Protiv pravnosnažne drugostepene presude, u stavu 2. izreke, u kom je preinačena prvostepena presuda i odbijen tužbeni zahtev tužioca, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući drugostepenu presudu u pobijanom delu u granicama revizijskih navoda, u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužioca neosnovana.

U postupku donošenja drugostepene presude u pobijanom delu nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tuženog najpre na određeno, a potom na neodređeno vreme. Obavljao je rad po smenama. Ugovorom o radu je predviđeno da tužilac ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se sastoji od osnovne zarade, uvećane zarade i dela zarade za radni učinak, pri čemu uvećanu zaradu između ostalog čini zarada za rad noću i rad u smenama u iznosu od 26%. U skladu sa Pravilnikom o radu tuženog od 17.04.2015. godine, u okviru pripadajućih koeficijenata vrednovani su uslovi rada koji se odnose, između ostalog, na rad u smenama. Tužiocu je u utuženom periodu isplaćivana zarada u kojoj je vrednovan smenski rad kao element za utvrđivanje osnovne zarade.

Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud nalazi da tužiocu u utuženom periodu nije isplaćivana uvećana zarada koja mu je sledovala za rad u smenama. U skladu sa navedenim, prvostepeni sud obavezuje tuženog da tužiocu isplati dugovanu uvećanu zaradu na ime naknade za rad u smenama.

Drugostepeni sud nalazi da je takva odluka prvostepenog suda doneta pogrešnom primenom materijalnog prava na utvrđeno činjenično stanje. Stanovišta je da u skladu sa noveliranom odredbom člana 108. Zakona o radu poslodavac ima ovlašćenje da svojim opštim aktom vrednuje rad u smenama kao element za utvrđivanje osnovne zarade. U situaciji kada je takav rad vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade, isključena je mogućnost primene uvećanja zarade jer je smenski rad već vrednovan kroz utvrđenu osnovnu zaradu. Kako je to konkretan slučaj, budući da je Pravilnikom o radu tuženog od 17.04.2015. godine smenski rad vrednovan u okviru pripadajućih koeficijenata, drugostepeni sud preinačava prvostepenu presudu u tom delu i odbija tužbeni zahtev tužioca za isplatu naknade za rad u smenama.

Vrhovni kasacioni sud je stanovišta da je drugostepena odluka doneta pravilnom primenom materijalnog prava na utvrđeno činjenično stanje.

Odredbom člana 108. stav 1. Zakona o radu („Sl. Glasnik RS“ br. 75/2014 i 13/2017) predviđeno je da zaposleni imaju pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu i to za rad na dan praznika, za rad noću, za prekovremeni rad i za minuli rad. Shodno stavu 4 iste odredbe, opštim aktom i ugovorom o radu mogu da se utvrde i drugi slučajevi u kojima zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu, kao što je uvećanje zarade po osnovu rada u smenama. Shodno citiranoj odredbi, poslodavac ima ovlašćenje da svojim opštim aktom vrednuje rad u smenama kao element za utvrđivanje osnovne zarade. U situaciji kada poslodavac vrednuje smenski rad pri utvrđivanju osnovne zarade, uvećanje po tom osnovu ne mora iznositi 26%. Koeficijent uvećanja u tom slučaju određuje poslodavac, uzimajući u obzir sve elemente za utvrđivanje osnovice. Kako je tužiocu u utuženom periodu isplaćivana uvećana zarada za smenski rad, uračunavanjem koeficijenta za smenski rad u osnovicu, tužbeni zahtev tužioca za isplatu uvećane zarade po tom osnovu u visini od 26% je neosnovan. Koeficijent uvećanja zarade za smenski rad predviđen je Pravilnikom o radu tuženog iz 2015. godine, čije pravno dejstvo nije bilo sporno u toku postupka. Sledi da je tuženi postupio u skladu sa odredbom člana 108. Zakona o radu i u svemu ispunio svoju obavezu prema tužiocu po ovom osnovu.

Revizijom tužioca osporava se utvrđena činjenica da mu je smenski rad vrednovan kroz osnovnu zaradu, uz ukazivanje da se koeficijent za obračun zarade nije menjao od donošenja Kolektivnog ugovora iz 2011. godine. Prema utvrđenom činjeničnom stanju, odredbom čl. 42 st. 2 Pravilnika o radu tuženog od 17.04.2015. godine u okviru pripadajućih koefecijenata vrednovani su uslovi rada koji se odnose i na rad u smenama. Tužiocu, kao i svim zaposlenima kod tuženog, zarada je morala biti obračunata na način kako to predviđa važeći opšti akt tuženog. Budući da je u pomenutom opštem aktu tuženog rad u smenama vrednovan kao element za utvrđivanje osnovne zarade, nema osnova za isplatu zakonskog koeficijenta uvećanja od 26%.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni odbio je reviziju tužioca kao neosnovanu, primenom odredbe čl. 414 ZPP.

Predsednik veća - sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić