.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 69/2023
05.04.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Danijel Dinčić, advokat iz ..., protiv tuženog Muzeja Vojvodine iz Novog Sada, čiji je punomoćnik Pravobranilaštvo Autonomne Pokrajine Vojvodine iz Novog Sada, radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3297/22 od 03.10.2022. godine, u sednici veća održanoj 05.04.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3297/22 od 03.10.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 2999/2021 od 30.05.2022. godine, usvojen je tužbeni zahtev tužilje i obavezan tuženi da isplati tužilji za period 01.11.2018. godine od 01.11.2021. godine na ime naknade troškova za ishranu u toku rada iznos od 115.665,00 dinara, sa zateznom kamatom od 17.05.2022. godine do isplate i iznos od 20.125,43 dinara na ime zatezne kamate obračunate od dospelosti do 16.05.2022. godine i regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 88.344,16 dinara, sa zateznom kamatom od 17.05.2022. godine do isplate i iznos od 15.270,73 dinara na ime zatezne kamate obračunate od dospelosti do 16.05.2022. godine, kao i da naknadi tužilji troškove parničnog postupka u iznosu od 57.000,00 dinara, sa zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate. Istom presudom, tužilja je oslobođena obaveze plaćanja troškova sudskih taksi.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 3297/22 od 03.10.2022. godine, usvojena je žalba tuženog i preinačena prvostepena presuda, tako što je navedeni tužbeni zahtev odbijen, kao i zahtev tužilje za naknadu troškova parničnog postupka i obavezana tužilja da isplati tuženom na ime troškova parničnog postupka iznos od 30.000,00 dinara, sa zateznom kamatom od izvršnosti do isplate i na ime troškova po žalbi iznos od 45.760,36 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 403. stav 2. tačka 2. u vezi člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Navodima revizije o bitnoj povredi odredaba parničnog postupka pred drugostepenim sudom iz člana 3. stav 1. i 197. stav 2. a u vezi člana 374. stav 1. ZPP, kojima se ukazuje da nije odlučeno o eventulanom tužbenom zahtevu tužilje, ne dovodi se u pitanje zakonitost i pravilnost pobijane drugostepene presude.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u radnom odnosu kod tuženog na radnom mestu ..., sa koeficijentom za obračun plate od 7,00. U spornom periodu tuženi je tužilji obračunavao i isplaćivao platu, na taj način što je osnovicu koju objavljuje Vlada Republike Srbije množila sa koeficijentom radnog mesta tužilac od 7,00 i tako dobijena visina osnovne plate za svaki mesec spornog perioda je bila niža od iznosa od minimalne zarade, pa je tuženi svakog meseca tužilji vršio dopunu plate do iznosa minimalne zarade. Veštačenjem je utvrđena visina traženih naknada u tri varijante i to: primenom parametara propisanim Posebnim kolektivnim ugovorom za biblioteke, muzeje, arhive, kinoteke i zavode za zaštitu spomenika kuluture (prva varijanta), prema razlici koeficijenata tužilje pre donošenja Uredbe o koeficijentima za obračun i isplatu plate zaposlenima u javnim službama i posle donošenja Uredbe (druga varijanta) i prema najpovoljnijem kriterijumu za tuženog u važećim pojedinačnim kolektivnim ugovorima u Republici Srbiji (treća varijanta).
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje i dosudio traženu naknadu prema trećoj varijanti nalaza i mišljenja veštaka, jer je zaključio da u minimalnoj zaradi ne mogu biti sadržane naknade troškova na ime ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, koje ulaze u pojam zarade, jer bi se na taj način umanjila minimalna zarada i prekršila imperativna zabrana isplate zarade ispod garantovanog nivoa socijalno-ekonomske sigurnosti zaposlenog.
Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu, tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje za isplatu predmetnih naknada, jer je zaključio da su naknade za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora, sadržane u koeficijentu za obračun plate saglasno članu 4. stav 2. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama.
Neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Odredbom člana 2. stav 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/05...95/18-autentično tumačenje), propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno.
Odredbom člana 1. Zakona o javnim službama („Službeni glasnik RS“ broj 42/91 ... 83/14), propisano je da se javnom službom u smislu ovog zakona smatraju ustanove, preduzeća i drugi oblici organizovanja utvrđeni zakonom, koji obavljaju delatnosti, odnosno poslove kojima se obezbeđuje ostvarivanje prava građana, odnosno zadovoljavanje potreba građana i organizacija, kao i ostvarivanje drugog zakona utvrđenog interesa u određenim oblastima.
Članom 1. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.), između ostalog, propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži i dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.
Prema tome, kako se na tuženog primenjuju propisi o javnim službama, to po oceni Vrhovnog kasacionog suda na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama.
Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je tužilji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. stav 2. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, a kako je to pravilno zaključio i drugostepeni sud.
Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
