-za oktobar 2013. godine iznos od 1.318,18 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 30.11.2013. godine, do konačne isplate,

-za novembar 2013. godine iznos od 1.297,37 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom naovaj iznos počev od 31.12.2013. godine, do konačne isplate,

-za decembar 2013. godine iznos od 461,36 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.01.2014. godine, pa do konačne isplate,

-za januar 2014. godine iznos od 1.260,87 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 28.02.2014. godine, do konačne isplate,

-za februar 2014. godine iznos od 1.305,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.03.2014. godine, do konačne isplate,

-za mart 2014. godine iznos od 1.377,50 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 30.04.2014. godine, do konačne isplate,

-za april 2014. godine iznos od 1.450,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.05.2014. godine, do konačne isplate,

-za maj 2014. godine iznos od 819,57 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 30.06.2014. godine, do konačne isplate,

-za jun 2014. godine iznos od 652,50 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.07.2014. godine, do konačne isplate,

-za jul 2014. godine iznos od 1.600,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.08.2014. godine, do konačne isplate,

-za avgust 2014. godine iznos od 1.280,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 30.09.2014. godine, do konačne isplate,

-za septembar 2014. godine iznos od 945,45 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 31.10.2014. godine, do konačne isplate,

-za oktobar 2014. godine iznos od 1.295,24 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od 30.11.2014. godine, do konačne isplate,

sve u roku od 15 dana od dana prijema otpravka presude, kao i da tužiocu plati na ime duga zbog neisplaćenih troškova parničnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju P1 641/16 iznos od 51.800,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos od 28.07.2017. godine do konačne isplate i troškove izvršnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju Ii 4312/17, iznos od 6.962,00 dinara, sve u roku od osam dana od dana prijema pisanog otpravka presude.

OBAVEZUJE SE tužena da tužiocu naknadi troškove celog postupka od 74.522,00 dinara u roku od 15 dana po prijemu prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vranju P1 633/21 od 06.03.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tužena da mu na ime potraživanja koje ima prema Zdravstvenom centru u Vranju, po rešenju Osnovnog suda u Vranju Ii 4312/2017 od 28.07.2017. godine na ime neisplaćenih troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada za period od aprila 2013. godine do oktobra 2014. godine isplati iznose označene u izreci za svaki mesec pojedinačno sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti do isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tužena da mu na ime troškova parničnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju P1 641/16 isplati 51.800,00 dinara sa kamatom počev od 28.07.2017. godine do isplate i troškove izvršnog postupka u predmetu Osnovnog suda u Vranju Ii 4312/17 u iznosu od 6.962,00 dinara. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka od 40.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 2049/2023 od 23.05.2023. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je presuda Osnovnog suda u Vranju P1 633/21 od 06.03.2023. godine u stavu prvom i drugom izreke i žalba tužioca odbijena je kao neosnovana. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu trećem izreke i obavezan tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka od 57.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do konačne isplate. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove drugostepenog postupka od 18.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa pozivom na odredbu člana 404. ZPP.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23-drugi zakon), Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužene radi ujednačavanja sudske prakse, pa je na osnovu člana 404. stav 2. tog zakona odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408. ZPP, pa je utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je protiv Zdravstvenog centra Vranje vodila radni spor pred Osnovnim sudom u Vranju, radi naplate troškova dolaska i odlaska sa rada za period od aprila 2013. godine do novembra 2014. godine. Postupak je završen presudom P1 641/16 od 23.12.2017. godine kojom je njen tužbeni zahtev usvojen. Na predlog tužilje, kao izvršnog poverioca, Osnovni sud u Vranju je rešenjem II 4312/17 od 28.06.2017. godine, usvojio predloženo izvršenje radi namirenja potraživanja iz pravnosnažne presude kao i troškova izvršnog postupka. Predmet Osnovnog suda u Vranju II 4312/17 dostavljen je na sprovođenje javnom izvršitelju Stanku Filipoviću iz Vranja koji je, 25.08.2017. godine, doneo Zaključak II 1781/17 tako što je odredio sprovođenje izvršenja određenog rešenjem Osnovnog suda u Vranju od 28.07.2017. godine, na sredstvima na računu izvršnog dužnika. Zaključak javnog izvršitelja je dostavljen na realizaciju Narodnoj banci Srbije – Odsek za prinudnu naplatu Kragujevac, koja je, obavestila javnog izvršitelja da izvršenje nije sprovedeno u roku od 15 dana od dana prijema zaključka. Podneskom od 12.08.2019. godine tužilac kao poverilac je predložio promenu sredstava izvršenja i da se izvršenje sprovede na naknadnom potraživanju izvršnog dužnika prema svom dužniku. U predmetu javnog izvršitelja nisu preduzimane druge radnje. Račun Zdravstvenog centra Vranje je u neprekidnoj blokadi ukupno 1815 dana tako da izvršenje određeno rešenjem suda i zaključkom javnog izvršitelja nije sprovedeno. Osnivač Zdravstvenog centra Vranje je Republika Srbija a taj centar se pretežno finansira iz ustupljenih javnih prihoda, dok su pokretne i nepokretne stvari koje koristi u radu u javnoj svojini. Sva pokretna i nepokretna sredstva Zdravstvenog centra u Vranju su u svojini Republike Srbije a taj centar ne raspolaže zadužbinama niti ima udela u imovini drugih društava, dok se pokloni i donacije uplaćuju samo na račune koji su zaštićeni i ne mogu biti predmet izvršenja.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio zahtev da tužena tužilji isplati predmetno potraživanje, primenom odredbe člana 28. Zakona o zdravstvenoj zaštiti, člana 54. Zakona o izvršenju i obezbeđenju, člana 11. i člana 14. stav 1. Zakona o stečaju i člana 16. stav 3. Zakona o javnoj svojini. Nalazi da u konkretnom slučaju ne postoji odgovornost Republike Srbije za obaveze Zdravstvenog centra u Vranju, čiji je ona osnivač, pošto javni izvršitelj po službenoj dužnosti nije rešenjem obustavio postupak ako je izvršenje postalo nemoguće ili ne može da se sprovede iz drugih razloga. U konkretnom slučaju ne postoje uslovi za aktiviranje pravila o solidarnoj odgovornosti Republike Srbije kao osnivača zdravstvenog centra.

Drugostepeni sud je potvrdio prvostepenu presudu nalazeći da je izvršni postupak još uvek u toku i da tužilja nije dokazala da su iscrpljena sva raspoloživa sredstva izvršenja propisana Zakonom o izvršenju i obezbeđenju, niti je dokazala da su ispunjeni uslovi za otvaranje stečajnog postupka nad izvršnim dužnikom. Stoga po oceni drugostepenog suda, nisu ispunjeni materijalni uslovi za primenu odredbe člana 14. Zakona o stečaju odnosno za aktiviranje pravila o solidarnoj odgovornosti Republike Srbije, kao osnivača Zdravstvenog centra Vranje.

Po oceni Vrhovnog suda, nižestepeni sudovi su pogrešno primenili materijalno pravo a tužilja osnovano na to u reviziji ukazuje.

Odredbom člana 28. Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Službeni glasnik RS“, broj 25/2019) propisano je da zdravstvenu ustanovu u javnoj svojini osniva Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a zdravstvenu ustanovu u privatnoj svojini osniva pravno ili fizičko lice, pod uslovima propisanim ovim zakonom (stav 2). Zdravstvena ustanova može se osnovati kao: 1) dom zdravlja; 2) zdravstvena ustanova poliklinika; 3) apotekarska ustanova; 4) bolnica (opšta i specijalna); 5) zdravstveni centar; 6) zavod; 7) zavod za javno zdravlje; 8) klinika; 9) institut; 10) kliničko-bolnički centar; 11) univerzitetski klinički centar; 12) vojna zdravstvena ustanova ili sanitetska jedinica i ustanova u Vojsci Srbije, u skladu sa posebnim zakonom.

Zakon o izvršenju i obezbeđenju („Službeni glasnik RS“, br. 106/2015... 9/2020), sredstva i predmete izvršenja propisije u odredbi člana 54. tako što sredstva izvršenja radi namirenja novčanog potraživanja jesu: prodaja nepokretnosti izvršnog dužnika, prodaja pokretnih stvari izvršnog dužnika, zajednička prodaja nepokretnosti i pokretne stvari, prenos novčanog potraživanja izvršnog dužnika, prenos zarade izvršnog dužnika, prenos novčanih sredstava s računa izvršnog dužnika kod banke, prenos sredstava sa štednog uloga ili tekućeg računa izvršnog dužnika, prodaja finansijskih instrumenata izvršnog dužnika, prodaja udela izvršnog dužnika u privrednim subjektima i prenos potraživanja izvršnog dužnika da mu se preda ili isporuče pokretne stvari ili preda nepokretnost i unovčenje drugih imovinskih prava izvršnog dužnika (stav 2).

Na osnovu odredbe člana 11. Zakona o stečaju („Službeni glasnik RS“, br. 106/15 i 106/16), stečajni postupak otvara se kad se utvrdi postojanje samo jednog stečajnog razloga (stav 1), dok su stavom 2. istog člana zakona pobrojani stečajni razlozi i to između ostalog trajna nesposobnost plaćanja, koja postoji ako stečajni dužnik ne može da odgovori svojim novčanim obavezama u toku od 45 dana od dana dospelosti obaveze i potpuno obustavi sva plaćanja u neprekidnom trajanju od 30 dana. Prema članu 14. stav 1. istog zakona, stečajni postupak ne sprovodi se prema Republici Srbiji, autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave, fondovima ili organizacijama obaveznog penzijskog, invalidskog, socijalnog i zdravstvenog osiguranja, pravnim licima čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a koja se isključivo ili pretežno finansiraju kroz ustupljene javne prihode iz republičkog budžeta odnosno budžeta autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave. Za obaveze pravnog lica nad kojim se u skladu sa stavom 1. ovog člana Zakona ne sprovodi stečajni postupak, solidarno odgovaraju njegovi osnivači, odnosno vlasnici kao i članovi i akcionari (stav 3).

Na osnovu odredbe člana 16. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br. 72/2011... 153/2020) na nepokretnostima u javnoj svojini koju, u celini ili delimično koriste organi Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, ostvarivanje njihovih prava i dužnosti ne može se sprovesti prinudnim izvršenjem. Predmet prinudnog izvršenja ne mogu biti ni pokretne i nepokretne stvari koje koriste zdravstvene ustanove iz plana mreže zdravstvenih ustanova, osim u slučajevima iz člana 17. stav 2. ovog zakona na osnovu Odluke Vlade (stav 5).

U konkretnom slučaju, tužilac ima nenaplaćeno novčano potraživanje prema Zdravstvenom centru Vranje čiji je osnivač Republika Srbija, a koje nije naplaćeno u izvršnom postupku imajući u vidu da je izvršni dužnik u neprekidnoj blokadi pet godina. Pošto su sve pokretne i nepokretne stvari koje koriste zdravstvene ustanove, pa i Zdravstveni centar u Vranju, u javnoj svojini Republike Srbije, a Zdravstveni centar nema udela u imovini drugih društava, pri čemu se pokloni i donacije uplaćuju samo na račune koji su zaštićeni i ne mogu biti predmet izvršenja, sledi da tužilja nije u mogućnosti da svoje potraživanje naplati u izvršnom postupku protiv Zdravstvenog centra u Vranju zbog njegove trajne nesposobnosti za plaćanje, što znači da postoje materijalno-pravni uslovi za otvaranje stečajnog postupka. Međutim, pošto se na osnovu odredbe člana 14. stav 1. Zakona o stečaju, stečajni postupak ne sprovodi protiv zdravstvene ustanove koja se pretežno finansira kroz ustupljene javne prihode iz republičkog budžeta, što je ovde slučaj, sledi da je tužena solidarno odgovorna za dugove Zdravstvenog centra u Vranju, kao njegov osnivač, u smislu odredbe člana 14. stav 3. Zakona o stečaju.

Na osnovu odredbe člana 414. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, svaki dužnik solidarne obaveze odgovara poveriocu za celu obavezu i poverilac može zahtevati njeno ispunjenje od koga hoće sve dok ne bude potpuno ispunjena, ali kad jedan dužnik ispuni obavezu, ona prestaje i svi dužnici se oslobađaju. Pošto je tužena solidarni dužnik, sledi da su odbijanjem tužbenog zahteva nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je odluku kao u stavu drugom izreke doneo primenom odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Tužilac je uspeo u postupku pa mu sud shodno odredbama čl. 153. i 154. ZPP priznaje sledeće troškove i to: na ime stručnog sastava tužbe i jednog preciziranog podneska iznos od po 9.000,00 dinara, na ime stručnog sastava žalbe i revizije iznos od po 18.000,00 dinara, na ime takse za žalbu i drugostepenu odluku iznos od po 5.131,00 dinara, na ime takse za reviziju iznos od 5.131,00 dinara, takse za odluku po reviziji iznos od 10.262,00 dinara (kako je traženo) što sve ukupno čini iznos od 74.522,00 dinara. Ostali troškovi nisu priznati (troškovi takse za tužbu i prvostepenu odluku i troškovi veštačenja) jer isti shodno članu 163. stav 2. ZPP po visini nisu opredeljeni, a nisu priznati ni troškovi zastupanje jer nisu opredeljeni po broju ročišta koja su održana i koja nisu održana.

Iz tih razloga, Vrhovni sud je odluku kao u stavu trećem izreke doneo primenom odredbe člana 165. stav 2. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković