Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4806/21 od 11.02.2022. godine, odbijena je, kao neosnovana, žalba tužene i potvrđena prvostepena presuda kojom je obavezana tužena da tužiocu isplati naknadu – razliku plate do dvostrukog iznosa plate po osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.06.2013. godine do 30.06.2016. godine za iznos od 391.815,91 dinar sa pripadajućom kamatom u mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne novčane iznose bliže navedene u tom stavu izreke, kao i u delu stava drugog izreke u kojem je obavezana tužena da na dosuđene iznose iz stava prvog izreke presude u korist tužioca obračuna i uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, za period od 01.06.2013. godine do 30.06.2016. godine Repubičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – Filijala za Grad Beograd, prema stopi važećoj na dan uplate (stav prvi izreke). Preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava prvog i drugog izreke, pa je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da mu tužena isplati na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćene neto zarade za period od 01.06.2013. godine do 30.06.2016. godine, iznad iznosa iz stava prvog od 391.815,91 dinar do iznosa od 2.635.250,26 dinara, kao i zahtev da se obaveže tužena da za tužioca nadležnom Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje, Filijala Beograd uplati doprinose PIO za utuženi period na iznos razlike od 391.815,91 dinar do iznosa od 2.635.250,26 dinara (stav drugi izreke). Odbijena je, kao neosnovana žalba tužene i potvrđeno rešenje o troškovima postupka sadržano u delu stava trećeg izreke presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1166/20 od 07.04.2021. godine, za iznos od 57.379,42 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate (stav treći izreke). Preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u preostalom delu stava trećeg izreke prvostepene presude i odbijen zahtev tužioca preko iznosa od 57.379,42 dinara do iznosa od 337.526,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate (stav četvrti izreke). Obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove drugostepenog postupka u iznosu od 27.390,00 dinara (stav peti izreke).

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu u stavu 2, 4. i 5. izreke, tužilac je izjavio reviziju na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku.

Tuženi je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu odluku iz stava drugog, četvrtog i petog izreke drugostepene presude u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2.) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je rešenjem od 13.09.2011. godine, kao ..., zaposlen u Ministarstvu unutrašnjih poslova, na radnom mestu ... Stanice ... Beograd u Odeljenju za ..., Uprave ..., trajno premešten u svom zvanju počev od 20.10.2011. godine na radno mesto poslovi ... (OSL) u Odseku za ... u Službi za otkrivanje ratnih zločina, Uprava kriminalističke policije. Utvrđeno je da je plata tužioca neposredno pre prelaska u Službu za otkrivanje ratnih zločina septembra 2011. godine iznosila 40.545,48 dinara, nakon prelaska u Službu novembra 2011. godine 53.811,17 dinara, pri čemu je povećanje plate bilo posledica povećanja osnovice i promene koeficijenata, obrazlažući da je veštak u skladu sa Uredbom izvršio obračun dvostrukog uvećanja neto osnovne plate tužioca, koja mu je isplaćena u utuženom periodu, imajući u vidu da nije došlo do uvećanja plate tužioca neposredno nakon prelaska na radno mesto u Službu za otkrivanje ratnih zločina u odnosu na platu sa prethodnog radnog mesta na osnovu primene Uredbe, a vodeći računa i o okolnosti da je u utuženom periodu došlo do povećanja plate tužiocu u odnosu na momenat prelaska u Službu za otkrivanje ratnih zločina zbog promene u visini osnovice i koeficijenta. Tužilac od tužene potražuje za period od 01.06.2013. do 30.06.2016. godine razliku plate sa minulim radom do dvostrukog iznosa plate prema predmetnoj Uredbi po mesečnim neto iznosima do dvostrukog iznosa ukupan iznos od 2.754.194,57 dinara; razliku plate bez minulog rada do dvostrukog iznosa plate prema predmetnoj uredbi po mesečnim neto iznosima do dvostrukog iznosa ukupan iznos od 2.635.250,26 dinara.

U skladu sa utvrđenim činjeničnim stanjem, s pozivom na odredbu člana 2. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika, člana 146. stav 1. i 2. Zakona o policiji, člana 8. stav 1. Zakona o organizaciji nadležnosti državnih organa u postupku za ratne zločine i člana 2. stav 2. Uredbe o platama lica koja vrše funkciju i obavljaju poslove u tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za isplatu razlike u zaradi tužioca u odnosu na prethodno radno mesto, do dvostrukog iznosa osnovne zarade, prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka finansijske struke, u ukupnom iznosu od 2.635.250,26 dinara (bez obračuna naknade na ime minulog rada).

Drugostepeni sud je delimično preinačio prvostepenu presudu i odbio zahtev tužioca preko iznosa od 391.815,91 dinar do iznosa od 2.635.250,26 dinara. Svoju odluku drugostepeni sud zasniva na stanovištu da je prvostepeni sud pogrešno prihvatio nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko-finansijske struke po kome je izvršen obračun dvostrukog iznosa zarade u odnosu na onu koja bi tužiocu bila isplaćena za svaki mesec spornog perioda da je ostao na ranijem radnom mestu pre momenta premeštaja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala. Kako je tužilac u momentu prelaska na radno mesto u navedenoj službi ostvario zaradu u iznosu od 40.545,48 dinara, to tužiocu pripada od tog iznosa dvostruki iznos. U tom smislu, po zaključku drugostepenog suda, tužiocu pripada samo razlika u isplaćenim iznosima zarada u spornom periodu do visine od dvostrukog iznosa od 40.545,48 dinara, a u skladu sa članom 2. stav 1, 3. i 5. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03... 114/14).

Ceneći revizijske navode tužioca, Vrhovni kasacioni sud zaključuje da tužilac osnovano osporava pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/2005... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 8. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“, br. 67/03... 6/15), - Služba za otkrivanje ratnih zločina propisano je da se u ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove radi otkrivanja krivičnih dela iz člana 2. ovog zakona obrazuje Služba za otkrivanje ratnih zločina , a stavom 4. da se rad Službe uređuje aktom koji donosi ministar nadležan za unutrašnje poslove, po pribavljenom mišljenju Tužioca za ratne zločine.

Odredbom člana 2. stav 2. Uredbe o platama lica koja vrše funkciju i obavljaju poslove u Tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine (Slućbeni glasnik 97/2003 ...67/2005) određeno je da plata Starešine službe i zamenika starešine službe i ovlašćenog službenog lica u službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava se i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad. Odredbom člana 3. stav 5. iste Uredbe propisano je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plate u smislu stava 1-4 ovog člana ne uzimaju se u obzir dodaci utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarila na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužioca kao lica zaposlenog u Službi za otkrivanje ratnih zločina/Uprava kriminalističke policije na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarivao u spornom periodu (od 1.06.2013.-30.06.2016. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bila prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegovee osnovne plate kod Službe za otkrivanje ratnih zločina.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radno mesto u Službi za otkrivanje ratnih zločina. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud, kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu, prihvatio samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za otkrivanje ratnih zločina, pri čemu nisu uzete u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna, kako je to pravilno učinio prvostepeni sud.

U tom smislu, pravilno je zaključio prvostepeni sud da tužiocu pripada pravo na isplatu neisplaćene razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu, za period od 01.06.2013. godine do 30.06.2016. godine u ukupnom iznosu od 2.635.250,26 dinara, sa dosuđenom zateznom kamatom, u svemu prema sadržini nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko - finansijske struke.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom procesnih ovlašćenja iz člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu čl. 153. i 154. ZPP pripadaju i opredeljeni troškovi ovog postupka, koji su mu dosuđeni u visini od ukupno 228.000,00 dinara i to na ime troškova za sastav revizije od strane advokata 33.000,00 dinara, a u skladu sa Advokatskom tarifom, na ime takse na reviziju 97.500,00 i na ime takse na odluku po reviziji 97.500,00 dinara, u skladu sa Taksenom tarifom.

Zahtev tuženog za naknadu troškova postupka po reviziji je odbijen jer u postupku po reviziji nije uspeo.

Na osnovu odredbe člana 165. stav 2. ZPP Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom i trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić