OBAVEZUJE SE tužena da na ime troškova celokupnog postupka isplati tužilji iznos od 196.992,00 dinara u roku od 15 dana od dostavljanja prepisa presude, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 1067/2023 od 08.03.2023. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena presuda Osnovnog suda u Vranju P1 6/22 od 14.12.2022. godine kojom je odbijen tužbeni zahtev kojom je tužilja tražila da se tužena obaveže da, na ime potraživanja koje ima prema Zdravstvenom centru Vranje po rešenju Osnovnog suda u Vranju II 4198/17 od 25.07.2017. godine, plati neisplaćenu naknadu za prekovremeni rad ostvaren po pozivu za period od septembra 2013. godine do februara 2016. godine u određenim novčanim iznosima za pojedine mesece označenog perioda sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos od njihove dospelosti do isplate (stav prvi izreke) kao i da joj na ime duga plati neisplaćene troškove parničnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju P1 893/15 u iznosu od 48.668,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 25.07.2017. godine do isplate i troškove izvršnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju II 4198/17 u iznosu od 7.033,00 dinara (stav drugi izreke) i obavezana tužilja da isplati tuženoj troškove parničnog postupka u iznosu od 42.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate (stav treći izreke).

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je, zbog pogrešne primene materijalnog prava, blagovremeno izjavila reviziju predviđenu članom 404. ZPP (posebna revizija).

Po oceni Vrhovnog suda, navodi revidenta osnovano ukazuju da pobijana presuda odstupa od pravnosnažnih presuda donetih u istim činjeničnopravnim sporovima, tako da je o posebnoj reviziji tužilje potrebno odlučivati radi ujednačavanja sudske prakse.

Iz tog razloga, na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je tužiljina revizija osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Osnovnog suda u Vranju II 4198/17 od 25.07.2017. godine određeno je izvršenje na novčanim sredstvima na računu izvršnog dužnika Zdravstvenog centra Vranje, radi naplate novčanog potraživanja tužilje iz radnog odnosa sa izvršnim dužnikom, utvrđenog pravnosnažnom i izvršnom presudom Osnovnog suda u Vranju P1 893/15 od 18.01.2017. godine i dosuđenih parničnih troškova sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti označene presude. Istim rešenjem određeni su troškovi izvršnog postupka. Izvršenje sprovodi javni izvršitelj koji je 25.08.2017. godine doneo zaključak o sprovođenju izvršenja II 1746/17. Izvršenje nije sprovedeno, a račun izvršnog dužnika je u neprekidnoj blokadi od 13.12.2016. godine. 1827 dana Tužena je osnivač tužiljinog poslodavca koji se pretežno finansira iz ustupljenih javnih prihoda - doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje, uplaćenih Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev. Po stanovištu sudova, uslovi za solidarnu odgovornost tužene za obaveze tužiljinog poslodavca - izvršnog dužnika, u smislu člana 14. stav 3. Zakona o stečaju, nisu ispunjeni sve dok se izvršni postupak ne obustavi iz razloga propisanih članom 129. stav 1. tačke 4. i 6. Zakona o izvršenju i obezbeđenju, odnosno ako stranka koja je pravno lice prestala da postoji, a nema pravnog sledbenika ili ako je izvršenje postalo nemoguće, ili ne može da se sprovede iz drugih razloga (propao je predmet izvršenja, izvršni dužnik nema imovinu i slično).

Po oceni Vrhovnog suda, osnovani su navodi revidenta o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 14. stav 3. Zakona o stečaju uspostavljena je zakonska solidarna odgovornost osnivača pravnog lica nad kojim se ne sprovodi stečajni postupak. Prema stavu 1. tog člana, stečajni postupak se ne sprovodi prema pravnim licima čiji je osnivač Republika Srbija, Autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a koja se isključivo ili pretežno finansiraju kroz ustupljene javne prihode ili iz republičkog budžeta, odnosno budžeta autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave.

Zakonska solidarna odgovornost osnivača, predviđena navedenom odredbom, aktivira se bez ispunjenja nekog dodatnog uslova, kada se u odnosu na pravno lice nad kojim se sprovodi stečajni postupak ostvari neki od uslova za otvaranje stečaja propisanih članom 11. Zakona o stečaju.

Odredbom člana 414. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da svaki dužnik solidarne obaveze odgovara poveriocu za celu obavezu a poverilac može zahtevati njeno ispunjenje od koga hoće sve dok ne bude u potpunosti ispunjena, ali kad jedan dužnik ispuni obavezu, ona prestaje i svi se dužnici oslobađaju.

U konkretnom slučaju, tužena je osnivač Zdravstvenog centra Vranje, tužiljinog poslodavca koji je pravnosnažnom i izvršnom sudskom odlukom obavezan na isplatu novčanog potraživanja tužilje iz radnog odnosa. Poslodavac tužilje se pretežno finansira iz ustupljenih javnih prihoda (doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje) dobijenih od Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje. Tužiljin dužnik je u neposrednoj blokadi duži vremenski period, zbog čega je ispunjen uslov za otvaranje stečaja predviđen članom 11. stav 2. tačka 1. i stav 3. Zakona o stečaju, ali se nad njim stečajni postupak ne može sprovesti u smislu člana 14. stav 1. tog zakona, zbog čega je nstala solidarna odgovoronost tužene propisana trećim stavom tog člana za obaveze tužiljinog poslodavca utvrđene izvršnom ispravom.

Pravno stanovište nižestepenih sudova koje solidarnu odgovornost tužene propisanu članom 14. stav 3. Zakona o stečaju dovodi u vezu i uslovljava obustavom izvršnog postupka protiv pravnog lica čiji je osnivač tužena, nije prihvatljivo. Takvo pravno stanovište nema utemeljenje u navedenoj zakonskoj odredbi, a njegova primena značila bi isključenje solidarne odgovornosti tužene i uspostavljanje njene supsidijerne obaveze.

Sledstveno izloženom, na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u drugom stavu izreke.

Odluka o troškovima celokupnog postupka, sadržana u trećem stavu izreke, doneta je na osnovu člana 165. stav 2. u vezi sa članovima 153. stav 1. i 154. ZPP. Tužilji su dosuđeni troškovi za sastav tužbe i jednog podneska u iznosu od po 9.000,00 dinara, žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara; zastupanja na četiri održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara i tri neodržana ročišta u iznosu od po 6.000,00 dinara; predujma za veštačenje u iznosu od 7.000,00 dinara i sudske takse za tužbu, prvostepenu presudu, žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 12.499,00 dinara, reviziju i odluku po reviziji u traženim iznosima od po 12.998,00 dinara.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić