Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 271/20 od 26.11.2020. godine, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca i obavezana tužena da tužiocu isplati na ime naknade štete za manje isplaćene plate koje je tužilac ostvario po osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu u periodu od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine iznos od 509.895,12 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne novčane iznose (stav prvi). Obavezana je tužena da Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje, Filijala Beograd, u korist tužioca uplati doprinose PIO za period od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine, a na osnovicu neisplaćene razlike po iznosu odnosno tarifi važećoj na dan isplate iz stava drugog izreke presude. Obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 184.215,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 1464/21 od 15.10.2021. godine, odbijena je, kao neosnovana, žalba tužene i potvrđena prvostepena presuda u delu stava prvog izreke kojim je obavezana tužena da tužiocu isplati naknadu materijalne štete zbog manje isplaćene neto plate za period od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine za iznos od 331.110,25 dinar sa pripadajućom kamatom u mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže navedene u ovom stavu izreke, kao i u delu stava drugog izreke u kojem je obavezana tužena da na dosuđene iznose iz stava prvog izreke presude u korist tužioca obračuna i uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, za period od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine Repubičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – Filijala za grad Beograd, prema stopi važećoj na dan uplate (stav prvi izreke). Preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava prvog i drugog pa je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da mu tužena isplati na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćene neto plate za period od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine, iznad dosuđenog iznosa iz stava prvog od 331.110,25 dinara do iznosa od 509.895,12 dinara, kao i zahtev da se obaveže tužena da za tužioca nadležnom Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje , Fillijala Beograd uplati doprinose PIO za utuženi period na iznos razlike od 331.110,25 dinara do iznosa od 509.895,12 dinara (stav drugi izreke).Odbijena je, kao neosnovana žalba tužene, i potvrđeno rešenje o troškovima postupka sadržano u delu stava trećeg izreke presude Osnovnog suda u Beogradu P1 271/20 od 26.11.2020. godine, za iznos od 119.739,75 dinara (stav treći izreke). Preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u preostalom delu stava trećeg izreke presude Osnovnog suda u Beogradu P1 271/20 od 26.11.2020. godine i odbijen zahtev tužioca preko iznosa od 119.739,75 dinara do iznosa od 184.215, pa je obavezana tužena da tužiocu naknadi troškove koje je imao pred prvostepenim sudom u iznosu od 119.739,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti do uplate, a iznad dosuđenog iznosa odbijen zahtev tužioca za naknadu troškova prvostepenog postupka do iznosa od 184.215,00 dinara (stav četvrti izreke). Obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 21.450,00 dinara (stav peti izreke).

Protiv stava drugog, četvrtog i petog pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku.

Tuženi je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu odluku iz stava drugog, četvrtog i petog drugostepene presude u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2.) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je rešenjem od 09.12.2014. godine trajno premešten na radno mesto poslovi finansijskih istraga (OSL) u Odseku za poslove Finansijskih istraga u ... (... i ...) u Odeljenju za poslove planiranja i koordinacije i finansijskih istraga, u Jedinici za finansijske istrage u službi za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije i to sa prethodnog radnog mesta poslovi opservacije i dokumentovanja (OSL) u Odseku za opservaciju kriminalističke policije, Policijske uprave u ... . Za obavljanje tih poslova nije mu isplaćena zarada u dvostrukom iznosu prema Uredbi o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa za suzbijanje organizovanog kriminala, što po oceni prvostepenog suda predstavlja nepravilan rad organa tužene u kom smislu je obavezao tuženu da tužiocu naknadi štetu po osnovu člana 172. Zakona o obligacionim odnosima čiju visinu je utvrdio iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka Đorđa Jovanovića od 11.03.2019. godine, a pozivom na član 10. i 18. Zakona o organizaciji nadležnosti državnih organa u subijanju organizovanog kriminala, te odredbe člana 2. Uredbe o licima koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 14/2003 ... 114/2014), a prema kome se plata starešine Službe i zamenika starešine Službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarili na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacionoj jedinici iz člana 1. ove Uredbe.

Dvostruki iznos mesečne plate tužiocu u decembru 2015. godine u MUP PU ... je 82.084,86 dinara, što je 24,33% više u odnosu na osnovnu neto platu u MUP – SBPOK u momentu konačnosti predmetnog rešenja o premeštaju. Od momenta trajnog premeštaja tužioca 15.12.2014. godine evidentno su faktička povećanja plata, ali i umanjena plata zaposlenih u MUP, te je drugostepeni sud pošao od dvostrukog iznosa plate koja je tužiocu pripadala u utuženom periodu, a to je iznos od 82.084,86 dinara kao i iznosa koji je tužiocu u tom periodu isplaćen i nalazi da je tužbeni zahtev tužioca delimično osnovan u iznosu kao u potvrđujućem delu stava jedan i dva izreke prvostepene presude, dok je u preostalom delu prvostepena presuda preinačena zbog pogrešene primene materijalnog prava, a tužbeni zahtev tužioca odbijen kao neosnovan.

U skladu sa utvrđenim činjeničnim stanjem, s pozivom na odredbu člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, te odredbu člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za isplatu razlike u zaradi tužioca u odnosu na prethodno radno mesto, do dvostrukog iznosa osnovne zarade, prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka finansijske struke, u ukupnom iznosu od 509.895,12 dinara.

Drugostepeni sud je delimično preinačio prvostepenu presudu i odbio zahtev tužioca preko iznosa od 331.110,25 dinara do iznosa od 509.895,12 dinara. Svoju odluku drugostepeni sud zasniva na stanovištu da je prvostepeni sud pogrešno prihvatio nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko-finansijske struke po kome je izvršen obračun dvostrukog iznosa zarade u odnosu na onu koja bi tužiocu bila isplaćena za svaki mesec spornog perioda da je ostao na ranijem radnom mestu pre momenta premeštaja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala. Kako je tužilac u momentu prelaska na radno mesto u navedenoj službi ostvario zaradu u iznosu od 82.084,86 dinara, to je dvostruki iznos zarade tužioca 164.169,72 dinara. U tom smislu, po zaključku drugostepenog suda, tužiocu pripada samo razlika u isplaćenim iznosima zarada u spornom periodu do visine od dvostrukog iznosa od 82.084,86 dinara, a u skladu sa članom 2. stav 1, 3. i 5. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03... 114/14).

Ceneći revizijske navode tužioca, Vrhovni kasacioni sud zaključuje da tužilac osnovano osporava pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/2005... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“, br. 72/09... 32/13), koja je važila u utuženom periodu, lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Saglasno stavu 2. navedenog člana zakona, plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada.

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, propisano je da se plata starešine Službe i zamenika Starešine službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u Službi koji nema svojstvo ovlašćenog službenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana Uredbe, predviđeno je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plata u smislu st. 1-4. ovog člana, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarila na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužioca, kao lica zaposlenog u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarivao u spornom periodu (od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate kod Službe za borbu protiv organizovanog kriminala.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud, kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu, prihvatio samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu nisu uzete u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna, kako je to pravilno učinio prvostepeni sud.

U tom smislu, pravilno je zaključio prvostepeni sud da tužiocu pripada pravo na isplatu neisplaćene razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu, za period od 06.12.2014. godine do 01.06.2017. godine u ukupnom iznosu od 509.895,12 dinara, sa dosuđenom zateznom kamatom, u svemu prema sadržini nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko - finansijske struke.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom procesnih ovlašćenja iz člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu čl. 153. i 154. ZPP pripadaju i opredeljeni troškovi ovog postupka, koji su joj dosuđeni u visini od 84.873,97 dinara, na ime troškova za sastav revizije od strane advokata 18.000,00 dinara, a u skladu sa Advokatskom tarifom, na ime takse na reviziju 26.751,39 i na ime takse na odluku po reviziji 40.122,58 dinara, u skladu sa Taksenom tarifom.

Zahtev tuženog za naknadu troškova postupka po reviziji je odbijen jer trošak sastava odgovora na reviziju nije bio nužan.

Na osnovu odredbe člana 165. stav 2. ZPP Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom i trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić