Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...55/14) i utvrdio da je revizija tuženog osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je sa tuženim zaključio ugovor o radu na određeno vreme ....2014. godine, sa periodom rada od 17.06.2014. do 16.09.2014. godine na radnom mestu ... „...“ u građevinskoj operativi tuženog sa precizno definisanim opisom poslova. Po isteku ovog ugovora tužilac je sa tuženim zaključio više ugovora o radu na određeno vreme za iste poslove i u toku trajanja poslednjeg ugovora o radu 14.04.2016. godine, tužilac je prihvatio i potpisao aneks ugovora o radu kojim je izmenjeno radno mesto i opis poslova, tako što je ugovoreno da tužilac obavlja poslove na radnom mestu ... u Sektoru za ... Tužilac je i nakon zaključenja aneksa obavljao iste poslove ... „...“ sve do 30.06.2016. godine kada se poslednji put potpisao u svesci primopredaje dužnosti, a sve po nalogu tuženog. Nakon toga tužilac je počeo da obavlja poslove ... od 04.07.2016. godine a rešenjem o prestanku radnog odnosa broj ... od ...2016. godine, tužiocu je prestao radni odnos zasnovan ugovorom o radu na određeno vreme broj ... od ....2015. godine zbog isteka roka na koji je zaključen.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su zaključili da je tužilac na osnovu više sukcesivno zaključenih ugovora o radu na određeno vreme, obavljao kod tuženog iste poslove koji su sistematizovani aktom poslodavca i koji se obavljaju stalno i kontinuirano u okviru delatnosti poslodavca, u trajanju dužem od 24 meseca, pa je došlo do preobražaja radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme primenom novelirane odredbe člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 24/05 ... 75/14). Zato je poništeno kao nezakonito rešenje o prestanku radnog odnosa i obavezan tuženi da tužioca vrati na rad.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda osnovano se revizijom tuženog ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo.

Po članu 37. stav 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 24/05 ... 54/09) koji je bio na snazi u vreme zaključenja prvog ugovora o radu na određeno vreme propisano je da se radni odnos zasniva za vreme čije je trajanje unapred određeno kada su u pitanju sezonski poslovi, rad na određenom projektu, povećanje obima posla koje traje određeno vreme i slično, za vreme trajanja tih potreba s tim što tako zasnovan radni odnos neprekidno ili sa prekidima ne može trajati duže od 12 meseci. Prema stavu 2. i 4. istog člana prekidom iz stava 1. tog člana ne smatra se prekid rada kraći od 30 radnih dana, a radni odnos zasnovan na određeno vreme postaje radni odnos na neodređeno vreme ako zaposleni nastavi da radi najmanje 5 radnih dana po isteku roka za koji je zasnovan radni odnos.

Noveliranom odredbom člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 75/14 od 21.07.2014. godine) propisano je da se ugovor o radu može zaključiti na određeno vreme, za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba (stav 1.), odnosno da poslodavac može zaključiti jedan ili više ugovora o radu iz stava 1. ovog člana na osnovu kojih se radni odnos sa istim zaposlenim zasniva za period koji sa prekidima ili bez prekida ne može biti duži od 24 meseca (stav 2.), da se prekid kraći od 30 dana ne smatra prekidom iz stava 2. (stav 3.) i da ako je ugovor o radu na određeno vreme zaključen suprotno odredbama tog zakona ili ako zaposleni ostane da radi kod poslodavca najmanje 5 radnih dana po isteku vremena za koje je ugovor zaključen, smatra se da je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme (stav 6.).

Tuženi je javno preduzeće koje po članu 2. stav 1. tačka 5. Zakona o budžetskom sistemu, spada u korisnike javnih sredstava, pa se u odnosu na njega primenjuju odredbe i tog zakona. Zakonom o izmenama i dopunama tog Zakona („Službeni glasnik RS“ broj 108/2013 od 06.12.2013. godine) u članu 27e dodati su novi stavovi 34. i 35. kojima je propisano da korisnici javnih sredstava ne mogu zasnivati radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta do 31.12.2015. godine, a izuzetno od tog stava radni odnos sa novim licima može se zasnovati uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva. Navedena odredba člana 27e stav 34. Zakona, novelirana je kasnijim izmenama i dopunama („Službeni glasnik RS“ broj 142/2014 od 25. decembra 2014. godine, 103/2015 od 14.12.2015. godine i 99/2016 od 12.12.2016. godine), tako da korisnici javnih sredstava ne mogu zasnivati radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih odnosno upražnjenih radnih mesta do 31. decembra 2016. godine, odnosno do 31. decembra 2017. godine. Članom 105. navedenog zakona propisano je da ako su odredbe drugih zakona, odnosno propisa u suprotnosti sa ovim zakonom, primenjuju se odredbe ovog zakona.

Imajući u vidu navedeno, nižestepeni sudovi su odlučujući o zahtevu tužioca primenili odredbe Zakona o radu, propuštajući da primene odredbe Zakona o budžetskom sistemu s obzirom da je tuženi korisnik javnih sredstava. Navedene odredbe Zakona o budžetskom sistemu kojima je propisana zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licem, radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta su lex specialis u odnosu na odredbe Zakona o radu kojima se propisuju uslovi za preobražaj radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme (što proizilazi iz odredbe člana 105. tog zakona). Kod utvrđenog da je tužilac na osnovu više sukcesivno zaključenih ugovora o radu na određeno vreme obavljao iste poslove i da je osporenim rešenjem tuženog od 29.07.2016. godine, tužiocu prestao radni odnos zasnovan ugovorom o radu na određeno vreme zbog isteka roka na koji je zaključen, to se u konkretnom slučaju imaju primeniti navedene odredbe Zakona o budžetskom sistemu kojima je bilo zabranjeno zapošljavanje novih lica u javnom sektoru radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta osim u izuzetnim slučajevima uz saglasnost nadležnog organa Vlade. Zato suprotno zaključu nižestepnih sudova nije bilo uslova da radni odnos tužioca na određeno vreme po sili zakona preraste u radni odnos na neodređeno vreme, pa je iz navedenih razloga Vrhovni kasacioni sud preinačio nižestepene odluke i odbio kao neosnovan tužbeni zahtev.

Tuženi je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu članova 153. stav 1, 154, 163. stav 2. i 165. stav 2. ZPP, pripadaju troškovi prvostepenog postupka za sastav odgovora na tužbu od strane advokata u iznosu od 16.500,00 dinara i zastupanje od strane advokata na dva održana ročišta po 18.000,00 dinara (ukupno 52.500,00 dinara) sa traženom zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti odluke do isplate, kao i troškovi za sastav revizije od strane advokata u iznosu od 33.000,00 dinara, sve prema važećoj Tarifi o nagradama i naknadi troškova za rad advokata. Troškovi za sastav žalbe na prvostepenu presudu nisu dosuđeni jer ovo pravno sredstvo nije sastavio advokat.

Na osnovu člana 416. stav 1. ZPP Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić