.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 3082/2022
15.03.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković, Radoslave Mađarov, Branke Dražić i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca Slavoljuba Stankovića iz Sevca, čiji je punomoćnik Miloš Kukureković, advokat iz Niša, protiv tužene Opštine Štrpce, koju zastupa privremeni organ Opštine Štrpce, čiji je punomoćnik Dragan Veljković, advokat iz Štrpca, radi isplate razlike zarade, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 2294/2022 od 17.05.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 15.03.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 2294/2022 od 17.05.2022. godine.
PREINAČUJU SE presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 2294/2022 od 17.05.2022. godine i Osnovnog suda u Leskovcu P1 241/20 od 12.10.2021. godine , tako što se OBAVEZUJE tužena da tužiocu na ime naknade štete u visini razlike između pripadajuće minimalne i isplaćene zarade isplati za period od 01.03.2017. godine do 01.01.2020. godine, ukupan iznos od 113.694,80 dinara i to: u 2017. godini: za mart iznos od 4.061,16 dinara, za april iznos od 604,20 dinara, za maj iznos od 4.061,16 dinara, za jun iznos od 2.908,84 dinara, za jul iznos od 1.756,52 dinara, za avgust iznos od 4.061,16 dinara, za septembar iznos od 1.756,52 dinara, za oktobar iznos od 2.908,84 dinara, za novembar iznos od 2.919,34 dinara i za decembar iznos od 1.762,86 dinara; u 2018. godini: za januar iznos od 6.735,72 dinara, za februar iznos od 2.919,34 dinara, za mart iznos od 5.436,60 dinara, za april iznos od 4.191,47 dinara, za maj iznos od 6.735,72 dinara, za jun iznos od 4.191,47 dinara, za jul iznos od 5.463,60 dinara, za avgust iznos od 6.735,72 dinara, za septembar iznos od 2.919,34 dinara, za oktobar iznos od 6.735,72 dinara, za novembar iznos od 5.583,26 dinara i za decembar iznos od 4.206,55 dinara; u 2019. godini: za januar iznos od 9.033,59 dinara, za februar iznos od 1.003,53 dinara, za mart iznos od 1.417,66 dinara, za april iznos od 1.831,79 dinara, za maj iznos od 2.245,92 dinara, za jun iznos od 1.003,52 dinara, za jul iznos od 2.245,92 dinara, za avgust iznos od 1.831,79 dinara, za septembar iznos od 1.417,66 dinara, za oktobar iznos od 2.245,93 dinara i za novembar iznos od 835,53 dinara, sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do konačne isplate; da tužiocu na ime naknade štete u visini razlike između pripadajućeg i isplaćenog dodatka na zaradu prema Zaključku Vlade RS 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine, isplati za period od 01.03.2017. godine do 01.01.2020. godine, ukupan iznos od 51.937,12 dinara i to: u 2017. godini: za mart iznos od 1.832,65 dinara, za april iznos od 272,65 dinara, za maj iznos od 1.832,65 dinara, za jun iznos od 1.312,65 dinara, za jul iznos od 792,65 dinara, za avgust iznos od 1.832,65 dinara, sa septembar iznos od 792,65 dinara, za oktobar iznos od 1.312,65 dinara, za novembar iznos od 1.312,65 dinara i za decembar iznos od 792,65 dinara; u 2018. godini: za januar iznos od 3.028,65 dinara, za februar iznos od 1.312,65 dinara, za mart iznos od 2.456,65 dinara, za april iznos od 1.884,65 dinara, za maj iznos od 3.028,65 dinara, za jun iznos od 1.884,65 dinara, za jul iznos od 2.456,65 dinara, za avgust iznos od 3.028,65 dinara, sa septembar iznos od 1.312,65 dinara, za oktobar iznos od 3.028,65 dinara, za novembar iznos od 2.456,65 dinara i za decembar iznos od 1.884,65 dinara; u 2019. godini: za januar iznos od 4.047,30 dinara, za februar iznos od 501,76 dinara, za mart iznos od 708,83 dinara, za april iznos od 915,90 dinara, za maj iznos od 1.122,96 dinara, za jun iznos od 501,76 dinara, za jul iznos od 1.122,96 dinara, za avgust iznos od 915,89 dinara, za septembar iznos od 708,83 dinara, za oktobar iznos od 1.122,96 dinara i za novembar iznos od 417,67 dinara, sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec pa do konačne isplate.
OBAVEZUJE SE tužena da tužiocu na ime troškova postupka isplati iznos od 186.313,70 dinara, u roku od osam dana od dana prijema presude, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od izvršnosti presude do isplate.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 2294/2022 od 17.05.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 241/20 od 12.10.2021. godine, kojom je odbijen tužbeni zahtev sadržine kao u izreci ove presude, te tužilac obavezan da tuženoj nadoknadi parnične troškove u iznosu od 27.000,00 dinara, u roku od osam dana. Odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju predviđenu članom 404. ZPP, zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, posebna revizija tužioca u ovom sporu dozvoljena je radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je odlučeno kao u prvom stavu izreke.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.
Prema činjeničnom utvrđenju prvostepenog suda, tužilac je u radnom odnosu kod tužene na poslovima i radnim zadacima kvalifikovanog radnika. Zarada tužiocu za sporni vremenski period od 01.03.2017. godine do 01.01.2020. godine po osnovu radnog angažovanja zaposlenih na Kosovu i Metohiji uvećava se za 50%, po osnovu Zaključka Vlade RS 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine. Zarada koju je tužilac primio u spornom vremenskom periodu sa dodatkom po navedenom Zaključku veća je od minimalne zarade za ukupan iznos od 260.677,43 dinara. Međutim, postoji razlika između minimalne i primljene zarade, odnosno pripadajućeg tzv. „kosovskog dodatka“ i primljenog po ovom osnovu, u visini iznosa i sa rokom dospeća kako je to tužilac opredelio postavljenim tužbenim zahtevom.
Nižestepeni sudovi odluku o neosnovanosti postavljenog tužbenog zahteva zasnivaju na stanovištu da je tužiocu na ime zarade sa uvećanjem od 50% po osnovu dodatka isplaćeno više od minimalne zarade, te da mu po odredbama članova 104. stav 1, 111. i 112. Zakona o radu, članova 5. i 6. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“ br. 113/2017 ... 86/2019), te članova 27. i 29. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“ br. 21/16 ... 95/18), ne može pripadati tražena razlika.
Vrhovni kasacioni sud ne prihvata ovakvo stanovište, jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Zarada zaposlenog se prema članu 105. stavovi 1. i 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/2005 ... 75/14) sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, zarade po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca (nagrade, bonusi i slično) i drugih primanja po osnovu radnog odnosa, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu i sadrži poreze i doprinose koji se plaćaju iz zarade. Shodno članu 111. stavovi 1. i 2. istog zakona, zaposleni ima pravo na minimalnu zaradu za standardni učinak i puno radno vreme, odnosno radno vreme koje se izjednačava sa punim radnim vremenom. Tužiocu, u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno.
Cilj isplate minimalne zarade je obezbeđenje zaštite zaposlenog u smislu zadovoljenja osnovnih egzistencionalnih potreba. U konkretnom slučaju, prema nalazu veštaka tužiocu je obračunata plata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno je uvećanje od 50% mesečno, a takav obračun zarade nije pravilan, s obzirom da tužilac pre svega ima pravo na isplatu minimalne zarade, a potom i pravo na uvećanje od 50% obračunato na taj iznos. Drugačijim pravnim tumačenjem isplata tzv. „kosovskog dodatka“ bi izgubila svoju namenu i svrhu. Sledom navedenog, kako je isplaćena ukupna zarada tužiocu u spornom periodu manja od iznosa koji se dobija obračunom i primenom minimalne zarade uz njeno uvećanje za 50% mesečno, tužilac ima pravo na utuženu razliku zarade.
Iz iznetih razloga, odlučeno je kao u drugom stavu izreke, primenom člana 416. stav 1. ZPP.
Na osnovu odredbi članova 165. stav 2, 153. stav 1, 154. i 163. stavovi 1. – 4. ZPP, odlučeno je o troškovima postupka u trećem stavu izreke. Tužilac se osnovano izložio troškovima u visini od 186.313,70 dinara. Ovaj iznos čine nagrada za sastav tužbe i podnesaka od 12.07.2021. godine i 04.10.2021. godine u iznosu od po 9.000,00 dinara, za zastupanje na ročištima održanim na dane 12.07.2021. godine i 12.10.2021. godine u iznosu od po 10.500,00 dinara, za zastupanje na odloženom ročištu od 04.10.2021. godine u iznosu od 6.000,00 dinara, troškovi veštačenja u iznosu od 8.000,00 dinara, nagrada za sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, te sudskih taksi na tužbu, prvostepenu presudu, žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 9.812,63 dinara, reviziju u iznosu od 19.625,27 dinara i odluku po reviziji u iznosu od 29.437,91 dinara. Visina troškova određena je primenom važeće Advokatske i Taksene tarife.
Predsednik veća – sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
