Rev2 3889/2022 3.5.9

Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 3889/2022
31.05.2023. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Marije Terzić, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Gordana Velikinac, advokat iz ..., protiv tuženog Javnog gradskog saobraćajnog preduzeća „Novi Sad“, čiji je punomoćnik Snežana Knežević Bojović, advokat iz ..., radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3116/21 od 08.06.2022. godine, u sednici održanoj 31.05.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3116/21 od 08.06.2022. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 2432/20 od 27.09.2021. godine, stavom prvim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu na ime manje obračunate i isplaćene zarade za period od 01.11.2017. godine do 22.12.2020. godine isplati iznos od 65.386,30 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na iznos od 55.772,67 dinara počev od 02.06.2021. godine do konačne isplate, u roku od 8 dana od dana pravnosnažnosti presude. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da na ovako utvrđene iznose na ime tužioca uplati pripadajuće doprinose kod nadležnih fondova za obavezno socijalno osiguranje u roku od 8 dana od dana pravnosnažnosti presude. Stavom trećim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 85.762,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do konačne isplate, sve u roku od 8 dana od dana pravnosnažnosti presude.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3116/21 od 08.06.2022. godine, stavom prvim izreke, delimično je preinačena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P1 2432/20 od 27.09.2021. godine tako što je odbijen zahtev tužioca za isplatu razlike između pripadajuće i isplaćene zarade za period od 01.11.2017. do 22.12.2020. godine preko iznosa od 2.239,61 dinara kao i za isplatu zatezne kamate počev od 22.06.2021. godine preko iznosa od 1.927,69 dinara, te zahtev za uplatu doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na iznos preko dosuđenog iznosa glavnice (1.927,69 dinara). Stavom drugim izreke preinačena je odluka o troškovima parničnog postupka tako što je odbijen zahtev tužioca za naknadu troškova parničnog postupka u iznosu od 85.762,00 dinara sa zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate i određeno da svaka stranka snosi svoje troškove postupka. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženom naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 26.108,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 383, 394. i 231. ZPP, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20) i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti. Nisu učinjene ni bitne povrede odredaba parničnog postupka na koje se u reviziji tužioca ukazuje.

Neprihvatljivi su navodi iz revizije tužioca da je u drugostepenom postupku pogrešno utvrđeno činjenično stanje, a ovo iz razloga jer je drugostepeni sud preinačio prvostepenu odluku na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja u prvostepenom postupku, a revizijom se ne može osporavati utvrđeno činjenično stanje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u spornom periodu od 01.01.2017. godine do 22.12.2020. godine bio zaposlen kod tužene na poslovima ... ... Aneskom ugovora o radu od 11.05.2015. godine tužiocu je utvrđen koeficijent 3,00. Dana 11.09.2013. godine istaknut je na oglasnoj tabli kolektivni ugovor kod tuženog pod delovodnim brojem ... u kome je u članu 3. ugovoreno da u slučajevima kada određena pitanja iz oblasti rada i radnih odnosa, odnosno prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih nisu utvrđene ovim kolektivnim ugovorom, primenjivaće se neposredno opšti kolektivni ugovor, odnosno Poseban kolektivni ugovor za javna komunalna i druga javna preduzeća Grada Novog Sada, odnosno zakon i drugi opšti akti utvrđeni statutom poslodavca. Odredbom člana 26. stav 1. Posebnog kolektivnog ugovora za javna komunalna i druga javna preduzeća Grada Novog Sada od 26.04.2013. godine, ugovoreno je da se cena rada za najjednostavniji rad utvrđuje mesečno i iznosi 50% od prosečne zarade po zaposlenom u Republici Srbiji prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike. Stavom 3. istog člana ugovoreno je da je izuzetno, kada poslodavac usled neostvarenih planiranih sredstava, nije u mogućnosti da obezbedi isplatu zarada, primenom cene rada utvrđene planom i programom preduzeća za tekuću godinu, cena rada za najjednostavniji rad utvrđuje se tako što će se ukupna masa raspoloživih sredstava za isplatu zarade za mesec za koji se vrši obračun, umanjena za iznos naknade za topli obrok i regres, podeliti zbirom koeficijenta za sve zaposlene, o čemu poslodavac i sindikat zaključuju sporazum.

U spornom periodu, odnos osnovice planirane cene rada za oktobar 2014. godine i osnovice cene rada realizovane mase sredstava za zarade bio je različit. U mesecu oktobru 2014. godine osnovica za obračun je iznosila 20.776,06 dinara, a tuženi je primenjivao osnovicu nešto nižu, tj. 20.733,03 dinara. U toku postupka obavljeno je veštačenje od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke, pri čemu je veštak nalaz uradio u dve varijante (prva varijanta, razlika u isplati čini iznos od 55.772,67 dinara) dok druga varijanta čini razliku u isplati od 20.776,06 dinara. Prva varijanta je rađena obzirom na utvrđenu visinu raspoloživih a neutrošenih sredstava. Polazeći od pretpostavke da neutrošena sredstva jednako pripadaju svim zaposlenima. Prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca i iznos opredelio prema prvoj varijanti nalaza i mišljenja veštaka.

Drugostepeni sud nije prihvatio ovakvo stanovište prvostepenog suda u pogledu visine iznosa koji treba isplatiti tužiocu. Ovo iz razloga što iako postoji neutrošeni deo sredstava planiranih za zaradu zaposlenih, to ne znači da je obaveza poslodavca da isplati sva planirana sredstva jer se planiranje vrši prema broju zaposlenih u godini koja prethodi godini za koju se sredstva planiraju, a zakonsko ograničenje u isplatama zarade se odnosio na svakog zaposlenog pojedinačno, a ne na ukupnu masu sredstava za zaradu zaposlenih (pored činjenice da se prema kolektivnom ugovoru koji su bili na snazi) u spornom periodu visina osnovice određivala mesečno u odnosu na planiranu masu sredstava. Zarada zaposlenih u javnom sektoru bila je limitirana shodno Zakonu o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih primanja kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik RS“, broj 116/14) i Zakona o izmenama tog zakona („Službeni glasnik RS“, broj 95/18) (čl. 2. i 5), pa kako bi prihvatanjem prve varijante, tužiocu bilo isplaćeno više nego što je dozvoljavao napred citirani Zakon, to se prva varijanta nalaza veštaka nije mogla prihvatiti kao opravdana. Stoga je preinačio prvostepenu presudu u pogledu visine dosuđenih iznosa i prvostepenu presudu potvrdio shodno utvrđenim iznosima po drugoj varijanti, dok je u preostalom delu tužbeni zahtev odbio kao neosnovan.

Po oceni Vrhovnog suda, pravilno je postupio drugostepeni sud kada je preinačio prvostepenu odluku. Razlika zarade prema drugoj varijanti nalaza i obračuna predstavlja razliku između pune i isplaćene neto zarade primenom cene rada spram planirane mase sredstava programa poslovanja tuženog za oktobar 2014. godine, a na dan stupanja na snagu Zakona po privremenom određivanju osnovice za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava. Dosuđivanje većeg iznosa preko utvrđenog direktno bi kršilo imperativne odredbe napred citiranog Zakona. Dosuđeni iznos implicira i pravo tužioca na uplatu doprinosa na taj dosuđeni iznos, pa je i odluka vezano za uplatu visine doprinosa opredeljena pravilno shodno dosuđenom iznosu od strane drugostepenog suda.

Ni ostali navodima iz revizije tužioca ne dovode u pitanje pravilnost pobijane drugostepene odluke. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud dao potpuno jasne i prihvatljive razloge, pri čemu se pozvao i na zakonske odredbe, a razloge koje je u tom delu dao drugostepeni sud u svemu prihvata i Vrhovni sud.

Imajući u vidu napred izneto na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković