Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4433/23 od 14.11.2023. godine, potvrđena je prvostepena presuda u stavovima prvom i drugom izreke, do iznosa od ukupno 324.664,72 dinara, pojedinačno označenih po mesecima sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate, i za uplatu doprinosa za obavezno osiguranje fondovima, odnosno Nacionalnoj službi za zapošljavanje na ove iznose. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev preko označenih iznosa u stavu prvom izreke do iznosa dosuđenih prvostepenom presudom, kao i zahtev za uplatu razlike pripadajućih doprinosa za obavezno osiguranje preko dosuđenih iznosa. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu trećem izreke prvostepene presude, pa je tužana obavezana da tužilji na ime parničnih troškova isplati 162.570,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate. Stavom četvrtim izreke, tužilja je obavezana da tuženoj nadoknadi troiškove postupka po žalbi 27.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, blagovremene revizije izjavile su tužilja i tužena.

Tužilja pobija presudu u stavovima drugom, trećem i četvrtom izreke zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužena, na osnovu člana 404. ZPP, pobija presudu u stavovima prvom i trećem izreke, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući presudu u pobijanom delu po izjavljenoj reviziji tužilje, u smislu odredbi članova 403. stav 2. tačka 2. i 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), Vrhovni sud je ocenio da je revizija osnovana.

U postupku donošenja presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je prvi put zasnovala radni odnos kod tužene 20.07.2011. godine, na radnom mestu ... u Službi za ... . Na osnovu rešenja tužene od 28.11.2018. godine, raspoređena je na radno mesto ... za poslove saradnje sa ... . Predmet spora su iznosi koji predstavljaju razliku između pripadajuće plate po članu 17. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“ br. 04/2009) i članovima 2. stav 2. i 3. stav 5. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“ br. 97/03 ... 67/05) i plate koja je tužilji isplaćena u spornom vremenskom periodu.

Prvostepeni sud je usvojio postavljeni tužbeni zahtev, pozivom na odredbe članova 2., 7., 23. – 28. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika („Službeni glasnik RS“ br. 62/06 ... 99/10), člana 146. stavova 1. i 2. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 101/2005 i 63/2009), člana 184. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 6/16 ... 87/18), članova 8. i 17. Zakona o organizaciji nadležnosti državnih organa u postupku protiv učinilaca ratnih zločina („Službeni glasnik RS“ br. 67/03), te članova 1. i 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“ br. 97/2003, 67/2005), a u vezi sa članom 154. Zakona o obligacionim odnosima. Stanovište suda je da tužilji pripada naknada štete u visini razlike plate koja se dobija obračunom dvostrukog iznosa osnovne plate uporednog radnika na ranijem radnom mestu, bez dodataka propisanih odredbama članova 23. – 28. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika, uz uvažavanje svakog uvećanja osnovne plate i isplaćene plate tužilji.

Drugostepeni sud nije prihvatio obračun razlike na navedeni način, već je iskazao stanovište da tužilji pripada razlika u visini dvostrukog iznosa osnovne plate uporednog radnika za mart mesec 2014. godine, pre prelaska u Službu za otkrivanje ratnih zločina i isplaćene plate tužilji u spornom vremenskom periodu.

Stanovište drugostepenog suda nije ispravno.

Na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda od 13.10.2020. godine, usvojen je pravni stav o pravu na uvećanje plate zaposlenih u posebnim organizacionim jedinicama Ministarstva unutrašnjih poslova nadležnim za suzbijanje organizovanog kriminala i otkrivanje ratnog zločina, sa polazištem na koji je izvršen obračun razlike plate koja tužilji nije isplaćena, te je tako obračunata razlika dosuđena prvostepenom presudom kao naknada štete. Po ovom pravnom stavu, lica koja prvi put zasnivaju radni odnos u Službi za otkrivanje ratnih zločina koja nisu bila radno angažovana nigde, imaju pravo na dvostruki iznos plate, s obzirom na platu uporednog radnika koji radi na istim poslovima i zadacima na kojima radi to lice. Zaposleni, kome je to prvo zaposlenje ima pravo na dvostruki iznos plate u odnosu na platu uporednog radnika na prethodnom radnom mestu, uz ograničenje iz člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. U obrazloženju pravnog stava stoji da jezičko tumačenje navedene zakonske odredba vodi njenoj primeni tako da svako uvećanje osnovne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama.

Iz iznetih razloga prvostepeni sud je na utvrđeno činjenično stanje pravilno primenio materijalno pravo, pa je na osnovu odredbe člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Odluka o troškovima postupka povodom revizije tužilje, doneta je je na osnovu odredbi članova 165. stav 2, 153. stav 1. i 154. ZPP. Troškovi su obračunati na iznos od 730.602,69 dinara, kolika je vrednost pobijanog dela drugostepene presude po reviziji tužilje. Dosuđeni iznos od 210.030,00 dinara sastoji se od nagrade za sastav revizije od 27.000,00 dinara po Advokatskoj tarifi važećoj u vreme obračuna, te sudskih taksi na reviziju u iznosu od 73.512,00 dinara i presudu ovog suda u iznosu od 109.818,00 dinara.

Vezano za reviziju tužene, Vrhovni sud je na osnovu odredbe člana 404. stav 1. ZPP, kojom je propisano da je revizija izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija) ocenio da nisu ispunjeni navedeni uslovi za odlučivanje reviziji.

Imajući u vidu napred izneto činjenično utvrđenje, kao i da je povodom spornog pitanja Vrhovni kasacioni sud doneo pravni stav na sednici od 13.10.2020. godine, sa uporištem na koji je po reviziji tužilje drugostepena presuda preinačena i potvrđena prvostepena presuda, ne postoje pravna pitanja koja bi nalagala potrebu da se odluči o reviziji tužene, pa je odluka u stavu trećem izreke doneta na osnovu člana 404. stav 2. ZPP.

Ispitujući dozvoljenost revizije tužene kao redovne po članu 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni sud je utvrdio da je revizija nedozvoljena.

U sporovima iz radnog odnosa u kojima je predmet novčano potraživanje, merodavan je opšti režim za imovinsko-pravne sporove iz člana 403. ZPP.

Odredbom člana 403. stav 3. ZPP, propisano je da revizija nije dozvoljena u imovinsko-pravnim sporovima ako vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.

Tužba je podneta 13.02.2020. godine, vrednost pobijanog dela presude po reviziji tužene je 324.664,72 dinara, pa je odluka u stavu četvrtom izreke doneta na osnovu člana 413. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković