U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Katarine Manojlović Andrić, predsednika veća, Gordane Džakula i Dobrile Strajina, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Nikola Romčević, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije – Ministarstvo odbrane, Sektor za materijalne resurse, Uprava za opštu logistiku, Direkcija za usluge standarda, VU „Dedinje“, Beograd, koju zastupa Vojno pravobranilaštvo, Beograd, radi isplate, odlučujući o revizijama tužene i tužilje izjavljenim protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3320/20 od 06.11.2020. godine, u sednici održanoj 19.03.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3320/20 od 06.11.2020. godine.

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu 3320/20 od 06.11.2020. godine.

ODBIJA SE zahtev tužene za naknadu troškova postupka po reviziji.

ODBIJA SE zahtev tužilje za naknadu troškova postupka po reviziji.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1786/18 od 06.05.2019. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilje pa je obavezana tužena da tužilji na ime razlike između isplaćene osnovne zarade i osnovne zarade u visini minimalne zarade, kao i na ime vojnog dodatka od 20%, uz uvećanja zarade na ime minulog rada, prekovremenog rada i rada u dane državnog praznika, za period od 01.05.2015. godine pa do 31.12.2018. godine, isplati ukupan iznos od 424.215,43 dinara i to u pojedinačnim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom bliže navedenim u izreci, sve sa pripadajućim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje na iznose iz stava 1. tužbenog zahteva Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – Filijali u Beogradu, kao i sa pripadajućim doprinosima za obavezno zdravstveno osiguranje na iznose iz stava 1. tužbenog zahteva Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje – Filijali u Beogradu i pripadajućom naknadom za nezaposlene na iznose iz stava 1. tužbenog zahteva Nacionalnoj službi za zapošljavanje – Filijali u Beogradu, sve u roku od 8 dana po prijemu presude pod pretnjom prinudnog izvršenja. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime troškova parničnog postupka plati ukupan iznos od 54.100,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti pa do konačne isplate, u roku od 8 dana po prijemu presude, pod pretnjom izvršenja.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3320/20 od 06.11.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1786/18 od 06.05.2019. godine u delu stava prvog izreke za dosuđene iznose razlike između isplaćene i minimalne zarade kao i u delu za doprinose za obavezno socijalno osiguranje na iznose dosuđene u tom delu stava prvog izreke i u stavu drugom izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1786/18 od 06.05.2019. godine u preostalom delu stava prvog izreke tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilja tražila da se obaveže tužena da joj isplati na ime razlike između isplaćenog i pripadajućeg vojnog dodatka od 20% na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade za period od maja 2015. godine pa do 31.12.2018. godine, novčane iznose po mesecima, sa zakonskom zateznom kamatom, kao i zahtev za uplatu doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na iznose iz tog dela stava prvog izreke. Stavom trećim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj na ime troškova drugostepenog postupka isplati iznos od 18.000,00 dinara, a preko dosuđenog iznosa, do traženog, odbijen kao neosnovan zahtev tužene.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, parnične stranke su blagovremeno izjavile revizije i to tužena protiv stava prvog izreke zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, a tužilja protiv stava drugog i trećeg izreke, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Ispitujući dozvoljenost revizije tužene na osnovu člana 410. stav 2. tačka 5. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US i 55/14) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije dozvoljena.

Prema članu 441. ZPP, revizija je uvek dozvoljena u sporovima o zasnivanju, postojanju i prestanku radnog odnosa. Ukoliko se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu, u ovoj vrsti sporova, dozvoljenost revizije se ocenjuje na osnovu člana 403. stav 3. ZPP, prema kome revizija nije dozvoljena, ukoliko vrednost predmeta spora pobijenog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu NBS na dan podnošenja tužbe.

Tužba radi isplate razlike između isplaćene osnovne zarade i osnovne zarade u visini minimalne zarade podneta je 18.05.2018. godine, a pobijani deo pravnosnažne presude očigledno ne prelazi dinarsku protivvrednost iznosa od 40.000,00 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, pa revizija tužene nije dozvoljena.

Imajući u vidu izloženo, na osnovu člana 413. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP, u delu koji se pobija revizijom tužilje, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka zbog kojih se revizija može izjaviti se u reviziji tužilje određeno ne ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u utuženom periodu bila u radnom odnosu na određeno vreme u svojstvu civilnog lica na službi u VU „Dedinje“ na poslovima i radnim zadacima radnika za ... u pogonu VMA Beograd – „ ...“. Rešenjima o prijemu u službu određivana joj je osnovna plata 645 bodova i vojni dodatak od 15%. Tužena je za utuženi period tužilji isplaćivala vojni dodatak od 15%. Tužilja smatra da joj pripada vojni dodatak od 20%, te tužbenim zahtevom, preciziranim na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, traži isplatu razlike između isplaćenog vojnog dodatka od 15% i zahtevanog u visini od 20%.

Prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje nalazaći da je zahtev tužilje za isplatu razlike u vojnom dodatku osnovan jer je tužena trebalo da primeni odredbu člana 24. stav 1. Pravilnika o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije, kojom je propisano uvećanje koeficijenta za radno mesto civilnog lica od 20%.

Drugostepeni sud je ocenio da je na pravilno utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo, zbog čega je presudu u ovom delu preinačio te je tužbeni zahtev tužilje za isplatu razlike u vojnom dodatku odbio. Po oceni drugostepenog suda, tužilji ne pripada vojni dodatak od 20%, jer se na nju ne mogu primeniti odredbe Pravilnika o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije, već tužilji pripada vojni dodatak od 15%, predviđen članom 19. stav 1. Pravilnika o raspodeli dobiti i zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ od 10.04.2006. godine. Ovo stoga što je tužena vojna ustanova i dalje u procesu transformacije, a dok se taj postupak ne okonča, prema odredbama člana 195. stav 2. Zakona o Vojsci Srbije, zaposleni koji rade u tim ustanovama, zadržavaju prava i obaveze iz radnog odnosa prema Zakonu o Vojsci Jugoslavije. Zbog toga se u konkretnom slučaju ne mogu primeniti Pravilnik o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije, odnosno Zakona o Vojsci Srbije.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je pobijanom presudom pravilno odbijen zahtev tužilje za isplatu tražene razlike zarade na ime vojnog dodatka od 20%.

Odredbama člana 194. Zakona o Vojsci Srbije („Službeni glasnik RS“ br. 116/2007, 94/2019), pored ostalog, propisano je da civilna lica na službi u Vojsci Srbije, danom stupanja na snagu ovog zakona postaju vojni službenici ili vojni nameštenici (stav 1.), i da će ministar odbrane u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti propis kojim će urediti postupak prevođenja iz stava 1. ovog člana (stav 4.).

Odredbama člana 195. istog zakona propisano je da će uslove, način i postupak transformacije vojnih ustanova koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti i prava i obaveze civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenih u tim ustanovama do završetka transformacije urediti Vlada (stav 1.), a da do stupanja na snagu propisa iz stava 1. ovog člana civilna lica u službi u Vojsci Srbije zaposlena u ustanovama koja obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti, zadržavaju prava i obaveze iz radnog odnosa prema Zakonu o Vojsci Jugoslavije (stav 2.).

Vlada je, na osnovu člana 195. stav 1. Zakona o Vojsci Srbije, donela Uredbu o transformaciji vojnih ustanova koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost po principu sticanja i raspodele dobiti i o pravima i obavezama civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenih u tim ustanovama („Službeni glasnik RS“, br. 58/07... 10/13).

Prema odredbi člana 9a navedene uredbe, civilna lica zaposlena u vojnim ustanovama koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost po principu sticanja i raspodele dobiti, do završetka transformacije tih ustanova ostvaruju prava i obaveze iz radnog odnosa u skladu sa Zakonom o Vojsci Srbije, a prava na isplatu plate, naknada i drugih primanja, kao i stambeno obezbeđenje ostvaruju u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovanje tih ustanova.

U utuženom periodu još uvek nije bila završena transformacija VU „Dedinje“, pa se na plate, naknade i druga primanja zaposlenih u toj ustanovi primenjivao Pravilnik o raspodeli dobiti i zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ od 10.04.2006. godine, a ne Pravilnik o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije („Službeni vojni list“ br. 28/11 i 10/17), kako pogrešno smatra tužilja. Odredbom člana 19. stav 1. Pravilnika o raspodeli dobiti i zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ bilo je propisano da civilnom licu u ustanovi pripada vojni dodatak zbog posebnih uslova rada pod kojima vrši službu u vojsci, a naročito zbog učešća na vojnim vežbama, logorovanjima, manevrima i uzbunama, rada dužeg od punog radnog vremena (član 96. i 135. Zakona o VJ), vršenja službe u svim uslovima, kao i zbog drugih vanrednih situacija prouzrokovanih potrebama borbene gotovosti i to 15% od osnovne plate.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je postupio drugostepeni sud kada je primenom citiranog člana 19. stav 1. Pravilnika o raspodeli dobiti i zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ delimično preinačio prvostepenu presudu u stavu prvom izreke tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da joj tuženi isplati vojni dodatak u visini od 20% propisan članom 24. stav 2. Pravilnika o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije.

Imajući u vidu sve izloženo, Vrhovni kasacioni sud ocenjuje da su navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava u pobijenom delu drugostepene presude neosnovani.

S obzirom na sve navedeno na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke presude.

Odluka o troškovima postupka iz stava trećeg i četvrtog izreke je doneta primenom člana 163. stav 2. u vezi člana 153. ZPP, imajući u vidu neuspeh revidenta u ovom postupku.

Predsednik veća – sudija

Katarina Manojlović Andrić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić