-za oktobar 2014. godine iznos od 6.596,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.11.2014. godine do isplate,

-za novembar 2014. godine iznos od 6.741,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.12.2014. godine do isplate,

-za decembar 2014. godine iznos od 6.631,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.01.2015. godine do isplate,

-za februar 2015. godine iznos od 9.492,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.03.2015. godine do isplate,

-za mart 2015. godine iznos od 11.014,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.04.2015. godine do isplate,

-za april 2015. godine iznos od 10.863,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.05.2015. godine do isplate,

-za maj 2015. godine iznos od 11.462,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.06.2015. godine do isplate,

-za jun 2015. godine iznos od 11.046,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.07.2015. godine do isplate,

-za jul 2015. godine iznos od 6.687,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.08.2015. godine do isplate,

-za avgust 2015. godine iznos od 6.840,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.09.2015. godine do isplate;

na ime neisplaćenog regresa za korišćenje godišnjeg odmora:

-za april 2014. godine iznos od 2.716,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.05.2014. godine do isplate,

-za maj 2014. godine iznos od 2.865,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.06.2014. godine do isplate,

-za jun 2014. godine iznos od 2.762,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.07.2014. godine do isplate,

-za jul 2014. godine iznos od 2.805,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.08.2014. godine do isplate,

-za avgust 2014. godine iznos od 2.826,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.09.2014. godine do isplate,

-za septembar 2014. godine iznos od 2.851,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.10.2014. godine do isplate,

-za oktobar 2014. godine iznos od 2.748,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.11.2014. godine do isplate,

-za novembar 2014. godine iznos od 2.809,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.12.2014. godine do isplate,

-za decembar 2014. godine iznos od 2.763,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.01.2015. godine do isplate,

-za januar 2015. godine iznos od 4.235,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.02.2015. godine do isplate,

-za februar 2015. godine iznos od 3.164,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.03.2015. godine do isplate,

-za mart 2015. godine iznos od 3.671,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.04.2015. godine do isplate,

-za april 2015. godine iznos od 3.621,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.05.2015. godine do isplate,

-za maj 2015. godine iznos od 3.821,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 16.06.2015. godine do isplate,

-za jun 2015. godine iznos od 3.682,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.07.2015. godine do isplate,

-za jul 2015. godine iznos od 2.786,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 17.08.2015. godine do isplate,

-za avgust 2015. godine iznos od 2.850,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.09.2015. godine do isplate,

sve u roku od osam dana.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu na ime parničnih troškova isplati iznos od 210.248,96 dinara, u roku od osam dana.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3372/22 od 13.10.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 289/20 od 30.11.2021. godine, kojom su odbijeni primarni i eventualni tužbeni zahtev sadržine kao u izreci ove presude, te tužilac obavezan da tuženom nadoknadi parnične troškove u iznosu od 6.950,00 dinara u roku od 15 dana.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da o reviziji Vrhovni sud odluči kao o posebnoj, po članu 404. ZPP.

Vrhovni sud je na osnovu člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), ocenio da je revizija tužioca izuzetno dozvoljena, radi ujednačavanja sudske prakse, pošto je u odlukama ovog suda u bitno istovrsnoj činjeničnoj situaciji izražen stav o osnovanosti tužbenog zahteva, te je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, u spornom vremenskom periodu tužilac je bio zaposlen kod tuženog. U toku ovog perioda tuženi tužiocu nije isplaćivao naknadu za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora. Po ugovoru o radu tužioca i Kolektivnom ugovoru tuženog od 24.03.2015. godine u vrednost jednog radnog časa uključena je mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora, svedena na jedan radni čas. Po članu 171. stav 1. Kolektivnog ugovora JP Železnice Srbije“ („Službeni glasnik RS“ br. 37/95 ... 7/00), bilo je utvrđeno da zaposlenom pripada naknada za ishranu u toku rada u visini 25% prosečne mesečne neto zarade po zaposlenom u privredi Republike, prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, a članom 157. da se regres radniku utvrđuje u visini prosečne mesečne neto zarade po zaposlenom u privredi Republike, prema poslednjem objavljenom podatku republičog organa nadležnog za poslove statistike. Obračunom spornih naknada prema kriterijuma iz Kolektivnog ugovora zaključenog 1995. godine dobijeni su mesečni iznosi, čiju isplatu tužilac traži, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od dospeća do isplate.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, odbijen je tužbeni zahtev uz zaključak nižestepenih sudova da u konkretnom slučaju ni u posebnim, ni u opštim propisima ne postoji osnov za ostvarivanje prava tužioca na naknadu utuženih troškova za navedeni period, jer nema odgovarajućeg kolektivnog ugovora po kome bi to pravo mogao da ostvari.

Vrhovni sud nalazi da se osnovano revizijom ukazuje da je pobijana odluka doneta uz pogrešnu primenu materijalnog prava.

Članom 104. stavom 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05...95/18), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu, koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu. Članom 118. stavom 1. tačkom 5. i 6. istog zakona, propisano je da zaposleni ima pravo na naknadu troškova u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu, i to: za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora. Članom 121. stavom 1. istog zakona propisano je da je poslodavac dužan da zaposlenom prilikom svake isplate zarade i naknade zarade dostavi obračun.

U spornom periodu bio je na snazi Kolektivni ugovor „Železnice Srbije“ („Službeni glasnik Železnice Srbije“ broj 4/15). Članom 57. stavom 1. ovog Kolektivnog ugovora propisano je da je u vrednost jednog radnog časa uključena mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora svedena na jedan radni čas.

Zakonom o radu zaposlenima je dato pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, a poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim opštim aktom ili ugovorom utvrde visinu tih naknada i da ih prikažu u obračunskoj listi zaposlenih. Kolektivnim ugovorom iz 2015. godine regulisano je pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora kroz vrednost jednog radnog časa. Međutim, ne može se utvrditi koji iznos predstavlja naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, s obzirom da tuženi nije dostavio odluku o visini ovih naknada, niti je obavljenim veštačenjem mogla biti utvrđena visina, odnosno vrednost sa kojom su uključene u vrednost jednog radnog časa. Ove naknade nisu određene u nominalnom iznosu, niti su u nominalnom iznosu iskazane u obračunskim listama za isplatu zarade tužiocu. Zbog iznetog, ne može se prihvatiti zaključak drugostepenog suda da je tužiocu naknada troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora isplaćena kroz vrednost jednog radnog časa. Osim toga, visina naknade troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, mora biti određena u istom nominalnom iznosu za sve zaposlene, bez obzira na njihovu stručnu spremu, radno mesto i koeficijent za obračun i isplatu zarade, pa ukoliko bi se prihvatio zaključak drugostepenog suda da je vrednost ovih troškova uračunata u vrednost jednog radnog časa, bez određivanja visine naknade u nominalnom iznosu, tada visina naknade troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora ne bi bila ista za sve zaposlene, već bi bila u direktnoj srazmeri sa koeficijentom radnog mesta, što ne bi bilo pravilno. Shodno navedenom moglo bi se zaključiti da je tuženi u pogledu isplate traženih naknada, zakonske odredbe primenjivao na štetu tužioca.

S obzirom na to da je Zakonom o radu zaposlenima dato pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, a poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim opštim aktom ili ugovorom utvrde visinu tih naknada, a kako Kolektivnim ugovorom iz 2015. godine nije utvrđena visina spornih naknada, tužiocu, suprotno zaključku drugostepenog suda pripada naknada prema parametrima iz ranijeg kolektivnog ugovora pravnog prethodnika tuženog, kojim je utvrđena visina spornih naknada. Tužilac je tužbeni zahtev opredelio prema obračunu veštaka zasnovanom na tom Kolektivnom ugovoru, pa su zato nižestepene presude preinačene i tako opredeljen zahtev usvojen.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Na osnovu članova 165. stav 2, 153. stav 1. i 163. stavovi 1. i 2. ZPP, tuženi je obavezan da tužiocu nadoknadi opravdane troškove postupka, koji se sastoje od nagrade za sastav tužbe u iznosu od 9.000,00 dinara, zastupanja na dva održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara, zastupanja na tri odložena ročišta u iznosu od po 6.000,00 dinara, nagrade za sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, troškova veštačenja u iznosu od 15.000,00 dinara, te sudskih taksi na tužbu u iznosu od 1.900,00 dinara, na prvostepenu presudu, žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 13.668,62 dinara, na reviziju u iznosu od 27.337,24 dinara i ovu presudu u iznosu od 41.005,86 dinara. Tužiocu nisu priznati kao opravdani troškovi sastava podnesaka, pošto njihovi navodi nisu bili potrebni za uspeh u parnici, niti troškovi zastupanja na dva odložena ročišta, pošto je odlaganje bilo posledica propusta tužioca da u ostavljenom roku uplati troškove veštačenja.

Iz iznetih razloga, odlučeno je kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić