U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dragane Marinković, predsednika veća, Marine Milanović i Zorice Bulajić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Stefan Matović, advokat iz ..., protiv tuženog Univerzitetski klinički centar Kragujevac, koga zastupa Državno pravobranilaštvo, radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 139/23 od 22.03.2023. godine, u sednici veća održanoj 14.09.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 139/23 od 22.03.2023. godine.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužilje za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Kragujevcu P1 1489/21 od 26.09.2022. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilje i obavezan tuženi da tužilji isplati na ime neisplaćene naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period od 01.07.2018. godine do 01.07.2021. godine, na pojedinačno opredeljene iznose sa zakonskom zateznom kamatom. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 82.500,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 139/23 od 22.03.2023. godine, preinačena je prvostepena presuda, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje da se obaveže tuženi da joj na ime neisplaćene naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period od 01.07.2018. godine do 01.07.2021. godine, isplati pojedinačne opredeljene iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate i obavezana je tužilja da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 36.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), Vrhovni sud je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je zaposlena kod tuženog na neodređeno vreme na radnom mestu ..., sa koeficijentom za obračun i isplatu plate 7,34. U spornom periodu, u obračunima plata tužilje nisu posebno iskazivani troškovi ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Obračun plate tuženi je vršio tako što je osnovicu množio sa koeficijentom radnog mesta tužilje, nakon čega je celokupno obračunatu platu sa uvećanjima i naknadama upoređivao sa minimalnom zaradom i po potrebi vršio korekciju do iznosa minimalne zarade.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev prema obračunu iz (dopunskog) nalaza i mišljenja sudskog veštaka, prema parametrima iz Opšteg kolektivnog ugovora („Službeni glasnik RS“ br. 22/97...31/01), a usled nedostatka konkretne regulative.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje za isplatu navedenih naknada, zaključujući da joj je plata isplaćena prema koeficijentu utvrđenom u skladu sa odredbama Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, u kojem su sadržane navedene naknade, a da važećim posebnim kolektivnim ugovorom nije predviđeno ovo pravo zaposlenih, zbog čega tužilja ne može sa uspehom da traži isplatu ovih troškova.

Neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 2. stav 2. Zakona o radu, propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno. S obzirom da je tuženi javna služba, to se po oceni Vrhovnog suda na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01, sa novelama).

Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.) odredbom člana 1, između ostalog propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni sud nalazi da je tužilji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, a kako to pravilno zaključuje i drugostepeni sud. Takođe, činjenica da se iz koeficijenta osnovne plate za tužilju od 7,34 i u isplatnim listama, ne vidi koji procenat ili nominalni iznos predstavljaju navedene naknade, ne stvara osnov za njihovu isplatu na način kako to tužilja traži (prema parametrima iz Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine), niti podrazumeva da deo koeficijenta tužilje pouzdano ne sadrži predmetne troškove.

Suprotno navodima revizije, u konkretnoj situaciji se ne radi o derogiranju imperativnih odredaba, jer kada Posebni kolektivni ugovori za zdravstvene ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave iz 2015. godine, 2019. godine i 2020. godine, koji su bili u primeni u spornom periodu, nisu predviđali, niti propisivali pravo zaposlenih na naknadu navedenih troškova, a imajući u vidu prethodno citirane odredbe zakona, proizlazi da se za zaposlene u ovoj radnoj sredini (za zarade i druga primanja) primenjuju odredbe Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, a kojim je između ostalog propisano i da koeficijent izražava složenost poslova, odgovornost, uslove rada i stručnu spremu, kao i da sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Odbijen je zahtev tužilje za naknadu revizijskih troškova, jer nije uspela u postupku po reviziji, pa je primenom člana 165. ZPP odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković,s.r.

Za tačnost otpravka

zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković