Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 403. stav 2. tačka 2. i članom 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se posebno ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz stava 2. navedenog člana zbog kojih se, pod uslovima iz člana 407. stav 1. tačka 2. ZPP, taj pravni lek može izjaviti. Nisu osnovani navodi revidenta o bitnoj povredi odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi članova 8. i 231. ZPP, jer drugostepeni sud nije učinio propuste u izvođenju dokaza i njihovoj oceni koji bi uticali na pravilnost odluke tog suda o žalbi tuženog.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je obavljao poslove ... . Povređen je prilikom istovara korpe sa uzorcima iz vozila, koja mu je iskliznula iz ruku i pala na prste stopala desne noge. Tužilac je na rukama imao gumene rukavice koje su bile zaprljane derivatima nafte i zato klizave, a nosio je cipele bez posebne zaštite (čelične ili kompozitne kapne) koje je zadužio kod tuženog kao deo svoje opreme. Korpa je sačinjena od metalne žice, sa šest boksova za smeštaj flaša sa uzorcima i sa rukohvatom na sredini. U korpi koju je tužilac istovarao, povrh šest flaša u boksovima, nalazile su se još tri flaše. Ukupna težina korpe sa devet flaša koju je tužilac nosio iznosi 16 kg. Padom korpe sa tom težinom na prednji deo cipele sa čeličnom ili kompozitnom kapom ne postoji mogućnost njenog deformiteta, tako da ne dolazi do povređivanja stopala. U štetnom događaju tužilac je zadobio nagnječenje drugog i trećeg prsta desnog stopala, koje nije bilo praćeno povredom noktiju ili prelomom kostiju. Takva dijagnoza postavljena je na osnovu kliničkog nalaza da su povređeni prsti bili modri, ali pokretni. Bilo je moguće njihovo savijanje i nije bilo izraženog otoka, bolne osetljivosti, nemogućnosti hodanja i drugih tegoba. Zbog toga nije izvršena imobilizacija noge već je tužiocu samo preporučeno mirovanje i upotreba lekova protiv bolova. Takva povreda u vreme njenog nastanka kvalifikuje se kao laka telesna povreda, nastala dejstvom tupine mehaničkog oruđa, moguće padom tereta na stopalo. Postoji mogućnost da su u vreme spornog događaja postojale ishemijske promene na prstima stopala, ali se sa sigurnošću može zaključiti da jednokratna povreda dejstvom tupine mehaničkog oruđa nije mogla da uzrokuje promene na krvnim sudovima povređenih prstiju, koje su u kasnijem toku dovele do njihove gangrene i hirurške amputacije. Pojava ishemijskih promena i na drugim prstima desnog stopala koji nisu bili povređeni, kao i na prstima levog stopala sa sigurnošću dokazuje da su kod tužioca postojale hronične i progresivne patološke promene na krvnim sudovima koje nisu bile izazvane povredom, a koje su nekoliko godina nakon štetnog događaja prouzrokovale ishemijsko i odumiranje (gangrenu), što je zahtevalo hiruršku amputaciju prvog do trećeg prsta desnog stopala i trećeg do petog prsta levog stopala. Promene na krvnim sudovima postojale su i pre štetnog događaja, s tim što se ne može utvrditi vreme njihovog nastanka. Tužilac je zbog nanete povrede trpeo fizičke bolove i strah, čiji intenzitet i dužina trajanja su utvrđene veštačenjem, kao i duševne bolove zbog naruženosti lakog stepena i umanjenja opšte životne aktivnosti od 4%. Radni odnos tužioca prestao je 30.09.2009. godine, na osnovu sporazuma zaključenog sa tuženim, a tužilac je od 12.03.2010. godine ostvario pravo na invalidsku penziju zbog trajnog i potpunog gubitka radne sposobnosti.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilnom primenom odredbe člana 164. Zakona o radu u vezi sa članovima 173. i 174. Zakona o obligacionim odnosima odlučili o osnovu ogovornosti tuženog, a na osnovu članova 192, 200. i 205. istog zakona i o visini naknade nematerijalne štete, odnosno doprinosu tužioca u njenom nastanku.

Prema odredbi člana 194. Zakona o radu, poslodavac je dužan da naknadi štetu zaposlenom koji pretrpi povredu ili štetu na radu ili u vezi sa radom, u skladu sa zakonom i opštim aktom. Povredom na radu, u smislu člana 22. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, podrazumeva se povreda osiguranika prouzrokovana neposrednim i kratkotrajnim mehaničkim, fizičkim ili hemijskim dejstvom, naglim promenama položaja tela, iznenadnim opterećenjem tela ili drugim promenama fiziološkog stanja organizma (udari i padovi). Tužilac je u ovom slučaju pretrpeo povredu prouzrokovanu neposrednim i ktrakotrajnim mehaničkim dejstvom, padom metalne korpe sa napunjenim flašama na stopalo desne noge. Povreda je nastala na radu, prilikom izvršavanja poslova koje je tužilac obavljao kao deo svojih radnih zaduženja na svom radnom mestu.

S toga, po oceni revizijskog suda, nisu osnovani navodi tuženog kojima se osporava zaključak nižestepenih sudova da je tužilac povređen na radu. Na takav zaključak ne može uticati rešenje o pravu na invalidsku penziju, priznato tužiocu zbog potpunog gubitka radne sposobnosti usled bolesti hroničnog karaktera, čiji uzrok nije povreda prstiju desnog stopala. Tužilac u ovom sporu ne zahteva naknadu nematerijalne štete zbog oboljenja koja su uzročnici njegove invalidnosti, već naknadu štete kao posledice neposrednog povređivanja.

Citirana odredba Zakona o radu u pogledu osnova odgovornosti, upućuje na Zakon o obligacionim odnosima. Ako je šteta nastala zbog povrede zaposlenog osnov odgovornosti poslodavca može biti krivica (subjektivna odgovornost) ili uzročna veza između obavljenog rada i nastale štete - odgovornost usled opasne stvari (objektivna odgovornost). Opasna stvar je po definiciji pokretna ili nepokretna stvar koja svojim položajem, upotrebom, osobinama ili samim postojanjem povećava opasnost za okolinu. Metalna korpa sa napunjenim bocama, težine od 10 kg, je opasna stvar je usled njenog pada može doći do povređivanja lica. Tuženi je imalac opasne stvari i zato odgovara za štetu koja je nastala njenim padom na stopalo desne noge tužioca i tako mu nanela laku telesnu povredu.

Revizijski navodi o pogrešno i nepotpuno utvrđenom činjeničnom stanju ne dovode u sumnju utvrđene činjenice da je tužilac nosio rukavice koje nisu bile očišćene od derivata nafte i zato su bile klizave, kao i da je zadužio cipele koje nisu imale ojačanje na prednjem delu, koje bi zaštitilo prste njegovog stopala od povređivanja. Tuženi nije tokom postupka uspeo uveriti nižestepene sudove suprotno, da je tužilac bio zadužen propisanom obućom i da zato ne postoji njegova odgovornost za štetu.

Tužilac je trpeo štetne posledice povrede u vidu fizičkih bolova i straha, odnosno duševnih bolova zbog naruženosti i umanjenja opšte životne aktivnosti, koji opravdavaju dosuđivanje novčane naknade. Visina naknade za svaki od vidova štete određena je pravilnom primenom člana 200. Zakona o obligacionim odnosima, ali je tužena dužna da nadoknadi samo srazmerni deo štete s obzirom da je i tužilac doprineo njenom nastanku sa 30%, shodno članovima 192. i 205. Zakona o obligacionim odnosima.

Sa svega navedenog, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić