O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2351/19 od 16.06.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da mu tužena isplati na ime naknade štete za manje isplaćene plate koje je tužilac ostvario po osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu u periodu od 13.04.2014. godine do 28.02.2017. godine, iznos od 2.203.094,98 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne opredeljene iznose, bliže određene ovim stavom izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tužena da na utvrđene novčane iznose manje isplaćene plate tužiocu za period od 13.04.2014. godine do 28.02.2017. godine, uplati doprinose za obavezno penzijsko invalidsko osiguranje kod Republičkog fonda PIO u visini na dan uplate. Stavom trećim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da mu tužena naknadi troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 234.300,00 dinara, dok je stavom četvrtim izreke, obavezan tužilac da tuženoj na ime troškova nastalih u postupku po žalbi, isplati iznos od 33.000,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3572/20 od 18.12.2020. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca, potvrđena prvostepena presuda i odbijeni kao neosnovani zahtevi tužioca i tužene za naknadu troškova postupka po žalbi.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavio tužilac zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o istoj odlučuje primenom odredbe člana 404. ZPP.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su ispunjeni uslovi iz člana 404. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 55/14), za odlučivanje o reviziji kao o izuzetno dozvoljenoj radi ujednačavanja sudske prakse, budući da je Vrhovni kasacioni sud u više odluka izrazio stav u situaciji da kada je tužilac raspoređen u službu za organizovan kriminal, dotadašnja plata sa mesta sa kog je premešten u odnosu na sadašnju platu, prati promene prethodne plate.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tužene, a rešenjem tužene od 03.04.2012. godine sa poslova radnog mesta ... u Odeljenju za integraciju i aplikativnu podršku Uprave za informacione tehnologije Sektora za analitiku, telekomunikacione i informacione tehnologije, trajno je premešten na radno mesto ... u Odeljenju za saradnju sa Haškim tribunalom, operativnu analitiku, logističke poslove i dokumentovanje u Službi za otkrivanje ratnih zločina, Uprave kriminalističke policije. Tužiocu je na prethodnom radnom mestu isplaćivana plata prema ukupnom koeficijentu 30,54, a nakon premeštaja u Službu za otkrivanje ratnih zločina ukupni koeficijent za isplatu plate tužiocu je 32,78. U ovom postupku tužilac potražuje razliku plate koju je ostvario u utuženom periodu obračunate po koeficijentima utvrđenim Pravilnikom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova i dvostrukog iznosa plate koju je ostvarivao na poslovima sa kojih je stupio na rad u organizacionu jedinicu tužene nadležnu za otkrivanje ratnih zločina. Tokom postupka je izveden dokaz veštačenjem od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke, koji je dao mišljenje da visina pozitivne neto razlike plate tužioca koju je ostvario neposrednom primenom zakona i uredbe u odnosu na isplaćeni iznos plate za navedeni utuženi period, bez uvećanja zarade, minulog rada i slično, iznosi 2.203.094,98 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev sa zaključkom da iznosi koje tužilac potražuje nisu pravilno utvrđeni i ne predstavljaju razliku između plate koju je tužilac primio i plate koja mu pripada prema članu 2. Uredbe o platama lica koja vrše funkciju i obavljaju poslove u tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine, s obzirom da se prema naznačenoj odredbi navedena razlika utvrđuje između dvostruke plate prema prethodnom radnom mestu i osnovne plate koju je zaposleni primao u utuženom periodu.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pogrešno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo.

Zakon o radu u članu 104. stav 1. propisuje da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Članom 2. stav 2. Uredbe o platama lica koja vrše funkciju i obavljaju poslove u tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“, br 97/2003...67/2005), propisano je da plata starešine Službe i zamenika starešine Službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici, obračunava se i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad.

Sledeći navedeni normativni okvir, Vrhovni kasacioni sud je zauzeo stanovište da se pomenutom Uredbom ustanovljava pravo tužiocu, kao ovlašćenom službenom licu zaposlenom u Službi za otkrivanje ratnih zločina, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvario u spornom periodu (od aprila 2014. godine zaključno sa februarom 2017. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva, da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu, posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u Službi za otkrivanje ratnih zločina.

Vrhovni kasacioni sud ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radno mesto u Službi za otkrivanje ratnih zločina. Naime, nižestepeni sudovi smatraju da se kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu uzima samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za otkrivanje ratnih zločina, pri čemu nisu od uticaja, niti se uzimaju u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna. U tom smislu tužiocu pripada pravo na naknadu štete zbog neosnovano umanjene plate za period od 13.04.2014. godine do 28.02.2017. godine u ukupnom iznosu od 2.203.094,98 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na svaki pojedinačni iznos, u visini utvrđenoj na osnovu nalaza sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke, te je tužena u obavezi da u korist tužioca, na ovu razliku plate uplati i doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 165. stav 2. ZPP odlučio i o troškovima celog postupka, pa je obavezao tuženu da isplati tužiocu na ime troškova parničnog postupka iznos od 716.760,00 dinara. Troškovi postupka se odnose na: sastav tužbe i jednog obrazloženog podneska po 16.500,00 dinara, zastupanje na osam održanih ročišta po 18.000,00 dinara, dva neodržana ročišta po 9.750,00 dinara, sastav žalbe i revizije po 33.000,00 dinara, prema Tarifi o nagradama i naknadama za rad advokata („Službeni glasnik RS“ broj 121/12...37/21). Tužiocu je prema opredeljenom zahtevu i važećoj Taksenoj tarifi dosuđeno i na ime sudskih taksi za tužbu, prvostepenu odluku, žalbu i drugostepenu odluku po 59.815,00 dinara i za reviziju i revizijsku odluku po 97.500,00 dinara. Tužiocu su priznati i troškovi veštačenja u iznosu od 20.000,00 dinara. Troškovi postupka su odmereni na osnovu člana 153, 154. i 163. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić