Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da revizija tužilaca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Predmet tražene pravne zaštite jeste isplata dela zarade uvećane za rad tužilaca u smenama, u periodu od jula meseca 2013. godine do januara meseca 2015. godine.

Iz utvrđenog činjeničnog stanja proizlazi da su tužioci bili zaposleni kod tuženog na neodređeno vreme, da su poslove obavljali na radnim mestima na koja su raspoređeni ugovorima o radu, u dve smene i to jedan dan od 07,00 do 19,00 časova, nakon čega imaju odmor od 24 sata, naredni dan od 19,00 do 07,00 časova, a potom su bili slobodni 48 ili 72 sata, u zavisnosti od broja izvršilaca na poslu. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrđeno je da je uvećanje zarade po osnovu smenskog rada tužilaca sadržano u njihovim osnovnim zaradama u sklopu koeficijenta radnog mesta sa zastupljenošću od 14,46%, a koje je uvećanje manje od iznosa (26%), utvrđenog članom 108. Zakona o radu. U utuženom periodu uvećanje zarada po osnovu smenskog rada nije posebno iskazano u isplatnim listama tužilaca, ali je isto učinjeno kroz uvećanje koeficijenata njihovih radnih mesta (osnovna zarada) sa zastupljenošću od 14,46%. Veštačenjem je utvrđena razlika između iznosa uvećanja zarada tužilaca po osnovu smenskog rada koji su im isplaćeni za označene periode i iznosa koji im pripadaju primenom 26% po odredbama Zakona o radu.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je primenom odredbe člana 108. Zakona o radu, usvojio tužbene zahteve i obavezao tuženog da tužiocima na ime manje isplaćene zarade za rad u smeni za period jul 2013. januar 2015. godine isplati iznose navedene u izreci prvostepene presude, jer je prema obrazloženju prvostepenog suda tuženi propustio da naknadu za smenski rad isplati u skladu sa zakonom utvrđenim uvećanjem osnovice od 26%.

Nasuprot stanovištu prvostepenog suda, drugostepeni sud je ocenio da tužbeni zahtev nije osnovan, zbog čega je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbene zahteve tužilaca iz razloga što se uvećanje zarade za smenski rad utvrđuje u vrednosti najmanje 26% od osnovice ako takav nije vrednovan pri utvrđenju osnovne zarade, a u konkretnom slučaju je utvrđeno uvećanje zarade po osnovu smenskog rada vrednovano u osnovnoj zaradi u procentu od 14,46%, u kom smislu je tuženi ispunio obavezu prema tužiocima.

Neosnovano se navodima revizije osporava pravilna primena materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Prema oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je tužbene zahteve tužilaca odbio i to iz razloga navedenih u obrazloženju pobijane presude.

Drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo iz odredbe člana 108. stav 1. tačka 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 24/05... 32/13) kojim je propisano da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu za rad noću i rad u smenama, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade - najmanje 26% od osnovice. Osnovicu u smislu stava 4. ovog člana, za obračun uvećane zarade, čini osnovna zarada utvrđena u skladu sa zakonom, opštim aktom ili ugovorom o radu. Noveliranom odredbom člana Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 75/14, koja je stupila na snagu 29.07.2014. godine), a koju je takođe pravilno drugostepeni sud primenio, imajući u vidu period na koji se odnose tužbeni zahtevi, propisano je da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu, i to: za rad na dan praznika koji je neradni dan, za rad noću ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade, prekovremeni rad i po osnovu vremena provedenog na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu kod poslodavca (minuli rad), te da opštim aktom i ugovorom o radu mogu da se utvrde i drugi slučajevi u kojima zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu, kao što je uvećanje zarade po osnovu rada u smenama. Iz utvrđenih činjenica proizlazi da je tuženi na osnovu Kolektivnog ugovora za privredna društva „Termoelektrana Nikola Tesla“ d.o.o. Obrenovac i Metodologije za utvrđivanje vrednosti poslova po osnovu složenosti, odgovornosti i uslova u istom koji su bili na snazi u istom periodu, primenjivao koeficijent za poslove koji se obavljaju u smenskom radu sa uvećanjem od 14,46%, čime je tužiocima isplaćivana zarada u spornom periodu u skladu sa citiranim odredbama člana 108. Zakona o radu i opštim aktom kod tuženog. Navedeno pravno stanovište zauzeo je Vrhovni kasacioni sud i u drugim odlukama kojima je odlučivano o pravima zaposlenih kod tuženog povodom smenskog rada i visine tako utvrđenih naknada.

Imajući u vidu sve napred navedeno, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pravilno drugostepeni sud odlučio kada je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbene zahteve tužilaca, imajući u vidu da u skladu sa citiranim odredbama člana 108. Zakona o radu, tužioci nemaju pravo na dodatno uvećanje zarade po osnovu smenskog rada do iznosa od 26%.

Vrhovni kasacioni sud je primenom odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučio kao u izreci presude.

Predsednik veća – sudija

Branko Stanić s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić