-za mesec decembar 2011. godine iznos od 7.236,27 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.01.2012. godine pa do isplate;

-za mesec januar 2012. godine iznos od 7.243,18 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.02.2012. godine pa do isplate;

-za mesec februar 2012. godine iznos od 6.933,19 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.03.2012. godine pa do isplate;

-za mesec mart 2012. godine iznos od 5.878,94 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.04.2012. godine pa do isplate;

-za mesec april 2012. godine iznos od 8.833,31 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.05.2012. godine pa do isplate;

-za mesec maj 2012. godine iznos od 8.360,80 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.06.2012. godine pa do isplate;

-za mesec jun 2012. godine iznos od 6.213,37 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.07.2012. godine pa do isplate;

-za mesec jul 2012. godine iznos od 6.208,32 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.08.2012. godine pa do isplate;

-za mesec avgust 2012. godine iznos od 6.541,13 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.09.2012. godine pa do isplate;

-za mesec septembar 2012. godine iznos od 6.245,72 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.10.2012. godine pa do isplate;

-za mesec oktobar 2012. godine iznos od 2.465,03 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.11.2012. godine pa do isplate, u roku od 15 dana.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu naknadi troškove celog parničnog postupka od ukupno 150.045,00 dinara u roku od 15 dana.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 1211/14 od 08.06.2016. godine koja je ispravljena rešenjem toga suda P1 1211/14 od 10.02.2017. godine, utvrđeno je da je tužba u delu isplate zarade iz dobiti za 2011. i 2012. godinu povučena i postupak u tom delu obustavljen. Odbijen je tužbeni zahtev za isplatu manje isplaćene zarade za periiod od aprila 2011. godine zaključno sa oktobrom 2012. godine prema pojedinačnim mesečnim iznosima sa zateznom kamatom od dospelosti do isplate kao i zahtev za naknadu troškova parničnog postupka sa zateznom kamatom od presuđenja pa do isplate. Tužilac je obavezan da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 10.030,00 dinara.

Apelacioni sud u Novom Sadu je presudom Gž1 1431/18 od 13.05.2019. godine, odbio žalbu tužioca i potvrdio presudu Osnovnog suda u Novom Sadu P1 1211/14 od 08.06.2016. godine ispravljenu rešenjem toga suda od 10.02.2017. godine, u odbijajućem delu i u obavezujućem delu odluke o troškovima.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju, s pozivom na član 404. stav 1. ZPP, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda ispunjeni su uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 404. stav 1. ZPP. Naime, pravni stav zauzet u pobijanoj odluci kojim je odlučeno o pravu tužioca na isplatu manje isplaćene zarade za traženi period, odstupa od ustaljene sudske prakse.

Na osnovu člana 404. stav 2. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, br.72/11...55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tužene od 01.06.2006. do 15.10.2012. godine, kada mu je prestao radni odnos na osnovu sporazuma o prestanku radnog odnosa od 27.09.2012. godine uz isplatu naknade u iznosu od 2.892.136,29 dinara, umanjenu za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje na teret zaposlenog. U periodu od 01.11.2009. do januara 2013. godine, tuženi je donosio pojedinačne odluke o utvrđivanju vrednosti koeificijenta 1. osnovne zarade. Utvrđivanje cene rada za koeficijent 1 osnovne zarade po navedenim odlukama, vršeno je na osnovu kretanja indeska troškova života i potrošačkih cena. Članom 9. Socijalnog programa od 17.06.2008. godine koji su zaključili Vlada RS, tuženi, reprezentativni sindikati kod poslodavca i reprezentativni sindikati na nivou Republike Srbije i Grada, propisano je da se tuženi kao poslodavac obavezuje da odmah nakon preuzimanja „BB“ izvrši jednokratno i trajno povećanje zarade zaposlenih u visini od 15%, a u odnosu na mesec koji je prethodio preuzimanju „BB“ AD uz obavezu da tako utvrđene zarade ubuduće usklađuje sa indeksom troškova života i realnog rasta u skladu sa rezultatima poslovanja i rastom bruto društvnog proizvoda u periodu važenja ovog SP (17.06.2008. – 31.12.2012. godine).

Prema članu 10. Socijalnog programa (SP), poslodavac se obavezao da obezbedi da se realna vrednost zarada koja je utvrđena članom 9. ovog SP ne smanjuje. Poslodavac se obavezao da će zaposlenima svake godine po završnom računu isplaćivati zaradu iz dobiti – profita u visini od najmanje 10% od iste, ostvarene po godišnjem obračunu, a srazmerno učešću njihovih zarada u godišnjem fondu zarada.

Tuženi je preuzeo „BB“ AD 11.02.2009. godine i u spornom periodu isplaćivao je tužiocu zaradu u skladu sa ugovorom odnosno aneksima ugovora o radu, odredbama KU i opštim aktima kojima je uređena isplata zarade i drugih primanja kod tuženog. Tuženi je 21.05.2009. godine pod br. 01-1/1192-1 doneo Pravilnik o isplati premije zaposlenima u „BB“ AD u kome je osnovnim odredbama predviđeno da se Pravilnik uvodi isključivo radi rešavanja pitanja vezanih za nagrađivanje zaposlenih (sva ostala pitanja regulišu se kolektivnim ugovorom), s ciljem da se u kratkoročnoj i dugoročnoj perspektivi dostigne povećanje nivoa motivacije zaposlenih za povećanje uspešnosti društva i povećanje nivoa lične uspešnosti zaposlenih. Ovim Pravilnikom predviđene su četiri vrste motivacionog nagrađivanje za dostizanje posebnih ciljeva u društvu: kvartalna premija, godišnja premija, projektna premija i premija za posebna dostignuća, pri čemu je konstatovano da premije nisu stalni deo zarade zaposlenih i da se isplaćuju na osnovu posebne odluke generalnog direktora u slučaju stabilnog finansijskog stanja društva. Pod nestabilnim finansijskim stanjem društva podrazumeva se sistemski negativan rezultat – dva i više meseca za redom. Na osnovu odluke br.01-1/996 od 30.04.2009. godine koju je doneo generalni direktor tuženog, tuženi je svim zaposlenima sem menadžera prve i druge grupe isplatio jednokratni dodatak na aprilsku zaradu u visini od 15% vrednosti osnovne zarade utvrđene članom 42. KU za „BB“ AD za april mesec. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka finansijske struke utvrđena je visina potraživanja tužioca po osnovu neizvršenog jednokratnog i trajnog uvećanja zarada od 15% po članu 9. SP u spornom periodu u pojedinačno opredeljenim mesečnim neto iznosima koji ukupno iznose 119.254,06 dinara. Po osnovu premije i bonusa tužilac je u navedenom periodu primio ukupno 81.239,05 dinara.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da je tužbeni zahtev tužioca neosnovan, sa obrazloženjem da Socijalni program nema značaj opšteg akta koji se neposredno primenjuje, jer se njime ne uređuju prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih, već predstavlja akt kojim se utvrđuje sistem mera i aktivnosti na obezbeđivanju prava zaposlenih za čijim je radom prestala potreba i druge aktivnosti.

Stanovište nižestepenih sudova nije pravilno. Socijalni program za „BB“ AD ..., na osnovu Sporazuma Vlade Republike Srbije i Vlade Ruske Federacije o saradnji u oblasti naftne i gasne privrede, Protokola o osnovnim uslovima kupovine od strane OAO „VV“ akcija Kompanije „BB“, AD ..., koja čine 51 osnivačkog kapitala, kao i Kolektivnog ugovora za „BB“ AD ..., potpisnici su u ime Vlade Republike Srbije – Ministarstvo rudarstva i energetike Republike Srbije, u ime Društva za potraživanje, proizvodnju, preradu, distribuciju i promet nafte i naftnih derivata i istraživanje i proizvodnju prirodnog gasa „BB“, AD ... – predsednik Upravnog odbora i generalni direktor, reprezentativni sindikati kod poslodavca: jedinstvena sindikalna organizacija „BB“ AD ... i jedinstvena sindikalna organizacija „GG“ ..., reprezentativni sindikati na nivou Republike Srbije i grane, Samostalni sindikat radnika energetike i „DD“ Srbije i sindikat hemije, nemetala, energetike i rudarstva – UGS „ĐĐ“. S obzirom na potpisnika ovog programa, određenje njegovog trajanja (do 31.12.2012. godine) i sadržinu programa može se zaključiti da je u pitanju Poseban kolektivni ugovor iz člana 246. Zakona o radu (Zakon o radu iz 2005. godine). Po članu 256. istog zakona, opšti i poseban kolektivni ugovor neposredno se primenjuju i obavezuju sve poslodavce koji su u vreme zaključivanja kolektivnog ugovora članovi udruženja poslodavaca – učesnika kolektivnog ugovora.

U članu 6. stav 2. Socijalnog programa predviđeno je da će se ovaj socijalni program primenjivati kao samostalni opšti akt, čija je važnost do 31.12.2012. godine. Članom 9. poslodavac se obavezuje da odmah nakon preuzimanja NIS-a izvrši jednokratno i trajno povećanje zarada zaposlenih u visini od 15% a u odnosu na mesec koji je prethodio preuzimanju BB, uz obavezu da tako utvrđene zarade ubuduće usklađuje sa indeksom troškova života plus realan rast u skladu sa rezultatima poslovanja i rastom bruto društvenog proizvoda u periodu važenja ovog socijalnog programa.

Imajući u vidu učesnike (potpisnike) vreme njegovog trajanja (3 godine do 31.12.2012. godine), naročito sadržinu programa (definisanje delatnosti, kotiranja akcija, preuzimanje akcija, zaštite radnog odnosa, zaštite ekonomskog i socijalnog položaja zaposlenih, standard zaposlenih, višak zaposlenih, procenat uvećanja zarade), socijalni program se može upodobiti kolektivnom ugovoru iz člana 247. Zakona o radu („Sl. glasnik RS“, br.24/05), u vezi člana 240. Zakona o radu, jer se njime određuju prava i obaveze iz radnog odnosa.

Bez obzira na naziv akta (pogrešno obeležavanje ne škodi) ovako zaključeni socijalni program ima karakter opšteg akta – kolektivnog ugovora koji je tuženi prvobitno priznao ispunjavajući ga (takvo određenje dali su i njegovi potpisnici u članu 6. stav 2) i primenjuje se neposredno. Imajući u vidu da je poslodavac u ovako potpisanom aktu predvideo povećanje zarada zaposlenih jednokratno i trajno i da svoju obavezu nije ispunio (osim za jedan mesec) tužilac osnovano potražuje isplatu razlike u zaradi. Ovo potraživanje predstavlja razliku između isplaćene zarade po aneksima ugovora o radu i zarade koja bi tužiocu pripala po zaključenom socijalnom programu (kojim je poslodavac predvideo povećanje zarada zaposlenih jednokratno i trajno u visini od 15%) i zastareva za tri godine (član 196. Zakona o radu). Imajući u vidu navedeno, kao i datum podnošenja tužbe, revizijski sud je preinačio nižestepene presude i tužiocu dosudio traženu naknadu u iznosima utvrđenim nalazom i mišljenjem sudskog veštaka.

Na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Kako je Vrhovni kasacioni sud preinačio nižestepene presude, to je na osnovu člana 165. stav 2. ZPP i članova 153. i 154. ZPP, odlučio o svim troškovima postupka, pa je obavezao tuženu da tužiocu naknadi troškove u ukupnom iznosu od 138.045,00 dinara. Troškovi postupka se odnose na sastav tužbe 6.000,00 dinara, za sastav dva obrazložena podneska po 6.000,00 dinara, odnosno ukupno 12.000,00 dinara, za zastupanje na četiri održana ročišta po 7.500.000,00 dinara (30.000,00 dinara), za pristup na tri neodržana ročišta po 3.750,00 dinara (13.500.000,00 dinara), na ime troškova veštačenja 16.000,00 dinara, za sastav žalbe 12.000,00 dinara i za sastav revizije 24.000,00 dinara, na osnovu Tarifnog broja 13, 15. i 16. Tarife o nagradama i naknadama za rad advokata („Sl. glasnik RS“, br.121/12). Takođe mu pripadaju troškovi sudskih taksi na tužbu od 4.060,00 dinara i presudu 12.185,00 dinara, na reviziju 8.120,00 dinara i na revizijsku odluku 12.185,00 dinara prema Tarifnom broju 1, tačka 1. i 5. Tarifnom broju 2, tačka 1. i 11. Taksene tarife Zakona o sudskim taksama („Sl. glasnik RS“, br.28/94 ...106/15).

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić