.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 659/2023
27.06.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dragane Marinković, predsednika veća, Marine Milanović i Zorice Bulajić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Branislava Vidicki, advokat iz ..., protiv tuženog „Klinički centar Vojvodine“, sa sedištem u Novom Sadu, čiji je punomoćnik Milena Ivošević, advokat iz ..., radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3575/22 od 29.09.2022. godine, u sednici veća održanoj 27.06.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3575/22 od 29.09.2022. godine.
ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužilje za naknadu revizijskih troškova.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 2265/21 od 16.05.2022. godine, stavom prvim izreke, tužbeni zahtev tužilje je usvojen. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da tužilji za period od 11.06.2018. godine do 11.06.2021. godine, isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 115.840,25 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 27.01.2022. godine do konačne isplate i obračunatu zakonsku zateznu kamatu od dospelosti svakog iznosa do dana veštačenja 26.01.2022. godine u iznosu od 22.790,79 dinara i na ime naknade troškova za regres za korišćenje godišeg odmora iznos od 85.301,77 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 27.01.2022. godine do konačne isplate i obračunatu zakonsku zateznu kamatu od dospelosti svakog iznosa do dana veštačenja 26.01.2022. godine u iznosu od 16.211,30 dinara. Stavom trećim izreke, obavezan je tuženi da tužilji naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 66.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate, a stavom četvrtim izreke, tužilja je oslobođena obaveze plaćanja sudskih taksi.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3575/22 od 29.09.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda i odbijen tužbeni zahtev tužilje da joj tuženi za period od 11.06.2018. godine do 11.06.2021. godine, isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 115.840,25 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 27.01.2022. godine do konačne isplate i obračunatu zakonsku zateznu kamatu od dospelosti svakog iznosa do dana veštačenja 26.01.2022. godine u iznosu od 22.790,79 dinara i na ime naknade troškova za regres za korišćenje godišeg odmora iznos od 85.301,77 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 27.01.2022. godine do konačne isplate i obračunatu zakonsku zateznu kamatu od dospelosti svakog iznosa do dana veštačenja 26.01.2022. godine u iznosu od 16.211,30 dinara, kao i da joj naknadi troškove postupka sa kamatom, a obavezana je tužilja da tuženom naknadi troškove postupka u iznosu od 70.233,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate. Stavom drugim izreke, obavezana je tužilja da tuženom naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 45.645,60 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20, 10/23-drugi zakon), Vrhovni sud je našao da je revizija neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, niti ima drugih bitnih povreda odredaba parničnog postupka.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je zasnovala radni odnos kod tuženog, na radnom mestu ... sa koeficijentom za obračun plate 7,34. Tuženi joj je obračunavao i isplaćivao platu tako što je osnovicu, koju utvrđuje Vlada Republike Srbije, množio sa koeficijentom radnog mesta tužilje, nakon čega je celokupno obračunatu platu sa uvećanjima i naknadama upoređivao sa minimalnom zaradom i po potrebi korigovao do iznosa minimalne zarade. Na obračunskim listama plate za tužilju nisu iskazivane naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora kao posebne stavke. Takođe, Posebni kolektivni ugovori za zdravstvene ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave iz 2015. godine, 2019. godine i 2020. godine, koji su bili u primeni u spornom periodu nisu predviđali, niti propisivali pravo zaposlenih na naknadu navedenih troškova.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje smatrajući da joj pripada pravo na naknadu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, u visini mesečne naknade, prema obračunu izvršenom primenom najpovoljnijih kriterijuma za tuženog iz važećih Posebnih kolektivnih ugovorima u Republici Srbiji, koji kao i tuženi zaradu zaposlenih isplaćuje iz budžeta.
Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužilje za isplatu navedenih naknada, zaključujući da je tužilji, u spornom periodu, plata obračunavana i isplaćena prema ugovorenom koeficijentu u kome su sadržane i naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u skladu sa odredbama Zakona o platama u državnim organima i javnim službama.
Neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Odredbom člana 2. stav 2. Zakona o radu, propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno. S obzirom da je tuženi javna služba, to se po oceni Vrhovnog suda na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama (''Službeni glasnik RS'' br. 34/01, sa novelama).
Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.) odredbom člana 1, između ostalog propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.
Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni sud nalazi da je tužilji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. stav 2. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, obračunatom prema najpovoljnijim kriterijumima za tuženog iz važećih Posebnih kolektivnih ugovora na teritoriji Republike Srbije, a kako je to pravilno zaključio i drugostepeni sud.
Suprotno navodima revizije, u konkretnom slučaju pravilno je primenjeno materijalno pravo, imajući u vidu da je tuženi javna služba i da se u tom slučaju na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama, a u okolnostima kada Posebni kolektivni ugovori ne sadrže konkretnu regulativu koja utvrđuje visinu ovih naknada, niti ih uopšte propisuje kao pravo zaposlenih.
Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.
Tužilja nije uspela u revizijskom postupku zbog čega joj ne pripadaju troškovi tog postupka, pa je primenom člana 165. ZPP odlučeno kao u stavu drugom izreke.
Predsednik veća - sudija
Dragana Marinković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
