- za novembar 2017. godine, iznos od 8.966,67 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.12.2017. godine do isplate,

- za decembar 2017. godine, iznos od 8.966,67 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.01.2018. godine do isplate,

- za januar 2018. godine, iznos od 3.576,30 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.02.2018. godine do isplate, i

- za februar 2018. godine, iznos od 8.966,67 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.03.2018. godine do isplate,

i na ime neisplaćenog regrasa za korišćenje godišnjeg odmora ukupan iznos od 38.855,57 dinara, i to:

- za februar 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.03.2017. godine do isplate,

- za mart 2017. godine iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 13.04.2017. godine do isplate,

- za april 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.05.2017. godine do isplate,

- za maj 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.06.2017. godine do isplate,

- za jun 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.07.2017. godine do isplate,

- za jul 2017. godine, iznos od 2.988,89, dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.08.2017. godine do isplate,

-za avgust 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.09.2017. godine do isplate,

- za septembar 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.10.2017. godine do isplate,

- za oktobar 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.11.2017. godine do isplate,

- za novembar 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.12.2017. godine do isplate,

- za decembar 2017. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.01.2018. godine do isplate,

- za januar 2018. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.02.2018. godine do isplate,

- za februar 2018. godine, iznos od 2.988,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 15.03.2018. godine do isplate, sve u roku od 8 dana od dana prijema prepisa ove presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja.

OBAVEZUJE SE tuženi da isplati tužiocu na ime troškova parničnog postupka ukupan iznos od 225.123,24 dinara, u roku od osam dana od dana prijema prepisa ove presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja, a u slučaju docnje, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2917/22 od 23.09.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1159/2020 od 15.12.2021. godine, kojom je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio, da se obaveže tuženi da isplati tužiocu na ime neisplaćenih naknada za ishranu u toku rada ukupan iznos od 105.162,77 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno određene novčane mesečne iznose (stav prvi izreke prvostepene presude) i da se obaveže tuženi da isplati tužiocu na ime neisplaćenog regresa za korišćenje godišnjeg odmora ukupan iznos od 38.855,57 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno određene novčane mesečne iznose (stav drugi izreke prvostepene presude) i odbio kao neosnovan zahtev tužioca da se obaveže tuženi da naknadi tužiocu troškove parničnog postupka, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate (stav treći izreke prvostepene presude). Stavom drugim izreke pobijane drugostepene presude, odbijen je kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, kao posebnu, zbog pogrešne primene materijalnog prava, na osnovu člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Vrhovni sud je na osnovu člana 404. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 18/20), ocenio da je revizija tužioca izuzetno dozvoljena, radi ujednačavanja sudske prakse, s obzirom na to da je u sličnoj činjenično-pravnoj situaciji izražen stav o osnovanosti tužbenog zahteva, te odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti na osnovu člana 408. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod „Železnice Srbije“ AD Beograd, da bi posle statusnih promena kod „Železnice Srbije“ AD Beograd nastavio da radi kod tuženog na osnovu aneksa ugovora o radu od 28.08.2015. godine, zaključenog sa tuženim kao poslodavcem. U utuženom periodu tuženi kao poslodavac nije zaposlenom isplaćivao iznose naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Prvostepeni sud je na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrdio da u utuženom periodu nije menjala cena rada tužiocu uvažavajući njegovo prisustvo na radu, kao i da zarada zaposlenog računajući od donošenja aneksa KU za JP „Železnice Srbije“ iz 2006. godine u odnosu na zaradu koju je zaposleni ostvarivao kod poslodavca prethodnika, pre donošenja navedenog Aneksa takođe nije menjana i da za period od 01.02.2017. godine do 28.02.2018. godine troškovi na ime naknade za ishranu u toku rada iznose ukupno 105.162,77 dinara, a regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznose ukupno 38.855,57 dinara. Tužilac je tužbeni zahtev opredelio u skladu sa pojedinačno određenim mesečnim iznosima iz nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke u kom je obračun utuženih naknada troškova izvršen prema odredbama Kolektivnog ugovora poslodavca pravnog prethodnika tuženog (iz 1995. godine).

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, odbijen je tužbeni zahtev tužioca, uz zaključak nižestepenih sudova da u konkretnm slučaju ni u posebnim ni opštim propisima ne postoji osnov za ostvarivanje prava tužioca na naknadu utuženih troškova za navedeni period, jer nema odgovarajućeg Kolektivnog ugovora po kom bi to pravo mogao da ostvari.

Zakonom o radu predviđeno je pravo zaposlenog na naknadu troškova u vezi sa radom, a Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o radu (“Službeni glasnik RS” br. 61/05), koji se primenjuje od 01.01.2006. godine predviđeno je i pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora (član 118. tačka 5. i 6.), koji moraju biti iskazani u obračunskoj listi za sve zaposlene, prema članu 121. istog zakona i Pravilnika o sadržaju obračuna zarada, odnosno naknada zarada („Službeni glasnik RS“ br. 90/14 i 44/18) kojim se propisuje sadržaj obračuna zarade, između ostalog i iznos naknade troškova koji imaju karakter zarada (topli obrok, regres i dr.) (član 3. stav. 1. tačka 7). Prema tome, počev od 01.01.2006. godine zaposlenima je dato pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada, kao i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, a poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim aktima o raspodeli zarade, mogu ugovarati manji ili veći iznos regresa i toplog obroka od onog koji je predviđen Opštim Kolektivnim ugovorom i Zakonom o radu, ali samo ukoliko je doneta odluka kojom je predviđena visina toplog obroka i regresa.

Odredbom člana 2. Aneksa Kolektivnog ugovora „Železnice Srbije“ AD („Službeni Glasnik Železnice Srbije“, br. 4/06) izmenjen je član 57. Kolektivnog ugovora iz 2002 godine i određeno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora, dok je odredbama člana 5. ovog Aneksa, članom 18. stav 2. Aneksa 7 Kolektivnog ugovora od 23.06.2014. godine, kao i članom 57. stav 2. Kolektivnog ugovora „Železnice Srbije“ AD iz 2015. godine („Službeni glasnik Železnice Srbije“, br. 4/15), propisano da je u vrednost jednog radnog časa uključena mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora, svedena na jedan radni čas.

Visina troškova na ime ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora mora biti konkretizovana i određena linearno za sve zaposlene, i ovi troškovi moraju biti isplaćeni svim zaposlenim u istom iznosu bez obzira na stručnu spremu, zvanje i radno mesto. Određivanje visine naknade u nominalnom iznosu je neophodno, jer u suprotnom ona ne bi bila ista za sve zaposlene, već bi bila u direktnoj srazmeri sa koeficijentom radnog mesta, što se ne može prihvatiti kao pravilno.

Odredbom člana 57. stav 2. Kolektivnog ugovora za Železnice Srbije („Službeni glasnik Železnice Srbije“ broj 4 od 24.03.2015. godine) regulisano je da je u vrednost jednog radnog časa iz stava 1. ovog člana uključena mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost jedne dvanaestine regresa za koršćenje godišnjeg odmora, svedena na jedan radni čas. Prema tome, kako odredbom člana 57. Kolektivnog ugovora („Službeni glasnik Železnice Srbije“ broj 4/15), koja je identično regulisana i Aneksom kolektivnog ugovora („Službeni glasnik Železnice Srbije“ 4/06) nije izvršena konkretizacija ovog prava u pogledu određivanja visine traženih naknada, jer se kroz određivanje naknade troškova za ishranu i regresa u okviru ili kroz vrednost jednog radnog časa ne može utvrditi u kojim su iznosima priznati zaposlenima.

Prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka u postupku je utvrđena visina i dospeće za isplatu neisplaćenih naknada troškova za ishranu u toku rada i regresa za tužioca pojedinačno po mesecima sa datumom dospelosti za period od 01.02.2017. godine do 28.02.2018. godine u skladu sa parametrima koji su predviđeni Kolektivnim ugovorom poslodavca prethodnika („Službeni glasnik RS“ br. 37/95 i 7/00) i prema istom u Kolektivnom ugovoru poslodavca prethodnika („Službeni glasnik RS“ 37/95 i 7/00) naknada za ishranu u toku rada iznosi 25% od prosečne zarade u privredi Republike Srbije mesečno i regres za korišćenje godišnjeg odmora u visini prosečne mesečne zarade u privredi Republike Srbije odnosno 1/12 mesečno.

Prema tome, Vrhovni sud nalazi da tužiocu pripadaju troškovi na ime ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora za traženi period, imajući u vidu da aneksi kolektivnog ugovora iz 2006. i 2014. godine, i Kolektivni ugovori iz 2015. godine ne sadrže konkretizaciju visine ovih naknada, te da tužiocu pripada naknada obračunata prema parametrima iz ranijeg Kolektivnog ugovora pravnog prethodnika tuženog.

Iz iznetih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP, odlučio kao u stavu drugom izreke.

Tužilac je uspeo u ovom postupku pa mu na osnovu člana 153. i 154. ZPP pripada naknada troškova ovog postupka koji su dosuđeni u granicama opredeljenog traženog i pripadajućeg i to na ime sastava tužbe u iznosu od 9.000,00 dinara, dva obrazložena podneska u iznosu od po 9.000,00 dinara, sastava žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, pristupa na dva održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara i tri neodržana ročišta u iznosu od po 6.000,00 dinara prema Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS“ broj 121/20 ... 37/21) na ime sudskih taksi na tužbu, prvostepenu presudu, žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 12.680,36 dinara, sudske takse na reviziju u iznosu od 25.360,72 dinara i sudske takse na presudu po reviziji iznos od 38.041,08 dinara prema Zakonu o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ br 28/94 ... 95/18) i na ime troškova veštačenja iznos od 9.000,00 dinara, ukupno 225.123,24 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom.

Iz iznetih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 165. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća-sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić