da tužiocu pripada pravo na isplatu neisplaćene razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.11.2013. do 30.11.2016. godine u ukupnom iznosu od 2.231.572,23 dinara sa dosuđenom zateznom kamatom, u svemu prema sadržini nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke.

Kod takvog stanja stvari, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak prvostepenog suda da je tužbeni zahtev osnovan, zbog čega je primenom člana 416. stav 1. ZPP, drugostepena presuda preinačena u stavu drugom i trećem izreke tako što je odbio žalbu tužene i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 3522/19 od 19.05.2020. godine u delu kojim je obavezana tužena da tužiocu pored iznosa od 129.107.40 dinara sa kamatom, koji je dosuđen u stavu prvom izreke presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2045/20 od 17.03.2021. godine, isplati i razliku do iznosa od 2.231.572,23 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno dosuđene mesečne iznose i obavezao tuženu da u korist tužioca izvrši uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.11.2013. do 30.11.2016. godine na razliku iznosa od 129.107.40 dinara do ukupno dosuđenog iznosa od 2.231.572,23dinara, kao i da tužiocu na ime troškova postupka isplati razliku između iznosa od 17.173,00 dinara do 286.208,00 dinara.

Tužiocu, prema uspehu u revizijskom postupku, primenom odredbi čl. 153, 154. i 163. ZPP pripada pravo na naknadu troškova revizijskog postupka u ukupnom iznosu od 213.000,00 dinara, i to za sastav revizije u iznosu od 18.000,00 dinara i za sudsku taksu na reviziju i odluku po reviziji po 97.500,00 dinara, prema važećoj Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata i Taksenoj tarifi iz Zakona o sudskim taksama. Iz navedenih razloga, primenom člana 165. stav 2. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Branislav Bosiljković,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić