- za maj 2017. godine iznos od 4.002,26 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.06.2017. godine do isplate;

- za jun 2017. godine iznos od 4.002,26 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.07.2017. godine do isplate;

- za jul 2017. godine iznos od 3.672,66 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.08.2017. godine do isplate;

- za avgust 2017. godine iznos od 753,37 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.09.2017. godine do isplate;

- za septembar 2017. godine iznos od 3.837,31 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.10.2017. godine do isplate;

- za oktobar 2017. godine iznos od 3.884,55 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.11.2017. godine do isplate;

- za novembar 2017. godine iznos od 3.531,41 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.12.2017. godine do isplate;

- za decembar 2017. godine iznos od 3.790,38 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.01.2018. godine do isplate;

- za januar 2018. godine iznos od 3.908,09 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 28.02.2018. godine do isplate;

- za februar 2018. godine iznos od 3.437,24 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 31.03.2018. godine do isplate;

- za mart 2018. godine iznos od 4.143,52 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.04.2018. godine do isplate;

- za april 2018. godine iznos od 3.625,58 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.05.2018. godine do isplate;

- za maj 2018. godine iznos od 3.884,55 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.06.2018. godine do isplate;

- za jun 2018. godine iznos od 3.013,47 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.07.2018. godine do isplate;

- za jul 2018. godine iznos od 4.183,52 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.08.2018. godine do isplate;

- za avgust 2018. godine iznos od 1.506,73 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.09.2018. godine do isplate;

- za septembar 2018. godine iznos od 3.766,84 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.10.2018. godine do isplate;

- za oktobar 2018. godine iznos od 4.331,86 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.11.2018. godine do isplate;

- za novembar 2018. godine iznos od 3.955,18 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.12.2018. godine do isplate;

- za decembar 2018. godine iznos od 3.955,18 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.01.2019. godine do isplate;

- za januar 2019. godine iznos od 2.072,07 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 28.02.2019. godine do isplate;

- za februar 2019. godine iznos od 3.807,43 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.03.2019. godine do isplate;

- za mart 2019. godine iznos od 4.351,35 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.04.2019. godine do isplate;

- za april 2019. godine iznos od 2.072,07 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.05.2019. godine do isplate;

- za maj 2019. godine iznos od 4.351,35 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.06.2019. godine do isplate; kao i da se obaveže tužena da tužilji iznose iz prethodnog stava presude obračuna i uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje Republičkom fondu PIO prema stopama važećim na dan uplate i to:

- za oktobar 2016. godine iznos od 1.352,62 dinara

- za novembar 2016. godine iznos od 1.385,61 dinara

- za decembar 2016. godine iznos od 1.451,71 dinara

- za januar 2017. godine iznos od 1.397,11 dinara

- za februar 2017. godine iznos od 1.274,87 dinara

- za mart 2017. godine iznos od 1.590,05 dinara

- za april 2017. godine iznos od 1.205,01 dinara

- za maj 2017. godine iznos od 1.484,43 dinara

- za jun 2017. godine iznos od 1.484,43 dinara

- za jul 2017. godine iznos od 1.362,19 dinara

- za avgust 2017. godine iznos od 279,42 dinara

- za septembar 2017. godine iznos od 1.423,31 dinara

- za oktobar 2017. godine iznos od 1.440,77 dinara

- za novembar 2017. godine iznos od 1.309,79 dinara

- za decembar 2017. godine iznos od 1.405,85 dinara

- za januar 2018. godine iznos od 1.449,51 dinara

- za februar 2018. godine iznos od 1.274,24 dinara

- za mart 2018. godine iznos od 1.536,83 dinara

- za april 2018. godine iznos od 1.344,72 dinara

- za maj 2018. godine iznos od 1.440,77 dinara

- za jun 2018. godine iznos od 1.117,69 dinara

- za jul 2018. godine iznos od 1.536,83 dinara

- za avgust 2018. godine iznos od 558,85 dinara

- za septembar 2018. godine iznos od 1.397,11 dinara

- za oktobar 2018. godine iznos od 1.606,68 dinara

- za novembar 2018. godine iznos od 1.466,97 dinara

- za decembar 2018. godine iznos od 1.466,97 dinara

- za januar 2019. godine iznos od 768,53 dinara

- za februar 2019. godine iznos od 1.412,17 dinara

- za mart 2019. godine iznos od 1.613,91 dinara

- za april 2019. godine iznos od 768,53 dinara

- za maj 2019. godine iznos od 1.613,91 dinara

te zahtev tužilje za naknadu troškova parničnog postupka.

OBAVEZUJE SE tužilja da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 63.000,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema pismenog otpravka presude.

ODBIJA SE zahtev tužilje za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 7800/21 od 23.11.2022. godine, ispravljenom rešenjem istog suda od 16.12.2022. godine, stavom prvim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime ostvarenog a neisplaćenog armijskog dodatka, u periodu od 01.10.2016. do 01.05.2019. godine isplati pojedinačno navedene mesečne iznose sa pripadajućom kamatom od dospelosti svakog iznosa do isplate. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužilji na dosuđene iznose iz stava prvog izreke obračuna i uplati doprinose za PIO kod Republičkog fonda za PIO prema stopama važećim na dan uplate i to sve kao u prvom stavu. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da tužilji naknadi troškove parničnog postupka od 124.260,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 869/23 od 01.03.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 7800/21 od 23.11.2022. godine, ispravljena rešenjem istog suda od 16.12.2022. godine. Stavom drugim izreke, odbijeni su zahtevi tužilje i tužene za naknadu troškova postupka po žalbi, kao neosnovani.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je izjavila blagovremenu reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj, primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku. U odgovoru na reviziju, tužilac je osporio revizijske navode tužene, a troškove povodom sastava odgovora na reviziju je tražio i opredelio.

Imajući u vidu različitu sudsku praksu u istoj pravnoj situaciji izraženu u presudama na koje je revident ukazao, Vrhovni sud je ocenio da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi iz člana 404. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", br. 72/2011… 10/2023, u daljem tekstu: ZPP) da se revizija smatra izuzetno dozvoljenom, pa je radi potrebe ujednačavanja sudske prakse doneo odluku kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude, u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da je revizija tužene osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u spornom periodu bila u radnom odnosu, kao civilno lice na službi u VSCG - Vojna ustanova „Dedinje“ Beograd, na radnom mestu ... . Tužilji je vršena umanjena isplata zarade u visini od 15% sa pozivom na odredbe Zakona o privremenom uređenju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko – finansijske struke, utvrđeno je da je ukupno potraživanje tužioca po osnovu odbijanja po Zakonu o privremenom uređivanju osnovice za obračun i isplatu plate, odnosno zarade i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava u periodu od 01.09.2016. do 31.05.2019. godine, na ime umanjenja zarade iznosilo 116.482,94 dinara. Nižestepeni sudovi su usvojili tužbeni zahtev, ali pozivajući se na pravo tužioca na vojni dodatak od 15%.

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, osnovano se u reviziji ukazuje na to da su nižestepeni sudovi na utvrđeno činjenično stanje, nepravilno primenili materijalno pravo.

Naime, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev, ali se u obrazloženju presude poziva na akte tuženog izjašnjavajući se o pravu tužioca na vojni dodatak od 15%. Ovaj Zaključak prihvata i drugostepeni sud odbijajući žalbu tužene, ali nalazi da predmet tužbenog zahteva nije vojni dodatak, već naknada razlike, odnosno umanjenje zarade za sporni period, jer tužilac smatra da mu je neosnovano i protivzakonito umanjivana plata u visini od 15% pošto se po njegovim navodima tužena ne finansira iz budžetskih sredstava, već posluje po principu sticanja i raspodele dohotka. Međutim, ovakvi pravni stavovi nižestepenih sudova nisu prihvatljivi.

Naime, prema odredbama Zakona o Vojsci Srbije kojima se uređuje i organizacija Vojske Srbije, Vojska Srbije se organizuje u komande, jedinice i ustanove. Članom 195. tog Zakona predviđeno je da uslove, način i postupak transformacije vojnih ustanova koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti i prava i obaveze civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenih u tim ustanovama do završetka transformacije uređuje Vlada. Iz te odredbe proizlazi da vojne ustanove obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno poslove po principu sticanja i raspodele dobiti. Na osnovu te odredbe je Vlada Republike Srbije donela Uredbu o transformaciji vojnih ustanova koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost po principu sticanja i raspodele dobiti i o pravima i obavezama civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenih u tim ustanovama, objavljeni u „Službenom glasniku RS“ br. 58/2008...10/2013. Vojne ustanove koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti mogu se transformisati u vojne ustanove koje su organizaciono i funkcionalno vezane za Ministarstvo odbrane, što je ovde tužena. Ministar odbrane urediće način rada, poslovanja i upravljanja tim ustanovama i odrediće vojne ustanove koje mogu steći status pravnog lica. Prema odredbi člana 104. Zakona o odbrani („Sl. glasnik RS“ br. 116/07...36/2018), sredstava za funkcionisanje Vojske Srbije obezbeđuje Ministarstvo odbrane u okviru budžeta Republike Srbije. Ministarstvo odbrane može da ostvaruje dopunska sredstva pružanjem usluga u skladu sa zakonom i drugim propisima, ministar odbrane u okviru odobrenih aproprijacija vrši raspored novčanih sredstava ustanovama koje su organizaciono i funkcionalno vezane za Ministarstvo odbrane, a posebnim propisom uređuje materijalno i finansijsko poslovanje budžetskih korisnika.

Zakonom o budžetskom sistemu („Sl. glasnik RS“ br. 54/09 sa izmenama i dopunama), predviđeno je da su korisnici javnih sredstava direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, a indirektni korisnici budžetskih sredstava su i ustanove osnovane od strane Republike Srbije, nad kojima osnivač preko direktnih korisnika budžetskih sredstava vrši zakonom utvrđena prava u pogledu upravljanja i finansiranja (član 2. stav 1. tačka 5. i 8. ). Prema odredbi iz člana 2. stav 1. tačka 14. tog zakona, javni prihodi su svi prihodi koje ostvaruju korisnici budžetskih sredstava. Aproprijacija je od strane Narodne skupštine, Zakonom o budžetu Republike Srbije, dato ovlašćenje Vladi za trošenje javnih sredstava do određenog iznosa i za određene namene za budžetsku godinu, a aproprijacije za indirektne korisnike budžetskih sredstava se iskazuju zbirno po vrstama indirektnih korisnika i namenama sredstava u okviru razdela direktnog korisnika koji je u budžetskom smislu odgovoran za te indirektne korisnike budžetskih sredstava (član 2. stav 1. tačka 31).

Prema navedenoj odredbi člana 2. stav 1. tačka 8. Zakona o budžetskom sistemu osnivač, u ovom slučaju Vlada Republike Srbije, preko direktnog korisnika budžetskih sredstava vrši zakonom utvrđena prava u pogledu upravljanja i finansiranja ustanova, kao indirektnih korisnika budžetskih sredstava, što je tužena. Prema tome, na tuženu se odnosi Zakon o privremenom uređivanju osnovice za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja zaposlenih kod korisnika javnih sredstava, jer je tužena korisnik javnih sredstava, zbog čega je tužiocu i umanjena zarada primenom odredbi navedenog Zakona, pa tužilac nema pravo na naknadu razlike, odnosno umanjene zarade za sporni period.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u stavu drugom izreke presude, na osnovu člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Kako je tužena uspela u postupku u reviziji to joj na osnovu člana 165. stav 2. u vezi članova 163. stav 2., 153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP pripadaju troškovi postupka prema ostvarenom uspehu u sporu. Visina naknada ovih troškova odmerena je prema opredeljenom zahtevu u ukupnom iznosu od 63.000,00 dinara, i to: na ime sastava odgovora na tužbu 9.000,00 dinara i za sastav žalbe (dve žalbe) i revizije u iznosima od po 18.000,00 dinara prema važećoj AT. Sledom, doneta je odluka kao u stavu trećem izreke presude.

Na osnovu ovlašćenja iz člana 165. stav 1. Zakona o parničnom postupku odbijen je zahtev tužilje za naknadu troškova u vezi sa podnetim odgovorom na reviziju, kao u stavu četvrtom izreke, jer se ne radi o troškovima potrebnim radi vođenja parnice u smislu člana 154. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković