U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Zorana Hadžića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Jasmina Mihailović, advokat iz ..., protiv tuženog Holding korporacije „Krušik“ a.d. iz Valjeva, čiji je punomoćnik Nikola Urošević, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4702/21 od 04.03.2022. godine, u sednici veća održanoj 20.04.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4702/21 od 04.03.2022. godine, kojom je potvrđena presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 342/20 od 08.07.2021. godine u stavu prvom, delu stava drugog za utvrđenje da je tužilac zasnovao radni odnos na neodređeno vreme i za vraćanje na rad i u stavu trećem izreke.

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4702/21 od 04.03.2022. godine i presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 342/20 od 08.07.2021. godine u obavezujućem delu vraćanja na poslove ..., pa se tužba u tom delu ODBACUJE, kao nedozvoljena.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Valjevu P1 342/20 od 08.07.2021. godine usvojen je tužbeni zahtev tužioca AA i poništeno kao nezakonito rešenje tuženog Holding korporacije „Krušik“ a.d. Valjevo broj .. od 27.10.2020. godine (stav 1.). Utvrđeno je da je tužilac AA iz ... kod tuženog Holding korporacije „Krušik“ a.d. Valjevo, zasnovao radni odnos na neodređeno vreme, počev od 01.11.2020. godine, pa se tuženi obavezuje da tužioca vrati na rad i poslove ... (stav 2.) Obavezan je tuženi da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 78.750,00 dinara sa kamatom od dana izvršnosti presude do isplate. (stav 3.)

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4702/21 od 04.03.2022. godine odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 342/20 od 08.07.2021. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11 ... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nema propusta u primeni odredaba ZPP. Takođe, revizijom se ukazuje na povrede postupka iz tačke 12. ove zakonske odredbe i osporava se utvrđeno činjenično stanje, što ne može biti revizijski razlog u smislu člana 407. stav 1. istog Zakona.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je sa tuženim zaključio ugovor o radu broj .. od 25.11.2015. godine, kojim je zasnovao radni odnos sa danom 26.11.2015. godine, na određeno vreme do 31.12.2015. godine, na poslovima ... . Rešenjem od 03.12.2015. godine utvrđen je prestanak radnog odnosa tužioca, sa danom 31.12.2015. godine, kao danom isteka vremena zasnivanja radnog odnosa po prethodno navedenom ugovoru. Ugovorom od 31.12.2015. godine, tužilac je kod tuženog zasnovao radni odnos na određeno vreme, počev od 01.01.2016. godine do 28.02.2016. godine, zatim je sukcesivno zaključivao ugovore sa tuženim, počev od 29.02.2016. godine, za rad na određeno vreme, na poslovima ..., pa su počev od zaključenja aneksa ugovora o radu od 22.04.2017. godine menjane odredbe osnovnog ugovora u tački 2, a od zaključenja aneksa ugovora od 01.09.2017. godine pa na dalje, menjana je tačka 2. osnovnog ugovora o radu i navođeno da je tužilac u radnom odnosu na određeno vreme zbog realizacije projekta po ugovoru broj .. i drugih navedenih brojeva ugovora vezanih za projekt, sve do 31.10.2020. godine. Rešenjem tuženog broj .. od 27.10.2020. godine, utvrđeno je da je tužiocu prestao radni odnos na određeno vreme, dana 31.10.2020. godine, kao danom isteka vremena na koje je zasnovan po ugovoru o radu od 01.01.2017. godine. Tužilac je kod tuženog bio u radnom odnosu po osnovu više sukcesivno zaključivanih ugovora o radu i aneksa ugovora o radu počev od 26.11.2015. godine do 31.10.2020. godine.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da je rešenje o otkazu ugovora o radu od 27.10.2020. godine nezakonito, zbog čega je poništeno i uvrđeno da je tužilac kod tuženog zasnovao radni odnos na neodređeno vreme na osnovu člana 37. Zakona o radu.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05... 75/14) propisano je da ugovor o radu može da se zaključi na određeno vreme i da zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba (stav 1.), poslodavac može zaključiti jedan ili više ugovora o radu iz stava 1. ovog člana na osnovu kojih se radni odnos sa istim zaposlenima zasniva za period koji sa prekidima ili bez prekida ne može biti duži od 24 meseca (stav 2.), ako je ugovor o radu na određeno vreme zaključen suprotno odredbama ovog zakona ili ako zaposleni ostane da radi kod poslodavca najmanje 5 radnih dana po isteku vremena za koje je ugovor zaključen, smatra se da je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme (stav 6.).

Imajući u vidu navedene zakonske odredbe proizlazi da se više zaključenih ugovora o radu na određeno vreme (sukcesivni ugovori) smatraju jednim ugovorom. Ako zaposleni radi na poslovima čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba u smislu citirane odredbe člana 37. stav 1. Zakona o radu, ukupno trajanje rada po više ugovora ne može biti duže od 24 meseca. U konkretnom slučaju tužilac je sa tuženim zaključio više ugovora o radu na određeno vreme i aneksa ugovora o radu, za period od 24 meseca neprekidnog rada, u kome je obavljao iste sistematizovane poslove ... . Zaključivanjem više ugovora na određeno vreme tuženi je postupao protivno odredbama zakona kojima je regulisan rad na određeno vreme, čime je zloupotrebio pravo poslodavca. S obzirom na to da je tužilac neprekidno radio duže od dve godine na istim poslovima, po isteku 24 meseca nastali su uslovi iz člana 37. stav 6. Zakona o radu za prerastanje radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme jer je tužilac, kada je trebalo da mu prestane radni odnos s obzirom da je radio 24 meseca neprekidno na istim poslovima, nastavio da radi kod tuženog na osnovu saglasnosti poslodavca (imao je zaključen ugovor o radu). Imajući u vidu navedeno pravilan je zaključak nižestepenih sudova da je došlo do preobražaja radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme u granicama postavljenog tužbenog zahteva u smislu odredbe člana 37. stav 1. i 6. Zakona o radu. Zato su neosnovani revizijski navodi tuženog kojima se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Revizijski navodi da je tužilac zasnovao radni odnos na određeno vreme usled povećanog obima posla i realizacije projekta tuženog po ugovorima su bez uticaja. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda navedena okolnost nema značaja, zato što je do preobražaja radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme došlo istekom 24 meseca rada tužioca, na istim sistematizovanim poslovima na kojima je postojala stalna potreba za radom tužioca, a za suprotno, kako to pravilno zaključuju sudovi, tuženi nije pružio dokaze. S obzirom na to da je tužiocu radni odnos na neodređeno vreme prerastao u radni odnos na neodređeno vreme, to je pravilno,kao nezakonito, poništeno osporeno rešenje o prestanku radnog odnosa zbog isteka roka na koji je zasnovan, jer se preobraženi radni odnos, sada kao radni odnos na neodređeno vreme ne može zakonito otkazati zbog proteka vremena.

Sa druge strane, činjenica da je tužilac zahtevao vraćanje na poslove „...“ ukazuje na nenadležnost suda da postupa po ovako postavljenom zahtevu, iz razloga što poslodavac odlučuje na kojim poslovima će zaposleni raditi u skladu sa njegovom stručnom spremom, znanjem i sposobnostima. Sud po službenoj dužnosti ceni da li su ispunjeni uslovi iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, u kom slučaju isti nisu ispunjeni, pa je tužba tužioca u tom delu odbačena kao nedozvoljena. Iz tog razloga, u stavu drugom izreke, nižestepene presude u navedenom delu su ukinute i tužba tužioca je odbačena u skladu sa odredbom člana 415. stav 2. ZPP.

Kako se ostalim navodima revizije osporava ocena izvedenih dokaza i utvrđeno činjenično stanje zbog čega se revizija ne može izjaviti prema članu 407. stav 2. ZPP, to je primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud odlučio kao u izreci.

Odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka, jer po ovom pravnom leku tuženi nije uspeo, te je doneta odluka kao u stavu trećem izreke primenom člana 165. ZPP.

Predsednik veća-sudija
Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić