OBAVEZUJE SE tužilac da tuženom na ime ukupnih troškova parničnog postupka plati iznos od 121.571,00 dinara u roku od 15 dana po prijemu prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Pančevu P1 140/18 od 13.09.2018. godine obavezan je tuženi da tužiocu isplati na ime smenskog rada u periodu od 21.08.2011. godine do 29.07.2014. godine pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom kako je navedeno u izreci i na ime naknade troškova postupka iznos od 174.042,14 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od presuđenja do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4006/18 od 05.11.2020. godine preinačena je prvostepena presuda tako što je odbijen zahtev tužioca za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđene troškove postupka od presuđenja do izvršnosti presude, a žalba tuženog je odbijena i prvostepena presuda potvrđena u preostalom delu i obavezan tuženi da tužiocu naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 15.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, s pozivom na odredbu člana 404. ZPP.

Ispitujući ispunjenost uslova za odlučivanje o reviziji u skladu sa odredbom člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud nalazi da je revizija tuženog dozvoljena, jer nižestepene odluke nisu u saglasnosti sa sudskom praksom ovog suda ustanovljenoj u identičnoj činjenično – pravnoj situaciji.

Predmet tražene pravne zaštite jeste naknada štete na ime manje isplaćene zarade zbog nepravilnog vrednovanja smenskog rada.

Iz utvrđenog činjeničnog stanja proizlazi da je tužilac zaposlen kod tuženog na neodređeno vreme kao samostalni električar i radi u tri smene. Tuženi mu za obavljeni rad za utuženi period nije isplatio uvećanu zaradu u visini od najmanje 26% od osnovice. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke, utvrđeno je da je tužilac za sporni period obavljao poslove radeći u smeni, a da je tuženi prilikom obračuna i isplate zarade tužiocu, osnovnu zaradu određivao po osnovu osnovnog koeficijenta, na koji se za poslove koji se obavljaju u smenskom radu dodaje uvećanje od 8%, pa je veštak obračunao razliku između zarade za smenski rad obračunate i isplaćene od strane tuženog i zarade koja bi bila isplaćena da je uvećanja vršeno za 26% od osnovice.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je primenom odredbe člana 104. stav 1, člana 106, 107. i 108. Zakona o radu, usvojio tužbeni zahtev i obavezao tuženog da tužiocu na ime manje isplaćene zarade za sporni period isplati iznose bliže navedene u izreci ove presude, jer je prema obrazloženju prvostepenog suda tuženi propustio da naknadu za smenski rad isplati u skladu sa zakonom utvrđenim uvećanjem osnovice od 26%.

Drugostepeni sud prihvata pravno stanovište prvostepenog suda i nalazi da je na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud pravilno primenio materijalno pravo kada je usvojio tužbene zahteve.

Nižestepene odluke nisu pravilne. Osnovano tuženi u reviziji ističe da materijalno pravo nije pravilno primenjeno, te da je izneto pravno stanovište nižestepenih sudova u suprotnosti sa pravnim stanovištem koje je Vrhovni kasacioni sud zauzeo povodom istovrsnih sporova.

Nepravilna primena materijalnog prava sastoji se u pogrešnom tumačenju odredbe člana 108. stav 1. tačka 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 24/05... 32/13) kojim je propisano da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu za rad noću i rad u smenama, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade u visini od najmanje 26% od osnovice. Osnovicu u smislu stava 4. ovog člana, koja služi za obračun uvećane zarade čini osnovna zarada utvrđena u skladu sa zakonom, opštim aktom ili ugovorom o radu. Iz utvrđenih činjenica proizlazi da je tuženi na osnovu Kolektivnog ugovora koji je bio na snazi u utuženom periodu i Metodologije za vrednovanje poslova od 03.12.2013. godine, primenjivao koeficijent za poslove koji se obavljaju isključivo u smenskom radu uz uvećanje od 8%. Navedeno znači da je tuženi svojim aktima predvideo vrednovanje smenskog rada u koeficijentu, po kom je tužiocu isplaćivana zarada u spornom periodu, odakle proizilazi da je u osnovnoj zaradi sadržana vrednost kroz koju se iskazuje i naknada za rad u smeni. Suprotno zaključku nižestepenih sudova, tuženi nema obavezu da po osnovu smenskog rada isplati tužiocu uvećane zarade do 26% od osnovice, jer je smenski rad opštim aktom vrednovan kao element za utvrđivanje osnovne zarade. Citirana odredba člana 108. stav 1. tačka 2. Zakona o radu primenjuje se samo u situaciji kada smenski rad nije vrednovan kao element za utvrđivanje osnovne zarade, do kog zaključka se dolazi jezičkim tumačenjem citirane odredbe.

Navedeno pravno stanovište zauzeo je Vrhovni kasacioni sud i u drugim odlukama kojima je odlučivano o pravima zaposlenih kod tuženog povodom smenskog rada i visine tako utvrđenih naknada, zbog čega je o reviziji tuženog bilo neophodno odlučivati kao izuzetno dozvoljenoj.

Imajući u vidu sve napred navedeno, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku dozvolio reviziju tuženog i preinačio nižestepene odluke tako što je odbio tužbeni zahtev imajući u vidu da je u skladu sa citiranim odredbama člana 108. Zakona o radu, tužilac nema pravo na dodatno uvećanje zarade po osnovu smenskog rada.

Imajući u vidu da su nižestepene presude preinačene, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 154, 163. i 165. stav 2. Zakona o parničnom postupku obavezao tužioca da naknadi tuženom troškove postupka i to: na ime odgovora na tužbu, iznos od 6.000,00 dinara, na ime takse na žalbu 14.771,00 dinar, na ime stručnog sastava revizije 14.400,00 dinara, na ime takse za reviziju 28.800,00 dinara, na ime takse za odluku po reviziji 43.200,00 dinara, ukupno 121.571,00 dinar, a sve po AT i TT.

Predsednik veća - sudija

Jasmina Stamenković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić