Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 2443/19 od 20.12.2019. godine, preinačena je prvostepena presuda i odbijen je, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je ništava odredba aneksa ugovora o radu od 19.11.2012. godine u članu 8, jer je u suprotnosti sa Posebnim kolektivnim ugovorom za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije od 09.02.2011. godine i odbijen je, kao neosnovan i zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu na ime razlike od isplaćene do pripadajuće zarade za period od 03.03.2014 godine do 08.05.2015. godine isplati pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate i obavezan je tužilac da tuženom na ime troškova postupka plati 91.650,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv odluke kojom je odbijen zahtev tužioca kojim je tražio da se tuženi obaveže da mu na ime razlike od isplaćene do tražene zarade za period od 03.03.2014. godine do 08.05.2015. godine isplati pojedinačne mesečne iznose sa kamatom, na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na kojoj revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac u bio u radnom odnosu kod tuženog, po osnovu ugovora o radu od 01.11.2005. godine, iz koga proizlazi da je tužilac raspoređen na poslove i radne zadatke ... radnik u ... . Članom 9. ugovoreno je da se zarada zaposlenog utvrđuje na osnovu kvantiteta rada, kvaliteta rada, redovne i vanredne stimulacije, minulog rada 2,5%, broja bodova1.100, cene rada koju određuje nadležni organ poslodavca ili po učinku normi. Tužiocu je radni odnos prestao rešenjem o otkazu ugovora o radu usled tehnoloških i organizacionih promena od 08.05.2015. godine. Aneksom ugovora o radu od 19.11.2012. godine tužiocu je promenjen način obračuna zarade, tako što je članom 6, 7, 8. i 9. ugovoreno: šta čini zaradu zaposlenog, iz čega se zarada sastoji, pravo na osnovnu zaradu i njena visina u neto iznosima po radnom času, bez poreza i doprinosa, način utvrđivanja dela zarade zaposlenog za radni učinak, te mogućnost umanjenja odnosno uvećanja osnovne zarade po osnovu radnog učinka. Kako su po mišljenju tužioca ove odredbe aneksa ugovora u suprotnosti sa Posebnim kolektivnim ugovor za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije od 09.02.2011. godine, tužbom je tražio isplatu razlike između isplaćene zarade do zarade koja bi mu pripadala primenom koeficijenata iz ugovora o radu, a koji su u skladu sa koeficijentima propisanim Kolektivnim ugovorom kod poslodavca od 20.07.2009. godine. Tokom postupka podneo je i zahtev da se utvrdi da je ništava odredba člana 8. aneksa ugovora o radu od 08.05.2015. godine. Visinu potraživanja tužilac je opredelio prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka ekonomsko finansijske struke, kojim je obračun izvršen na taj način što je osnovna zarada tužioca prema ankesu ugovora o radu pomnožena sa koeficijentom koji je tužiocu pripadao pre donošenja spornog aneksa.

Prvostepeni sud je usvojio zahtev tužioca, jer je smatrao da je aneks ugovora o radu u suprotnosti sa zaključenim Posebnim kolektivnim ugovorom za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije od 09.02.2011. godine.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio, kao neosnovan zahtev tužioca za isplatu traženog novčanog iznosa, sa obrazloženjem da zaposleni ima pravo na zaradu koja se utvrđuje opštim aktom odnosno ugovorom o radu, da se osnovna zarada utvrđuje na osnovu uslova i vremena rada, dok se uslovi rada utvrđuju Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova shodno članu 24. Zakona o radu, za poslove za koje je zaposleni zasnovao radni odnos, kao što su stepen stručne spreme, radno iskustvo i drugi posebni uslovi za rad, da ukoliko su posebnim kolektivnim ugovorom koji obavezuje poslodavca, propisana veća prava za zaposlenog, da je poslodavac dužan da odredbe svog opšteg akta uskladi sa istim, međutim, da se u ovom slučaju ne može primeniti Poseban kolektivni ugovor za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije od 09.02.2011. godine, jer je isti bio u primeni do 02.03.2014. godine, a da se zahtev tužioca odnosi na period nakon prestanka primene tog Posebnog kolektivnog ugovora. Ovo, jer je poslodavac u obavezi da odredbe svog opšteg akta usaglasi sa granskim kolektivnim ugovorom koji ga obavezuje ali za vreme važenja istog, ali da nije u obavezi da svoje opšte akte usklađuje sa odredbama kolektivnog ugovora i nakon prestanka njegove primene, te s tim u vezi da je jedini opšti akt koji je ostao u primeni za period na koji se odnosi novčano potraživanje Kolektivni ugovor kod tuženog iz 2012. godine. S obzirom da je zaključio da su odredbe aneksa ugovora o radu, odnosno član 8. aneksa u skladu sa Kolektivnim ugovorom kod tuženog od 15.10.2012. godine i članom 8, 10, 16, 104, 105, i 107. Zakonom o radu, odbio je, kao neosnovan zahtev tužioca.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je odlučio drugostepeni su kada je odbio, kao neosnovan zahtev tužioca za isplatu razlike isplaćene do tražene zarade za period od 03.03.2014. do 08.05.2015. godine, pravilnom primenom materijalnog prava, jer je pravilno zaključio da se u ovom slučaju ne mogu primeniti odredbe Posebnog kolektivnog ugovora za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije od 09.02.2011. godine, s obzirom da se potraživanje tužioca odnosi na period nakon što je navedeni Pravilnik prestao da se primenjuje, sa kojih razloga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

S obzirom na sve izloženo, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da reviziju treba odbiti kao neosnovanu, sa kojih razloga je na osnovu člana 414. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući dozvoljenost revizije izjavljene protiv drugostepene odluke u delu kome je odbijen zahtev tužioca kojim je tržio da se utvrdi da je ništava odredba aneksa ugovora o radu od 19.11.2012. godine u članu 8. u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije dozvoljena.

Prema prirodi tražene pravne zaštite, ova parnica spada u parnicu iz radnih sporova. Članom 441. ZPP propisano je da je u parnicama iz radnih sporova revizija dozvoljena u sporovima o zasnivanju, postojanju i prestanku radnog odnosa. Van ovih radnih sporova revizija nije dozvoljena, osim ukoliko se tužba ne odnosi na novčano potraživanje, kada se primenjuje opšti režim dopuštenosti ovog pravnog leka, prema vrednosti spora.

S obzirom da se u ovom slučaju ne radi o parnici iz radnog spora u smislu člana 441. ZPP (kod kojih je revizija uvek dozvoljena) iako tužilac tužbom traži zaštitu prava iz radnog odnosa, predmet tražene pravne zaštite nije zasnivanje, postojanje ili prestanak radnog odnosa, već poništaj aneksa ugovora o radu, pa imajući u vidu navedeno, to revizija tužioca u ovom delu nije dozvoljena.

Prilikom ocene dozvoljenosti revizije, Vrhovni kasacioni sud je imao u vidu da je drugostepenom presudom preinačena prvostepena presuda u delu kojim se traži poništaj aneksa ugovora o radu, međutim, nema mesta primeni člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, jer je posebnim odredbama ovog zakona određeno da revizija protiv odluke u toj vrsti spora nije dozvoljena.

Na osnovu iznetog, primenom člana 413. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić