Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 1766/20 od 23.10.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom izreke i delu stava drugog izreke kojim je obavezana tužena da tužilji isplati naknadu materijalne štete zbog manje isplaćene neto plate za period od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine za ukupan iznos od 956.804,60 dinara sa pripadajućom kamatom u mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže navedene u ovom stavu izreke, kao i u delu stava trećeg izreke u kojem je obavezana tužena da na dosuđene iznose iz ovog stava izreke presude u korist tužilje obračuna i uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, za period od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine Repubičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – Filijala za grad Beograd, prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava drugog i trećeg izreke, pa je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje da joj tužilja isplati na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćene neto plate za period od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine, iznad dosuđenog iznosa iz stava drugog, a do iznosa od 1.922.864,55 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose, kao i zahtev tužilje da se obaveže tužena na uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, na plate iznad dosuđenog iznosa do iznosa od 1.922.864,55 dinara. Stavom trećim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena prvostepena presuda u stavu četvrtom izreke. Stavom četvrtim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu petom izreke prvostepene presude, pa je obavezana tužena da tužilji naknadi troškove koje je imala pred prvostepenim sudom u iznosu od 164.118,05 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti do uplate, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude, a iznad dosuđenog iznosa odbijen zahtev tužilje za naknadu troškova prvostepenog postupka. Stavom petim izreke, odbijen je zahtev tužilje za naknadu troškova drugostepenog postupka kao neosnovan. Stavom šestim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj naknadi troškove postupka po žalbi u iznosu od 22.500,00 dinara u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude, a iznad dosuđenog do traženog iznosa odbijen zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka kao neosnovan.

Protiv stava drugog, trećeg, četvrtog, petog i šestog pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je izjavila reviziju na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku.

Ispitujući pobijanu odluku iz stava drugog, trećeg, četvrtog, petog i šestog drugostepene presude u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US i 55/14) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužilje osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je sa radnog mesta ... (OSL) u Odseku za upravne poslove u Policijskoj upravi u ..., rešenjem tužene od 11.07.2014. godine trajno premeštena na radno mesto poslovi ... (OSL), u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprava kriminalističke policije. Tužilja je u periodu potraživanja radila kod tužene u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka prvostepeni sud je utvrdio visinu prosečne plate koju bi tužilja ostvarila na radnom mestu na kome je radila pre stupanja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, te je utvrdio da postoji razlika između plate koja joj je isplaćena u periodu potraživanja i dvostruke plate prema ranijem radnom mestu.

U skladu sa utvrđenim činjeničnim stanjem, s pozivom na odredbu člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, te odredbu člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za isplatu razlike u zaradi tužilje u odnosu na prethodno radno mesto, do dvostrukog iznosa osnovne zarade, prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko-finansijske struke, u ukupnom iznosu od 1.922.864,55 dinara.

Drugostepeni sud delimično preinačuje prvostepenu presudu i odbija zahtev tužilje za iznos isplaćen preko iznosa od 956.804,60 dinara, a do ukupnog iznosa od 1.922.864,55 dinara. Svoju odluku drugostepeni sud zasniva na stanovištu da je prvostepeni sud pogrešno prihvatio nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko- finansijske struke po kome je izvršen obračun dvostrukog iznosa zarade u odnosu na onu koja bi tužilji bila isplaćena za svaki mesec spornog perioda da je ostala na ranijem radnom mestu pre momenta premeštaja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala. Kako je tužilja u momentu prelaska na radno mesto u navedenoj službi ostvarila zaradu u iznosu od 53.382,76 dinara, to je dvostruki iznos zarade tužilje 106.765,52 dinara. U tom smislu, po zaključku drugostepenog suda, tužilji pripada samo razlika u isplaćenim iznosima zarada u spornom periodu do visine od 106.765,52 dinara, a u skladu sa članom 2. st. 1, 3. i 5. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03... 114/14).

Ceneći revizijske navode tužilje, Vrhovni kasacioni sud zaključuje da tužilja osnovano osporava pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/2005... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“, br. 72/09... 32/13), koja je važila u utuženom periodu, lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Saglasno stavu 2. navedenog člana zakona, plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada.

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, propisano je da se plata starešine Službe i zamenika Starešine službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u Službi koji nema svojstvo ovlašćenog službenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana Uredbe, predviđeno je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plata u smislu st. 1-4. ovog člana, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarila na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužilje, kao lica zaposlenog u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarivala u spornom periodu (od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primala na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bila prethodno radno angažovana do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njene osnovne plate kod Službe za borbu protiv organizovanog kriminala.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužilji, nakon raspoređivanja na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud, kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu, prihvatio samo onaj iznos koji je tužilji isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu nisu uzete u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna, kako je to pravilno učinio prvostepeni sud.

U tom smislu, pravilno je zaključio prvostepeni sud da tužilji pripada pravo na isplatu neisplaćene razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu, za period od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine u ukupnom iznosu od 1.922.864,55 dinara, sa dosuđenom zateznom kamatom, u svemu prema sadržini nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko - finansijske struke.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom procesnih ovlašćenja iz člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku, preinačio drugostepenu presudu u stavu drugom, četvrtom, petom i šestom izreke tako što je odbio žalbu tužene i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 719/19 od 26.02.2020. godine u delu kojim je obavezana tužena da tužilji pored iznosa od 956.804,60 dinara sa kamatom, koji su dosuđeni u stavu prvom izreke presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 1766/20 od 23.10.2020. godine, isplati i razliku do iznosa od 1.922.864,55 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno dosuđene mesečne iznose i obavezao tuženu da u korist tužilje izvrši uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.08.2014. godine do 31.10.2016. godine na razliku iznosa od 956.804,60 dinara do ukupno dosuđenog iznosa od 1.922.864,55 dinara, kao i da tužilji na ime troškova postupka isplati razliku između iznosa od 164.118,05 dinara do 247.414,00 dinara.

Tužilja je uspela u postupku po reviziji, pa joj na osnovu čl. 153. i 154. ZPP pripadaju i opredeljeni troškovi ovog postupka, koji su joj dosuđeni u visini od 45.000,00 dinara, na ime troškova za sastav revizije od strane advokata, a u skladu sa Tarifnim brojem 13. Tarife o nagradama i naknadama za rad advokata („Službeni glasnik RS“, broj 121/12).

Ispitujući dozvoljenost revizije, u delu kojim se osporava stav treći izreke pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, a u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije dozvoljena. Naime, odredbom člana 403. stav 3. ZPP, propisano je da revizija nije dozvoljena u imovinskopravnim sporovima, ako vrednost predmeta spora pobijenog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.

Tužba u ovom sporu podneta je 18.11.2016. godine, a navedeni pobijani deo pravnosnažne presude očigledno ne prelazi dinarsku protivvrednost iznosa od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, pa revizija tužilje u tom delu nije dozvoljena.

Na osnovu člana 413. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Katarina Manojlović Andrić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić